İhracatta mayıs ayı rekoru... Dış ticaret açığında hızlı gerileme
Güncelleme Tarihi:
Ticaret Bakanlığı’nın verilerine göre, ihracat mayısta yıllık bazda yüzde 11.4 artarak 24.7 milyar dolara çıkarken, aynı dönemde ithalat yüzde 10.3 azalışla 30.5 milyar dolara geriledi. Böylece dış ticaret açığı mayısta yıllık yüzde 47.8 azaldı ve 6.5 milyar dolar olarak kaydedildi. Ticaret Bakanı Ömer Bolat, “Tarihin en yüksek mayıs ayı ihracatına ulaşmış olduk” dedi. Dış ticaret verilerinde İsrail’e yapılan ihracatın mayısta yıllık bazda yüzde 99 azalarak 4.4 milyon dolara gerilemesi dikkat çekti.
MAYIS ayı dış ticaret verileri, Ticaret Bakanı Ömer Bolat ve Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe tarafından dün İstanbul’da açıklandı. Buna göre, mayısta geçen yılın aynı ayına göre ihracat, yüzde 11.4 artışla 24 milyar 75 milyon dolara çıkarken; ithalat yüzde 10.3 azalışla 30 milyar 593 milyon dolara geriledi. 2024 Ocak-Mayıs döneminde ise ihracat yüzde 4.5 artışla 106 milyar 914 milyon dolara yükselirken; ithalat ise aynı dönemde yüzde 9.3 azalışla 143 milyar 674 milyon dolara indi. Böylece, ihracattaki artış ve ithalattaki azalışın etkisiyle dış ticaret açığı mayısta yıllık bazda yüzde 47.8 azalarak 6.5 milyar dolara geriledi. Dış ticaret açığı ilk 5 ayda ise yüzde 34.4 düşüşle 36.8 milyar dolara indi. Dış ticaret rakamlarını değerlendiren Bakan Bolat, “Mayısta 24.1 milyar dolara ulaştık. Bir yıl önce mayısta 21.6 milyar dolardaydık. Tarihin en yüksek mayıs ayı ihracatına ulaşmış olduk. Mayıs ayı itibarıyla yıllıklandırılmış ihracatımız 260.1 milyar dolar ile yine Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırmıştır. Bu gelişmeden sonra ihracatın ithalatı karşılama oranı da hızlı yükseliş kaydetti.15 puanlık artışla yüzde 63.4’ten yüzde 78.7’e yükseliş yaşandı” dedi.
OTOMOTİV YİNE BAŞI ÇEKTİ
Açıklanan verilerin detaylarına bakıldığında, sektörler bazında en yüksek ihracatta yine otomotivin başı çektiği görüldü. Buna göre:
Otomotiv, 3.2 milyar dolar ile ilk sırada yer alırken; bunu 3 milyar dolarla kimya, 1.6 milyar dolarla hazır giyim, 1.5 milyar dolarla elektrik-elektronik ve 1.4 milyar dolarla çelik sektörü takip etti.
Makine ile savunma ve havacılık sektörleri, tarihlerinin en yüksek aylık ihracatını gerçekleştirdi.
Geçen ay 20 sektör ihracatını artırırken, 6 sektörde düşüş kaydedildi.
Oransal olarak ihracatını en fazla artıran sektörler yüzde 65 ile fındık ve mamulleri, yüzde 59 ile savunma ve havacılık, yüzde 25 ile mücevher, yüzde 24 ile kimyevi maddeler ve yüzde 18 ile meyve-sebze mamulleri oldu.
EMEK YOĞUN SEKTÖRLER EKSİDE
Rekabet gücü zayıflayan emek yoğun sektörler ise mayıs ayını da ekside kapattı. Örneğin, küresel talep artışına rağmen hazır giyim sektörü mayısta da artıya geçemedi. Çimento, cam, seramik ve toprak ürünleri ihracatı yüzde 5.7, deri yüzde 8.3, tütün ise yüzde 18 geriledi.
Emek yoğun sektörlerin yüksek maliyetler nedeniyle fiyat tutturmakta zorlandığı belirtildi.
Firmaların yasal merkezini baz alan TİM verilerine göre, geçen ay 55 il ihracatını artırdı.
