İhracatın ilk beşine 16.3 milyar dolarlık Tüpraş-otomotiv damgası
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Haziran 24, 2009 00:00
Tüpraş’ın 4.4 milyar dolarla en büyük ihracatçı olduğu 2008 yılında, otomotivciler ilk sıraları kimseye bırakmadı. Tüpraş’ı izleyen firmalar Ford Otomotiv, Oyak Renault, Tofaş ve Toyota oldu. İlk 5 şirketin ihracatı 16.3 milyar doları buldu. TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, 2008’in 132 milyar dolarlık ihracatının yüzde 67.5’inin ilk 1000 firma tarafından gerçekleştiğini belirtti.
TÜRKİYE İhracatçılar Meclisi (TİM), 2008 verileriyle Türkiye’nin en büyük ihracatçılarını açıkladı. Tüpraş Türkiye Petrol Rafinerileri’nin 4.4 milyar dolarla en büyük ihracatçı olduğu 2008 yılında, ilk 5’e giren diğer firmalar otomotiv sektöründen çıktı. İhracat liginin ilk beşinin toplam 2008 ihracatı 16 milyar 327 milyon dolar oldu. Düzenlediği toplantı ile Türkiye ihracatındaki gelişmeleri değerlendiren ve 2008 sonuçlarını aktaran TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, paylaştığı bilgiler şöyle:
İlk 5’in 4’ü otomomotivden
Yılın en büyük ihracatçısı 4 milyar 468 milyon dolarla Tüpraş oldu. Bunu 3 milyar 759 milyon dolarla Ford Otomotiv olurken, bunu 3 milyar 268 milyon dolarla Oyak Renault izledi.
İlk 3’ü takip eden firmalar ise 2 milyar 494 milyon dolarla Tofaş, 2 milyar 338 milyon dolarlık ihracatıyla da Toyota oldu.
2008 yılında ihracat gerçekleştiren firmaların yüzde 75’ini üretici ihracatçı firmalar oluşturdu. Yüzde 16.5’i grup dış ticaret firması ve yüzde 8.5’i dış ticaret şirketi oldu.
Yüzde 67’si 1000 firmanın
2007’de 107.2 milyar dolar olan ihracat, 2008’de 132 milyar dolara ulaştı. Buradaki artış hızı, dünyadaki oranın üzerinde oldu. 2007’de 44 bin 700 firma doğrudan ihracat yaparken, 2008’de 46 bin 22’ye çıktı.
Türkiye’nin 132 milyar dolarlık ihracatın yüzde 67.5’ini ilk 1000 ihracatçı firma gerçekleştirdi. İlk 1000 firmanın toplam ihracatı ise 89.1 milyar dolar oldu. Bunun yüzde 78.2’sini ilk 500 firma karşıladı.
İstanbul 32 firma kaybetti
İller bazında İstanbul hálá ağırlığını koruyor. İlk 1000 firmanın 503’ü İstanbul’dan ihracat yapıyor. Bunu 65 firma ile İzmir, 55 firma ile Bursa, 48 firma ile Ankara ve Gaziantep, 47 firma ile Kocaeli takip ediyor.
Ancak geçen yıl ihracatta önemli bir değişiklik oldu. İstanbul ilk 1000 arasında 32 firma kaybetti. Bunların yerine Anadolu’dan yeni firmaların listeye girdi.
En büyük artış Gaziantep’te
İstanbul’dan çıkan firmaların yerine, en fazla firma sokan il Gaziantep oldu. Listede 15 yeni firmasıyla yer alan Gaziantep’i 6’şar firma ile Ankara ve Kocaeli izledi.
Son 3 yılda İstanbul, İzmir ve Bursa’nın firma sayısı düşerken, Gaziantep, Kocaeli’nin firma sayıları arttığı gözleniyor. İhracat içinde farklı illerin ağırlıklarının artması Türkiye ihracatı ve ekonomisi adına sağlıklı bir gelişme.
Güneydoğu’da artış yaşandı
Bölgesel olarak bakıldığında, ilk sırada 632 firma ile Marmara Bölgesi, ikinci sırada ise 130 firma ile Ege Bölgesi yer alıyor.
Göze çarpan bir diğer gelişme ise bölgesel pazarlardaki gelişmelere bağlı olarak Güneydoğu’daki ihracatçı firma sayısındaki artış. Bir önceki yıla gore firma sayısı 48’den 62’ye çıktı.
Kárlılık oranları geriledi
KÁRLILIK oranlarını bir önceki yıl ile karşılaştıran Mehmet Büyükekşi, şu sonuçlara dikkat çekti: "İlk 500 firmanın kárlılığının yüzde 7.55’den 5.35’e düştü. İkinci 500’ün kárlılığı yüzde 6.03’den yüzde 4.9’a geriledi. Şabancı sermayeli xirketlerde benzer bir düşüş var. Bu rakamlar, özellikle son 5-6 aydır ihracat rakamlarımız artıyor ama kár edemiyoruzun bir göstergesi."
