Oluşturulma Tarihi: Aralık 27, 2008 00:00
Türkiye’nin ihracat liginde son birkaç yıldır birincilik koltuğunu arada otomotiv sektörüne kaptıran tekstil ve hazır giyim sektörü, 2008’de 22.4 milyar dolarlık ihracata imza attı.
Özellikle Avrupa pazarındaki daralmadan çok etkilenen sektör, daha önce yediği kur darbelerine krizin eklenmesiyle iyice sıkıştı. Tekstil ve hazır giyim sektörü için 2009’da eylemler göründü.
TEKSTİL, hazır giyim ve konfeksiyon sektörleri büyük uyarılar yaparak girdiği 2008 yılında beklenenden daha fazla zorlandı. Şirketlerin üretimden çıktığı, fabrika kapattığı; çalışanların işlerine son verildiği haberleri, global ekonomik kirizin tüm dünyada kendini gösterdiği eylül ayından önce gelmeye başladı. Yaz ortalarında sektör temsilcilerinin fabrika anahtarlarını hükümete göndermek, ihracata sembolik olarak bir gün ara vermek gibi protesto eylemleri gündeme geldi. Ancak, Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EKK) ile yapılan görüşmelerin ardından hükümetin olumlu bir adım atacağı yönündeki beklenti nedeniyle söz konusu eylemler durduruldu. Daha sonraki günlerde fabrikasını Doğu’ya taşıyana teşvik verileceği açıklansa da bunun nasıl yapılacağı netleştirilmedi. Süresi dolan 5084 sayılı teşvik kanunun uzatılması yönündeki taleplere de henüz bir karşılık verilmedi. Sektör temsilcileri yeni bir yıla pek çok sıkıntıyla birlikte, böylesi bir belirsizlikle girmekten de şikayetçi.
Yılı kayıpla kapatacak1 Ocak-22 Aralık 2007’de 15 milyar 691 milyon
dolar olan hazır giyim ve konfeksiyon ihracatı, yüzde 2.1 gerileme kaydederek 1 Ocak-22 Aralık 2008’de 15 milyar 369 milyon dolar oldu. 2008 yılının yüzde 1’in üstünde gerileme ile 15 milyar 750 milyon dolarlık ihracat rakamıyla kapatılması bekleniyor. Bugüne kadar kur nedeniyle fiyat tutturamamaktan ve kár edememekten yakınan sektör, kurda yaşanan sert iniş çıkışlardan da memnun olmadı.
Tekstilde korkutan kasımHazır giyim ve konfeksiyon ihracatında yılın son aylarında gerileme iyice derinleşirken tekstil ve hammaddeleri sektörü, yılın genelinde ihracatını artırırken, kasım ayında rekor bir gerileme yaşadı. Ocak-kasım döneminde Türkiye’nin tekstil ihracatı yüzde 7 artış ile 6.4 milyar dolar oldu. Ancak kasım ayında bir önceki yıla göre yüzde 25’i bulan bir gerileme yaşanması, sektörün 2009 yılı için umutlarını kararttı.
Daha zor bir yıla doğruAncak, 2009 yılında hazır giyim ve konfeksiyon ihracatındaki gerilemenin daha da derinleşmesi ihtimali söz konusu. Daha önceki yıllarda rekabette zorlanan Türkiye, daha nitelikli, katma değeri yüksek ürünler ile modaya odaklanarak yeni bir yol haritası çizmişti. Ancak sektörün en çok ihracat yaptığı Almanya, Rusya, İngiltere global krizden de en çok etkilenen ülkelerin başında geliyor. Bu ülkelerdeki talep daralmasının, 2009 yılının ilk 6 ayında alınacak sipariylerde daha net bir şekilde hissedileceği söyleniyor. Hazır giyim ve konfeksiyonun, en büyük sorunlarından biri de, diğer tüm sektörlerde olduğu gibi, finansmandaki zorluklar ve kredilerin çevirilememesi. Sektör temsilcileri, her şeye rağmen kendilerine yapılacak küçük bir destekle bütün sorunların üstesinden geleceklerine inanıyor.
Tekstilde yüzde 25 gerilemeİSTANBUL Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Başkanı İsmail Gülle, ocak-kasım döneminde Türkiye’nin tekstil ihracatının 6.4 milyar dolar olduğunu, bu dönemde ihracatta yüzde 7 civarında artış gerçekleştiğini söyledi. Gülle, "Özellikle eylülden sonra küresel krizin etkilerini hissetmeye başladık. Kasım ayında bir önceki yıla göre yüzde 25’i bulan bir gerileme yaşandı. Önemli olan bu daralmanın ne şiddetle ve ne süreyle devam edeceğini belirlemek. Sanırım bu aşamada bu çok mümkün değil. Bu yıl yüzde 75 civarında olan kapasite kullanımında yüzde 7’lik bir düşüş olmuştu" diye konuştu.
