İkincil piyasa için ‘iskan barışı’ şart

EVA Gayrimenkul Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı, gayrimenkul sektöründe ikincil piyasaların oluşması için gerekli konut stoğunun sağlanamadığını belirterek, “İkincil piyasaları oluşturarak sektörde çarkı çevirmek istiyoruz ancak portöy oluşturamıyoruz. Bu portföye katılacak binaların iskanlı olması gerekiyor. Ancak Türkiye’deki yapı stoğunun neredeyse yüzde 60’ı iskansız. Bir milat gerekiyor. İskansız binaların porföye katılması için belli kriterler belirleyip, sisteme katılmasını sağlamak gerekiyor” diye konuştu.

İskansız yapı stoku

İnşaata başlamak için öncelikle ruhsat alınması gerektiğini, inşaat bitince de iskan alındığını hatırlatan Cansel Turgut Yazıcı, şunları söyledi: “Türkiye’de müteahhitler genelde ruhsat almışlar, kat irtifakını kurmuşlar ama bir daha tapuya uğramamışlar. Son yıllarda iskanlı binalar inşa edilse de yapı stokunun yarısından fazlası iskansız durumda. Eski binaları dönüp iskanlayalım dediğimizde bir sürü engelle karşılaşıyoruz. Türkiye’de ikincil piyasaların oluşması için çaba gösteriliyor. Bunun temel şartı da binaların iskanlı olması. Ancak ikincil piyasaya sunacağımız gayrimenkuller iskanlı değil.”

Yapılarla barışmak gerekiyor

Binaları iskanlamak için belli kriterler belirlenmesi gerektiğini ifade eden Cansel Turgut Yazıcı, şöyle konuştu: “Günahsız olan ama hâlâ iskansız olanlar var, bir de günahlı olan iskansızlar var. Bunları ayırt etmek gerekiyor. Hiç inşaat ruhsatı olmayan binanın iskanlanmasından bahsetmiyorum. Bir sınır olmalı, kabul edilebilir çizgiler çizerek bunu yapmak gerekiyor. Prosedürünü tamamlamış, projesi doğru olan yapılar iskanlanabilir. Harçları, vergileri alınır ve sisteme girmiş olur.”

Kredi faizleri düşer

İkincil piyasaların oluşmasıyla sektörde konut kredi faizlerinin düşeceğini anlatan Cansel Turgut Yazıcı, şöyle devam etti: “Konut mortgage kağıtlarını ikincil piyasaya arz etmek için bir havuz oluşturuluyor. Gayrimenkulun değer artışı olacağı düşüncesiyle kağıtlar yani hisse senetleri satın alınıyor. Dolayısıyla ucuz fon sağlanmış oluyor. Sistem tekrar yeni kağıtlar için kredi verebilir hale geliyor. Daha ekonomik kaynak sağlıyorsunuz. Bu sistem konut kredisindeki faiz oranlarını düşürecek ve daha fazla insanın konut kredisi kullanmasını sağlayabilecek. Ancak yurtdışında yapılan yanlışların yapılmaması da büyük önem taşıyor.”

Ruhsatı almayan satışa çıkmasın

EVA Gayrimenkul Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı, tüketicilerin artık konut alırken çok daha seçici davrandığını ve bilinçlendiğini belirterek, “Eskiden soru sormazlardı şimdi soruyorlar ve araştırıyorlar. Lansmana çıkan diğer projelerle karşılaştırıyorlar. ‘Ruhsatı aldın mı, temeli attın mı’ diye sormaya başladılar. Türkiye’de ruhsatı almamış projeler satışa çıkabiliyor. Hükümetin bazı düzenlemelerle bunun önünü tıkaması lazım. Proje ancak ruhsatı aldığında satışa çıkmalı. Bu şekilde hayal satılamaz” diye konuştu.

Masterplan olmadan dönüşüm yapılmamalı

KENTSEL dönüşümün Türkiye için son bir şans olduğunu ve bunu iyi değerlendirmek gerektiğini dile getirenCansel Turgut Yazıcı, şu önerilerde bulundu: “Kentsel dönüşümün doğru uygulanabilmesi için bir masterplan olması gerekiyor. Hem arz tarafında hem talep tarafında, yani hem müteahhit hem satıcılar tarafında insanların karşılıklı bırakılmaması lazım. Bunu biz zenginlik amacı olarak görenler var. Kentsel dönüşüm bir zenginleşme şekli değil, deprem olduğunda o yapıların mezar olmamasını sağlamaktır. Eğer sistem bu şekilde masterplan olmadan işlerse kentsel çöküntü alanları yaratabiliriz. Burada yapılması gereken, koordinasyonu sağlayacak bir şirketin kurulup, tapu hisselerini alması ve insanların ad hisseleri karşılığında mülk sahibi olabilmesi.”