İhracatta tüm zamanların en iyi ‘Ekim’i

TİCARET Bakanlığı ekim ayı dış ticaret verilerini açıkladı. Ekim ayında ihracat, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 7.4’lük artışla 22 milyar 873 milyon dolara yükseldi. Ekimde ithalat artışı da hız kesti; yüzde 1.3 artarak 29 milyar 594 milyon dolar oldu. Geçen ay dış ticaret açığı da bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 15 azaldı ve 6.7 milyar dolar oldu. Ticaret Bakanı Ömer Bolat, “Allah’a şükürler olsun. Tarihin en yüksek ekim ayı değerine ulaştık” dedi.

Ömer Bolat

Ticaret Bakanı Bolat, ekim ayı dış ticaret rakamlarını açıkladığı basın toplantısında dünya ekonomisinin pandemi, Rusya-Ukrayna savaşı ve artan fiyat baskıları gibi faktörler altında yavaş ve dengesiz bir toparlanma sürecinde olduğuna dikkat çekti. Bu ortamda üretim ve ticarette belirgin bir zayıflama yaşandığını vurgulayan Bolat, AB’nin ithalatının ocak-ağustos döneminde yüzde 13.6 oranında gerilemesinin bölgedeki talebin ne kadar sert yavaşladığına işaret ettiğine dikkat çekti ve su tabloya şubatta yaşanan depremin de eklenmesine rağmen Türkiye’nin ihracatta hız kesmediğini söyledi.

Bolat toplantıda şu mesajları verdi:

TARİHİ REKORU AŞTIK

“Genel anlamda yaşanan tüm zorluk ve sorunlara rağmen ihracatımız, temmuzdan sonra aylık bazda yükselişine ağustos ve eylülün ardından ekimde de devam etmiştir. Ekimde ihracatımız bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 7.4 oranında artarak 22.9 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Böylece en yüksek ekim ayı ihracat değerine ulaşılmıştır. Dış ticaret açığımız geçen yılın aynı ayına göre yüzde 14.9 gerileyerek, 6.7 milyar dolar olmuştur. Son 12 aylık ihracat ise yüzde 0.7 artışla 254.8 milyar dolarla 2022 yıl sonundaki tarihi rekor düzeyi bir kez daha aşmıştır. İhracatımız temmuz ayında 20.1 milyar dolar gerçekleşmesinin ardından, ağustosta yüzde 8.2’lik artışla 21.6 milyar, eylülde yüzde 4.2’lik artışla 22.5 milyar dolara yükseldi. Söz konusu artış serisinin ekim ayında da (yüzde 1.7 aylık artış) 22.9 milyar dolar ile yükselişine devam ettiğini vurgulamak isterim. Bu başarının önümüzdeki aylarda da devamını temenni ediyorum.

2022’de yüzde 36.9 olan orta-yüksek ve yüksek teknolojili ürün ihracatının imalat içindeki payı, bu yılın 10 ayında yüzde 40.3’e yükseldi.

TEKNOLOJİ İHRACATI ARTIYOR

Pazar çeşitlendirmesi ve Türk ürünlerinin dünya pazarlarında tanıtımı noktasında Türkiye Yüzyılı’na yeni projelerle adım attık. Hazırlıklarını tamamladığımız ‘2028 İhracat Tanıtım ve Pazarlama Vizyonu’muzla sektörel bazlı bir tanıtım ve pazarlama stratejisi düzenleyerek tanıtım faaliyetlerini hedef ülke-hedef sektör odaklı, düzenli ve devamlılık gösteren bir yaklaşımla ele alıyor, Türk malı ve hizmeti imajını daha da güçlendirmeye yönelik çalışıyoruz.