500 bin kişiye istihdam sağlıyorTürk deri sektörü 1.2 milyar dolar ihracat gerçekleştiriyor.Sektör yaklaşık 500 bin kişiye istihdam sağlıyor.
Küçük baş deri işlemede Türkiye Avrupa’da İtalya’nın ardından ikinci dünyada ise İtalya, Çin ve Hindistan’ın ardından dördüncü sırada yer alıyor.
Kürk üretiminde ise yıllık 80 milyon adetlik işleme kapasitesiyle dünya lideri.
Krizle bazı dericiler kapanma noktasına gelecekTÜRKİYE Deri Vakfı (TÜRDEV) Başkanı Mahmut Yeşil, global krizden dolayı bütün sektörlerde olduğu gibi deri sektörünü de 2009’da çok zor günlerin beklediğini söyledi. Türkiye’nin en büyük deri pazarı Rusya başta dünyanın her yerinde talepte çok büyük bir daralma yaşanacağına değinen Yeşil şu değerlendirmeyi yaptı: "Küresel ısınma, çevresel faktörler, enflasyona endeksli yanlış kur politikaları ile artan maliyetlerle zaten zor durumda olan üretim sektörü, global krizle bir de finans sıkıntısıyla karşılaştı. Global krizden önce ekonomik göstergeler sapmaya başlamıştı. 2009’da bu derinleşecek. Büyüme duracak, işsizlik artacak, yıllarca baskı altında tutulan
döviz gerçek değerine doğru ilerlerken, enflasyon artacak. Deri sektöründe ve diğer sektörlerde finans yapısı güçlü olmayan, pazar çeşitlemesi yapmamış olan firmalar kapanacak."
10 bin firma kapısına kilit vurdu, hükümet önlem almadıTÜRKİYE Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Ahmet Nakkaş, 2008 başından itibaren durağan bir döneme girileceği beklentisinin hakim olduğunu ancak hükümet tedbir alma konusunda geç kaldığını söyledi. Özellikle ihracata yönelik çalışan, üreten ve istihdam sağlayan firmaların bankalara olan kısa dönemli
kredi borçlarının sürelerini uzatma konusunda sorunlar yaşadığına değinen Nakkaş, şöyle konuştu: "Firmalar borçlarını ödeyemez konuma geldi. Şu anda hükümetin daha fazla reel sektöre sahip çıkması ve ulusal kalkınma hamlesi gerekiyor. Tekstil ve hazır giyim sektöründe son yıllarda çok sayıda işletme faaliyetlerine son verdi. Son 4 yılda 10 bin civarında işletme kapısına kilit vurdu. Son 2 yılda üretim yüzde 20’lerin üzerinde geriledi. Bu kapanmaların temelinde yüksek işçilik maliyetleri, artan enerji giderleri gibi üretim sürecini olumsuz etkileyen, rekabetçi yapıyı bozan unsurlar yatıyor. Bugün ise Avrupa’dan sipariş iptalleri geliyor. Bankaların mevcut kredileri geri çağırmaları, yeni kredi açmamaları sorun içinden çıkılmaz hale getirdi."
Hazır giyim 16 milyar dolara dayandıHazır giyim ihracatı 1-23 Aralık 2008’de 650 milyon dolara geriledi.
1 Ocak-23 Aralık 2008 döneminde ise yüzde 2 gerileyerek 15.4 milyar dolar oldu.
Tekstil ihracatı 1-23 Aralık 2008’de yüzde 34 gerileyerek 258 milyon dolara indi.
1 Ocak-23 Aralık 2008 döneminde yüzde 4 artarak 6.7 milyar dolara çıktı.
Kapatacağımız fabrikaları hapishanelere kiralayalımHAZIR giyim ve tekstilde global krizin etkilerinin gelecek 6 ayda daha çok hissedileceği uyarısında bulunan İHKİB Başkanı Hikmek Tanrıverdi, şu değerlendirmeyi yaptı: "Türkiye’de bu sektörler zaten sıkıntı içindeydi. Yaz aylarında Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EKK) ile görüşmeler yaparken bu global kriz orta da bile yoktu. Yapmayı planladığımız pek çok protesto eylemini, EKK’dan bir sonuç çıkar beklentisiyle erteledik. Son büyüme rakamına, işsizlik oranına bir de hapishanelerde yatanların artan sayısına bakıyoruz. Sokaklarda işsiz gezenlerin sorumluluğunu kim taşıyacak. Kapanacak fabrikaları hapishanelere kiraya verelim bari! Biz 6 ay devlet de biz de fedakarlık yapalım. Bu sancılı geçiş döneminde devlet en azından çalışan maliyetlerinde bize biraz destek olsun."