İlk 1000 ihracatçının 214’ü KOBİ
MEHMET Büyükekşi, ihracattaki ilk 1000 firmanın yapısına bakıldığında 214 firmanın KOBİ, 786’sının büyük işletme olduğunun görüldüğünü söyledi. Büyükekşi, ilk 1000 ihracatçı firmanın sektörel dağılımına bakıldığında ise ihracatın yüzde 70’i sanayi mamülleri, yüzde 13.91’inin işlenmiş petrol ürünleri, yüzde 6.44’ünün tarıma dayalı işlenmiş ürünler, yüzde 6.01’inin bitkisel ürünler, yüzde 3.1’inin ise madencilik ürünlerinden oluştuğunu söyledi.
23 sektörün 21’i 1 milyar eşiğini geçti
SEKTÖREL ve bölgesel düzeyde 1 milyar dolarlık ihracat eşiğini son derece önemsediklerine değinen Mehmet Büyükekşi, şu bilgileri verdi: "23 sektörün 21’i 1 milyar eşiğini geçti. İl bazında 11 il bu eşiği atlatı. 14 şirket 1 milyar dolar ve üzerinde ihracat yapıyor. Okyanusta gemilerimizin artması umut veriyor. Ayrıca 12 firma da 500 ile 1 milyar dolar arasında ihracat gerçekleştiriyor."
132 milyar doları belki 2011’de yakalarız
TİM Başkanlığını üstlendiğinden bu yana ihracatta artış ilan edemeyen Mehmet Büyükekşi, "Artışa geçince ne yapacaksınız, bir planınız var mı? Kurban mı keseceksiniz?" sorusuna THY’deki yönetim kurulu üyeliğine atıfta bulunarak "Bir deve kestik, başımıza bela oldu" dedi. Büyükekşi, "Gerçekten şanssız bir dönem. Gelişmelere bağlı olarak ihracatımız geçen yılki rakamını belki 2011’de, belki 2012’de yakalayabilir" diye konuştu.
Yasa ile güçleneceğiz asıl katkımız bundan sonra olacak
TÜRK Sanayici ve İşadamları Derneği’nin (TÜSİAD) TİM Yasası’na ilişkin yaptığı eleştiriler hatırlatılması üzerine, Mehmet Büyükekşu şunları söyledi: "TÜSİAD açıklamasında, ’TİM’in çalışmaları, ihracatımıza kuşkusuz büyük katkısı olmuştur’ dedi. Ben asıl katkıyı bundan sonra daha çok vereceğini düşünüyorum. Bu zamana kadar ihracata katkımız olmuşsa, bundan sonra da olacaktır. Hatta daha fazla olacaktır. Kanuni bir alt yapı olmadan, kararname ile bugüne kadar bu iş yapılıyordu. Şimdi gücünü kanundan alacak. TİM, şu anda tam bir çatı örgütü. Bütün ihracatçı birlikleri ile Dış ticaret Müsteşarlığı arasında köprü vazifesi görecek olan kurum. Yasa ile üyelik airatları da artmayacak, 400 milyorn dolar gibi yükler tamamen şaşırtamaca, yanlış. Birliklerin firmalardan aldığı pay düşürüldü. İnsanın aptal olması lazım, bir yük getirecekse bize de getirecek, biz niye istiyoruz o zaman?"
İlk 5’in 4’ü otomomotivden
Yılın en büyük ihracatçısı 4 milyar 468 milyon dolarla Tüpraş oldu. Bunu 3 milyar 759 milyon dolarla Ford Otomotiv olurken, bunu 3 milyar 268 milyon dolarla Oyak Renault izledi.
İlk 3’ü takip eden firmalar ise 2 milyar 494 milyon dolarla Tofaş, 2 milyar 338 milyon dolarlık ihracatıyla da Toyota oldu.
2008 yılında ihracat gerçekleştiren firmaların yüzde 75’ini üretici ihracatçı firmalar oluşturdu. Yüzde 16.5’i grup dış ticaret firması ve yüzde 8.5’i dış ticaret şirketi oldu.
Yüzde 67’si 1000 firmanın
2007’de 107.2 milyar dolar olan ihracat, 2008’de 132 milyar dolara ulaştı. Buradaki artış hızı, dünyadaki oranın üzerinde oldu. 2007’de 44 bin 700 firma doğrudan ihracat yaparken, 2008’de 46 bin 22’ye çıktı.
Türkiye’nin 132 milyar dolarlık ihracatın yüzde 67.5’ini ilk 1000 ihracatçı firma gerçekleştirdi. İlk 1000 firmanın toplam ihracatı ise 89.1 milyar dolar oldu. Bunun yüzde 78.2’sini ilk 500 firma karşıladı.
İstanbul 32 firma kaybetti
İller bazında İstanbul hálá ağırlığını koruyor. İlk 1000 firmanın 503’ü İstanbul’dan ihracat yapıyor. Bunu 65 firma ile İzmir, 55 firma ile Bursa, 48 firma ile Ankara ve Gaziantep, 47 firma ile Kocaeli takip ediyor.