İTHALATTA SINIRLI ARTIŞ

İthalatımız da benzer şekilde temmuz ayında 32.3 milyar dolar gerçekleşmişti. Ardından yıllık bazda ağustos ayında yüzde 7 gerileyerek 30.3 milyar dolar, eylülde yüzde 14.6 oranında gerileyerek 27.5 milyar dolar olmasının ardından ekimde yüzde 1.3 ile sınırlı bir artış yaşayarak 29.6 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Benzer bir tablo ihracatın ithalatı karşılama oranında da izlenmekte ve bu oran son 4 aydır artmaktadır: Temmuzda yüzde 61.9, ağustosta yüzde 71.3, eylülde yüzde 81.8 ve ekimde yüzde 77.3 oldu. Sekiz ayda oldukça güçlü seyreden altın ithalatının alınan tedbirlerle son iki aydır gerilediği görülüyor. Altın ithalatı ekimde, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 36.6 azalarak 1 milyar 976 milyon dolara düştü. Buna karşın altın ithalatının dış ticaret açığını artırıcı etkisi sürüyor.”

YILLIK 255 MİLYAR DOLAR

Ticaret Bakanlığı veri bültenine göre ocak-ekim döneminde ihracat yüzde 0.3 artışla 210 milyar dolara, ithalat yüzde 1.2 artışla 304 milyar dolara yükseldi. 10 aylık dönemde dış ticaret açığı yüzde 3.2’lik artışla 94 milyar dolara ulaştı.

PARİTEDEN 2.4 MİLYAR DOLAR

Mustafa Gültepe geçen ay Türkiye’nin birim ihracat değerinin 1.46 dolar olarak kayıtlara geçtiğini belirtti. Birim ihracat değerinde geçen yıla göre yüzde 4’lük artış kaydedildiğini söyleyen Gültepe, “Euro/dolar paritesindeki artış nisandan bu yana ihracatımıza pozitif yansıyor. Geçen ay parite farkı ihracatımıza 643 milyon dolarlık katkı verdi. Böylece paritenin ihracatımıza katkısı 2.4 milyar dolara yükseldi. Yüksek enflasyon dünya genelinde etkisini sürdürüyor. Enflasyonu düşürmek için sıkı para politikası devam ediyor. Bu politikalar doğal olarak ticareti de olumsuz etkiliyor. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde ekonomik aktivitenin pandemi öncesinin altında olduğu görülüyor” dedi.

‘CUMHURİYETE 365 MİLYAR DOLARLIK ARMAĞAN’

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe ekim ayı dış ticaret verilerini değerlendirdi. Tüm zorluklara rağmen Cumhuriyet’in 100. yılında ülkeye 365 milyar dolarla tarihi bir ihracat rekoru armağan edeceklerini belirten Gültepe, şöyle devam etti: 

“İhracata sektörler özelinde baktığımızda bu ay 3 milyar 87 milyon dolarla otomotivi ilk sırada görüyoruz. Otomotivi 2.7 milyar dolarla kimya, 1.5 milyar dolarla hazır giyim, 1.4 milyar dolarla elektronik ve 1.3 milyar dolarla çelik sektörü takip ediyor. Hububatta ise  1 milyar 207 milyon dolarla en yüksek aylık ihracat gerçekleşti. Bazı sektörlerde elde edilen başarılar sayesinde toplam ihracatımız bu ay pozitif tarafa geçti. Ancak bazı sektörlerimizde ciddi kayıpların olduğunu vurgulamak isterim. Çelik sektöründe 10 ayın tamamında, hayvansal mamuller ve demir-demir dışı metaller sektörlerinde 10 ayın 9’unda; hazırgiyim, tekstil, maden ve kimya sektörlerinde 10 ayın 8’inde düşüş yaşandığını görüyoruz. Bu sektörlerde ihracatın yaşadığı kaybın bir kısmı elbette küresel piyasalarla alakalı. Ancak bir kısmı da üretim aşamalarındaki maliyet baskısının sonucu. İhracatçılarımızın fiyat tutturmakta yaşadığı sorun ülkemize kayıp olarak geri dönüyor. Eğer bu kayıplar yaşanmasaydı, ihracatımız çift rakamlı büyümeye devam ederdi.