İki dev arasında kur kavgası

Dün Senato'da yapılan oylamada 35'e karşı 65 oy ile kabul edilen yasa tasarısı, daha sonra Temsilciler Meclisi'nde oylanacak.               �

Bazı milletvekilleri Çin'in para birimi yuanın değerini düşük tutmasının bu ülkenin mallarının fiyatı konusunda adaletsiz bir avantaj yarattığını ve bunun Amerikalıların işlerini kaybetmesine mal olduğunu savunuyorlar.

Amerikalıların birçoğu Çin'in döviz politikasının Çin mallarının ithalatında önemli bir unsur olduğunu ve ucuz Çin mallarının ABD'de fabrikaların kapanmasına ve işçilerin işini kaybetmesine yol açtığını düşünüyor.

Yasa tasarısının hazırlayıcılarından Demokrat Partili Senatör Charles Schumer, oylamanın, “Çin'e Amerikalıların işine mal olan düzenbazlığı bırakması ya da sonuçlarına katlanması için bir uyarı olduğunu” ifade etti.

KÜRESEL EKONOMİ İÇİN TEHDİT

Çin yönetimi ise Senato'dan geçen yasa tasarısının “küresel ekonomideki toparlanma için tehdit olduğunu ve bu tasarının yasalaşması halinde ticari ilişkilerin ciddi zarar göreceğini” açıkladı.

Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ma Zhaoxu yaptığı açıklamada, yasa tasarısının Dünya Ticaret Örgütü kurallarını ihlal ettiğini belirtti.

Ma, “Bu yasa tasarısı tamamen zararlı ve faydasız. Tasarı sadece ABD ekonomisindeki ve işsizlikle ilgili sorunları çözmede işe yaramayacak, aynı zamanda Çin-ABD ticari ilişkilerinde ciddi biçimde engel oluşturacak ve Çin, ABD ve uluslararası toplumun küresel ekonominin büyümesi ve güçlü toparlanması için gösterdiği çabalara zarar verecek” dedi.

YASA NE DİYOR?

Tasarı yasalaşırsa bu, ABD hükümetine, para birimlerinin değerini düşük tutarak ihracatını desteklediğini tespit ettiği ülkelerden ithal edilen malların gümrük vergilerini artırmasına olanak sağlayacak.

Çin'deki Amerikan Ticaret Odası da (ACC) yasa tasarısını iki ülke ticaret ve mali ilişkileri için tehdit olarak görüyor.

ACC Başkanı Ted Bean, “Senato'daki yasa tasarısı ikili ticaret ve yatırım ilişkilerimize zarar verecek, Dünya Ticaret Örgütündeki duruşumuzu zayıflatacak ve ulusal çıkarlarımıza zarar verecek. Bu yasa tasarısına karşıyız. Tasarı yasalaşmamalı” ifadelerini kullandı.

Temsilciler Meclisi'ndeki Demokrat Azınlık Lideri Nancy Pelosi ise Boehner'i “Temsilciler Meclisi'nin iradesini engellemekle” suçladı.

ZOR GÖREV OBAMA'NIN OLACAK

Temsilciler Meclisi de yasa tasarısını kabul ederse, ABD Başkanı Barack Obama bir çıkmazla karşı karşıya kalacak. Obama'nın yasayı imzalaması, ABD'nin ekonomik cephede ve ayrıca Kuzey Kore ile İran konusunda işbirliğine ihtiyaç duyduğu Çin'i kızdıracak. Yasayı veto etmesi ise sanayinin merkezi Ohio ve Michigan eyaletlerinde tepkiye yol açacak ve ikinci kez seçilmek isteyen Obama'nın işi zorlaşacak.

Cezalandırıcı önlemler konusunda Çin ile diyaloğu tercih eden Obama, geçen hafta Çin'i uluslararası ticari sistemle “kumar oynamakla” suçlamıştı.

Birçok ekonomist Çin yönetiminin küresel piyasalarda ihracatını artırmak için yuanın değerini düşük tuttuğunu söylerken, Çin yönetimi ise para biriminde kademeli reform uyguladığını ve yuanın 2005 yılından bu yana ABD doları karşısında yüzde 30 değer kazandığını belirtiyor.

Çinli liderler yuanın değerinin hızla yükselmesinin istihdam kayıplarının ve akaryakıt fiyatlarının yükselerek ayaklanmalara yol açacağından endişe ediyorlar.

Pekin yönetimini yuanı gerçek değerinin yüzde 40 altında tutmakla suçlayan ABD'li imalatçılar, yuanın değerinin düşük olmasının Çin malları için adaletsiz fiyat avantajı yarattığını, rekabete ve ABD'de istihdama zarar verdiğini belirtiyorlar.

Yasa tasarısını destekleyenler tasarının yasalaşmasının ABD'de 1 milyon kişiye istihdam yaratılmasını sağlayacağını savunurken, karşı çıkanlar ise Çin mallarının yerini işçi ücretlerinin çok düşük olduğu Vietnam ve Bangladeş gibi ülkelerin mallarının alacağını kaydediyorlar.

Çin'in geçen yıl ABD ile olan dış ticaret fazlası 273 milyar dolar olmuş, bu sonuca Çin'in yuanın değerini düşük tutmasının Çin'in ABD'ye olan ihracatında Çin mallarını ucuz ve ithal ettiği Amerikan mallarını pahalı hale getirmesi yol açmıştı.