İhtiyaç kredisi 76 milyar lirayı aştı BDDK ‘daha çok ihtiyat’ uyarısı yaptı

EKONOMİYİ soğutma tedbirleri doğrultusunda alınan kararlara, bir yenisini ekleyen Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tüketici kredilerinde ihtiyat istedi. Haftasonu yaptığı düzenlemeyle taşıt ve konut dışındaki tüketici kredilerinde genel karşılık oranlarını artıran BDDK, bu kararın gerekçesi olarak, ihtiyaç kredilerindeki işleyiş ve gelişmeleri gösterdi. BDDK, toplam 152.7 milyar liraya ulaşan tüketci kredilerinin yarısını oluşturan ihtiyaç kredilerinde, fiziki bir teminatın bulunmayışı, uzun vade-düşük taksit uygulaması gibi faktörlerin talebi artırdığına dikkat çekti. Bu konuda ihtiyatlı davranmayı sağlamak için karşılık oranlarında artışı gidildiğini açıklayan BDDK, konuyla ilgili açıklamasında şu noktalara dikkat çekti:
Hane halkının borcu artıyor
Hane halkı toplam yükümlülüklerinin toplam varlıklarına oranı hızlı bir artış gözleniyor. Aralık 2009 itibarıyla yüzde 29.6 seviyesinde bu konusu oran mart ayı itibarıyla yüzde 35.1 seviyesine ulaştı.
100 TL’nin 54 TL’si bireysele
Hane halkı yükümlülüklerindeki gelişmeye paralel olarak bireysel kredilerin toplam tasarruf mevduatına oranı da hızla arttı. Zira, küresel finansal kriz öncesi dönemde yüzde 48 düzeyine ulaşan söz konusu oran, finansal kriz döneminde bir miktar gerilemiş ancak krizin etkilerinin ortadan kalkmasıyla artış eğilimini sürdürerek, Nisan 2011 itibarıyla yüzde 54 seviyesine yükseldi.
Yüzde 50’si ihtiyaç kredisi
Bireysel krediler tutarı 10 Haziran 2011 itibarıyla 200.4 milyar lira büyüklüğe ulaştı. Bireysel kredilerin 152.7 milyar lira tutarındaki bölümünü tüketici kredileri oluştuyor. Bunun da yüzde 46’sını konut kredileri, yüzde 4’ünü taşıt kredileri oluştururken, yüzde 50’si ise ihtiyaç kredileri ile diğer tüketici kredilerinden oluşuyor.
Tüketici kredileri 2011 yılı içerisinde yüzde 18.3 oranında artış gösterdi. Bu dönemde konut ve taşıt kredileri sırasıyla yüzde 14.6 ve yüzde 13.1 oranında artarken, ihtiyaç ve diğer tüketici kredilerindeki artış yüzde 22.4 düzeyine ulaştı.
Yıllık artış yüzde 54’ü buldu
Nisan 2010 ile Nisan 2011 dönemine bakıldığında, ihtiyaç kredileriyle diğer tüketici kredilerinde 23.1 milyar liralık (yüzde 47) düzeyinde bir artış görülüyor. Bu da, tüketici kredilerindeki büyümenin yüzde 50’den fazlasının ihtiyaç ve diğer tüketici kredilerinden kaynaklandığını gösteriyor. Bir yıldan daha uzun vadeli olanlar dikkate alındığında, ihtiyaç ve diğer tüketici kredilerindeki artış yüzde 54’e yükseliyor.
Hem konut ve taşıt kredisi dışında tüketici kredisi kullanacakların daha temkinli olmalarını hem de belirtilen nitelikte kredi kullandırım tercihinde bulunan bankaların bahse konu kullandırımlarda daha ihtiyatlı hareket etmelerini sağlayacak uygulamalar geliştirilmesi gereğine işaret ediyor.

Maliyeti kurtarmak için aylık bazda 0.25 puan artış gerekiyor

BDDK’nın yaptığı bu düzenleme ile bankaların maliyet artışını, kredi fiyatlarına yansıtarak, kredi büyümesinde bir yavaşlama sağlanması amaçlanıyor. Yapılan hesaplama göre, tüketici kredilerinin aylık faiz oranlarında 25 baz puanlık bir artış bankaların artan karşılık oranları ile ortaya çıkan ek maliyetlerini karşılamaları için yeterli olacak.

Uzun vade pahalanacak

BDDK’nın bir diğer düzenlemesi ise sermaye yeterlilik rasyosu hesabında taşıt ve konut kredileri dışındaki tüketici kredilerinin risk ağırlığını artırması ise, ihtiyaç kredilerinin vadelerine yansıyacak. BDDK’nın bir yıldan uzun iki yıldan kısa tüketici kredileri için risk ağırlığını yüzde 150 ve iki yıldan uzun krediler için yüzde 200’e artırması, bankalar tarafından ‘tüketici kredilerinde vadeleri uzatmayın’ mesajı olarak algılandı.