En çok ihracat yapan 5 il İstanbul, Kocaeli, Bursa, Ankara, İzmir şeklinde sıralandı. Ankara, Sakarya, Konya, Tekirdağ, Eskişehir, Giresun, Erzurum ve Bartın tarihlerinin en yüksek ihracatına imza attı.
PARİTE KAYNAKLI KAYIP 77 MİLYON $
Öte yandan, dünkü toplantıda konuşan TİM Başkanı Mustafa Gültepe ise, paritenin mayıs ihracatını negatif etkilediği; mayısta pariteden kaynaklı 77 milyon dolarlık kayıp yaşandığı bilgisini verdi.
En fazla ihracat Almanya (1 milyar 902 milyon dolar), ABD (1 milyar 475 milyon dolar) ve İngiltere (1 milyar 448 milyon dolar) oldu.
En fazla ithalat ise sırasıyla; Çin (3 milyar 861 milyon dolar), Rusya (3 milyar 780 milyon dolar) ve Almanya (2 milyar 283 milyon dolar) oldu.
En çok ihracat yapılan ülke grupları arasında Avrupa Birliği (AB) 9.9 milyar dolarla yine ilk sırada yer aldı. AB’yi 4 milyar dolar Yakın ve Orta Doğu, 3.7 milyar dolarla Diğer Avrupa, 2.2 milyar dolarla Orta Asya ve Uzak Doğu ve 1.6 milyar dolarla Kuzey Amerika izledi. Avrupa kıtasının toplam ihracattaki payı yüzde 57 oldu.
Gültepe, “BAE, Hollanda, Pakistan ve Suudi Arabistan’a ihracatta dikkat çekici artışlar kaydettik. Bu ay 103 ülkede yüzde 10’un, 61 ülkede yüzde 50’nin üzerinde ihracat artışı kaydettik. Genel tabloda ise 131 ülkeye ihracatımızı artırdık. Hollanda, Pakistan, Singapur, Slovakya ve Moğolistan’a ihracatta rekor kırdık” diye konuştu.
İSRAİL’E İHRACAT YÜZDE 99 AZALDI
TİCARET Bakanlığı verilerine göre, İsrail’e yapılan sevkiyatlar mayıs ayında önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 99 düşerek 4.4 milyon dolara geriledi. Nisan ayında ihracat 277.3 milyon dolar olarak gerçekleşmişti. Bu yılın ilk 5 ayında İsrail’e yapılan toplam ihracat ise, yüzde 38.4 düşüşle 1.42 milyar dolara indi. Türkiye, 9 Nisan 2024’te 54 ürün grubunun İsrail’e ihracatını kısıtladığını açıklamıştı. 2 Mayıs’ta ise Ticaret Bakanlığı ‘tedbirlerin ikinci aşamasına geçildiğini, İsrail’le ilgili ihracat ve ithalat işlemlerinin tüm ürünleri kapsayacak şekilde durdurulduğunu’ duyurmuştu. Ticaret Bakanlığı ayrıca, 6 Mayıs’ta İsrail’e ihracat anlaşmaları olan şirketler için 3 aylık bir ertelemeyi yürürlüğe koymuştu.
ŞİMŞEK: İYİLEŞME DEVAM EDİYOR
HAZİNE ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, dış ticaret verilerine yönelik değerlendirmelerde bulundu. “İhracatın yüzde 11.4 arttığı, ithalatın ise yüzde 10.3 daraldığı mayısta dış ticaret dengesi yıllık 6 milyar dolar iyileşti” diyen Şimşek, “Nisandaki geçici bozulmanın ardından dış ticaret dengesindeki iyileşme öngörülerimiz doğrultusunda devam etti” dedi. Şimşek, şöyle devam etti: “Son 20 yılda ortalama yüzde 3.8 olan cari açığın milli gelire oranının yıl sonunda yüzde 2.5 civarında gerçekleşmesini bekliyoruz. Açığın daralması dış kaynak ihtiyacımızı azaltarak kalıcı rezerv birikimine imkan sağlayacaktır. Dezenflasyonun dengelenmeye eşlik edeceği bir döneme giriyoruz.”