Ancak geçen yıl ihracatta önemli bir değişiklik oldu. İstanbul ilk 1000 arasında 32 firma kaybetti. Bunların yerine Anadolu’dan yeni firmaların listeye girdi.
En büyük artış Gaziantep’te
İstanbul’dan çıkan firmaların yerine, en fazla firma sokan il Gaziantep oldu. Listede 15 yeni firmasıyla yer alan Gaziantep’i 6’şar firma ile Ankara ve Kocaeli izledi.
Son 3 yılda İstanbul, İzmir ve Bursa’nın firma sayısı düşerken, Gaziantep, Kocaeli’nin firma sayıları arttığı gözleniyor. İhracat içinde farklı illerin ağırlıklarının artması Türkiye ihracatı ve ekonomisi adına sağlıklı bir gelişme.
Güneydoğu’da artış yaşandı
Bölgesel olarak bakıldığında, ilk sırada 632 firma ile Marmara Bölgesi, ikinci sırada ise 130 firma ile Ege Bölgesi yer alıyor.
Göze çarpan bir diğer gelişme ise bölgesel pazarlardaki gelişmelere bağlı olarak Güneydoğu’daki ihracatçı firma sayısındaki artış. Bir önceki yıla gore firma sayısı 48’den 62’ye çıktı.
Kárlılık oranları geriledi
KÁRLILIK oranlarını bir önceki yıl ile karşılaştıran Mehmet Büyükekşi, şu sonuçlara dikkat çekti: "İlk 500 firmanın kárlılığının yüzde 7.55’den 5.35’e düştü. İkinci 500’ün kárlılığı yüzde 6.03’den yüzde 4.9’a geriledi. Şabancı sermayeli xirketlerde benzer bir düşüş var. Bu rakamlar, özellikle son 5-6 aydır ihracat rakamlarımız artıyor ama kár edemiyoruzun bir göstergesi."
İlk 1000 ihracatçının 214’ü KOBİ
MEHMET Büyükekşi, ihracattaki ilk 1000 firmanın yapısına bakıldığında 214 firmanın KOBİ, 786’sının büyük işletme olduğunun görüldüğünü söyledi. Büyükekşi, ilk 1000 ihracatçı firmanın sektörel dağılımına bakıldığında ise ihracatın yüzde 70’i sanayi mamülleri, yüzde 13.91’inin işlenmiş petrol ürünleri, yüzde 6.44’ünün tarıma dayalı işlenmiş ürünler, yüzde 6.01’inin bitkisel ürünler, yüzde 3.1’inin ise madencilik ürünlerinden oluştuğunu söyledi.
23 sektörün 21’i 1 milyar eşiğini geçti
SEKTÖREL ve bölgesel düzeyde 1 milyar dolarlık ihracat eşiğini son derece önemsediklerine değinen Mehmet Büyükekşi, şu bilgileri verdi: "23 sektörün 21’i 1 milyar eşiğini geçti. İl bazında 11 il bu eşiği atlatı. 14 şirket 1 milyar dolar ve üzerinde ihracat yapıyor. Okyanusta gemilerimizin artması umut veriyor. Ayrıca 12 firma da 500 ile 1 milyar dolar arasında ihracat gerçekleştiriyor."
132 milyar doları belki 2011’de yakalarız
TİM Başkanlığını üstlendiğinden bu yana ihracatta artış ilan edemeyen Mehmet Büyükekşi, "Artışa geçince ne yapacaksınız, bir planınız var mı? Kurban mı keseceksiniz?" sorusuna THY’deki yönetim kurulu üyeliğine atıfta bulunarak "Bir deve kestik, başımıza bela oldu" dedi. Büyükekşi, "Gerçekten şanssız bir dönem. Gelişmelere bağlı olarak ihracatımız geçen yılki rakamını belki 2011’de, belki 2012’de yakalayabilir" diye konuştu.
Yasa ile güçleneceğiz asıl katkımız bundan sonra olacak
TÜRK Sanayici ve İşadamları Derneği’nin (TÜSİAD) TİM Yasası’na ilişkin yaptığı eleştiriler hatırlatılması üzerine, Mehmet Büyükekşu şunları söyledi: "TÜSİAD açıklamasında, ’TİM’in çalışmaları, ihracatımıza kuşkusuz büyük katkısı olmuştur’ dedi. Ben asıl katkıyı bundan sonra daha çok vereceğini düşünüyorum. Bu zamana kadar ihracata katkımız olmuşsa, bundan sonra da olacaktır. Hatta daha fazla olacaktır. Kanuni bir alt yapı olmadan, kararname ile bugüne kadar bu iş yapılıyordu. Şimdi gücünü kanundan alacak. TİM, şu anda tam bir çatı örgütü. Bütün ihracatçı birlikleri ile Dış ticaret Müsteşarlığı arasında köprü vazifesi görecek olan kurum. Yasa ile üyelik airatları da artmayacak, 400 milyorn dolar gibi yükler tamamen şaşırtamaca, yanlış. Birliklerin firmalardan aldığı pay düşürüldü. İnsanın aptal olması lazım, bir yük getirecekse bize de getirecek, biz niye istiyoruz o zaman?"