Katılım bankalarını etkilemeyecek kamu bankaları fren yapacak

BANKACILIK Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), tüketici kredilerinin genel kredilere oranı yüzde 20’nin üzerinde olan bankalar için karşılık oranını yüzde 1’den yüzde 4’e yükseltmesi, katılım bankaları dışındaki hemen her bankayı etkileyecek. Katılım bankaları yüzde 20’lik sınırın altında kaldığı için yeni düzenlemeden etkilenmeyecek. Bu karardan en çok etkilenecek grup ise kamu bankaları olacak. İhtiyaç ve diğer tüketici kredilerinin gelişimine banka grupları bazında bakıldığında, bu kredilerdeki artışın büyük bir bölümü kamu bankalarından kaynaklandığı görülüyor. Nisan 2010 ile Nisan 2011 dönemi baz alındığında, bu kredilerin kamu bankalarındaki artış oranı yüzde 54. Bu durumda kamu bankaları frene basmak durumunda kalacak.Kamudan sonra en çok etkilenecek olanlar ise, özel bankalar kategorisinde yer alan büyük bankalar olacak.

BDDK’nın yeni düzenlemeleri neleri içeriyor

Taşıt ve konut hariç: Tüketici kredilerinin toplam kredilere oranı yüzde 20’nin üzerinde olan bankalar ile taşıt ve konut kredileri dışındaki tüketici kredilerine ilişkin tahsili gecikmiş alacaklar oranı yüzde 8’in üzerinde bulunan bankalarca kullandırılacak taşıt ve konut kredisi dışındaki tüketici kredilerine ilişkin genel karşılık oranın birinci grup (Standart nitelikli krediler ve diğer alacaklar arasında izlenenler) için yüzde 4, ikinci grup (Yakın izlemedeki krediler ve diğer alacaklar arasında izlenenler) için yüzde 8 olarak uygulanacak.
Finasman şirketleri dahil: Bu kredilerden sözleşme koşulları ilk ödeme planının uzatılmasına yönelik olarak değiştirilecekler için en az yüzde 10 oranında genel karşılık ayrılacak. Söz konusu genel karşılık oranlarının artırılmasına bağlı olarak bankalar açısından oluşabilecek rekabet dezavantajı göz önünde bulundurularak, bahse konu yaklaşım finansman şirketlerine de uygulanacak.
Uzun vade riskine önlem: Daha önce kredi kartı alacakları için getirilmiş olan kalan vadeye bağlı risk ağırlıklandırma yönteminin bir benzeri, taşıt ve konut kredisi dışındaki tüketici kredileri için de uygulanacak. Bu bağlamda, bankaların sermaye yeterliliklerinin hesaplanmasında taşıt ve konut kredileri dışındaki tüketici kredilerinden kalan vadesi bir yıl ile iki yıl arasında olanlar için risk ağırlığının yüzde 150, iki yıldan fazla olanlar için ise yüzde 200 olarak dikkate alınacak.

Tüketici kredilerinde ‘vergi kalkanı’ olsun

ABANK Genel Müdürü Hamit Aydoğan, tüketici kredilerini düşürmek için vergi kalkanının da kullanılmasını önerdi. Aydoğan, “Bankacılık sektörü cari  açığın düşürülmesine önem veriyor. Aşırı ısınan Türkiye piyasasında, tüketici kredilerini düşürmek için kısmen Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu, kısmen ÖTV ve benzeri vergi kalkanını da kullanmak gerekiyor” diye konuştu.   �

Toplam krediler son haftada yüzde 0.2 geriledi ihtiyaç kredileri 1.2 arttı

BDDK’nın dün açıkladığı haf-talık bültenine göre toplam kredileri 10 Haziran itibarıyla, bir önceki haftaya göre yüzde 0.2 oranında geriledi. Böylece toplam kredilerinin tutarı 608 milyar 761 milyon lira oldu. Haftalık bazda bu yıl yaşanan üçüncü gerilemeyle birlikte (diğer ikisi ocak ayında olmuştu), kredilerdeki yıllık büyüme geçen haftaki yüzde 36.5’ten yüzde 35.1’e geriledi. Kredilerin türüne bakıldığında ise tüketici kredilerinde yüzde 0.9 artış gözleniyor. Bunun da alt kalemlerine göre, ihtiyaç kredisinde yüzde 1.2’lik artış dikkat çekiyor.