İhracatçıya döviz sürprizi

DÖVİZDEKİ oynaklığın azaltılması için geçici dönem şartıyla ihracatçılara ihracat bedellerini Türkiye’ye getirme zorunluluğu getirildi. Yetkililer, düzenlemenin Türkiye’de 2008 yılına uygulandığını dikkat çekerek, “Şimdi de yaşanan oynaklıkların azaltılması için kısa bir dönemde uygulamaya gidilmesi uygun görüldü. Şartlar değiştiğinde tekrar bakılacaktır” ifadelerini kullandı.

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı İsmail Gülle Hürriyet’e yaptığı açıklamada, “Şaşırtıcı bir karar. Belli alanlarda sıkıntı yaratacaktır. Normal günler yaşamıyoruz ama ihracata etkisi olur” dedi. Akdeniz Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği Başkan Yardımcısı Bülent Aymen de “Vadeli satışlarda bizi zorlar ancak ekonomik anlamda zor dönemden geçiyoruz. Dolayısıyla hepimiz üzerimize düşeni yapacağız. Bu da yapılması gerekenlerdendi” diye konuştu.

Hazine ve Maliye Bakanlığının, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliği (İhracat Bedelleri Hakkında) dün Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Tebliğe göre, Türkiye’de yerleşik kişilerin yaptığı ihracatın bedelleri, ithalatçının ödemesinin ardından gecikmeksizin, bankaya transfer edilecek veya getirilecek. Bedellerin yurda getirilme süresi, fiili ihraç tarihinden itibaren 180 günü geçemeyecek. Söz konusu bedellerin en az yüzde 80’inin bir bankaya satılması zorunlu olacak. İhracat bedellerinin Türk parası veya döviz üzerinden yurda getirilecek. Şimdiye kadar ihracatçılar ihracat bedelleri ile ilgili olarak tasarruflarında serbest hareket edebiliyorlardı.

BANKA İHBAR EDECEK
Yurtdışına müteahhit firmalarca yapılacak ihracatın bedelinin de 365 günde yurda getirilerek, bir bankaya satılması zorunlu olacak. Bu süreçleri, ihracata aracılık yapan banka da, izlemekle yükümlü olacak. Süresi içinde kapatılmayan ihracat hesapları için aracı bankalar, 5 gün içinde, vergi dairesi başkanlığına veya vergi dairesi müdürlüğüne ihbarda bulunacak. Hazine ve Maliye Bakanlığı, tebliğin uygulanması için her türlü tedbiri almaya, haklı durumları değerlendirip sonuçlandırmaya, tereddütlü hususları gidermeye yetkili olacak. Tebliğin uygulanmasına yönelik bakanlıkça belirlenecek usul ve esaslar Merkez Bankası’nca ilan edilecek. Tebliğ, 6 ay süresince geçerli olacak.

Yayınlanan tebliğle beraber, ithal ara malı için dövize ihtiyaç duyacak firmaların izleyeceği yol da gündeme geliyor. Bankayla firmanın anlaşması durumunda “bire bir işlem” imkânı olabileceği belirtirilirken, bire bir işlemle ithal ara malı için dövize ihtiyacı olan firmanın, zarar etmeden yeniden döviz alabileceği kaydediliyor. Daha önce birebir işlemlerde “binde bir oranında kambiyo gider vergisi” uygulandığı şu anda ise bu verginin kaldırıldığı, bu nedenle de söz konusu uygulamaya başvurmanın maliyetinin geçmişe göre daha ucuz olduğu da vurgulanıyor.


2008 YILINDA KALDIRILMIŞTI
2008 yılına kadar da fiili ihraç tarihinden itibaren en çok 180 gün içinde ihracatçılar tarafından ihracat bedelinin yurda getirilmesi ve Türk parası olması halinde belgelenmesi, döviz ise bankalara satılması zorunluluğu bulunuyordu. Ancak 2008 yılında yayınlanan Bakanlar Kurulu kararıyla bu uygulamadan vazgeçildi ve ihracatçılar ihracat bedelleri konusunda serbest bırakıldı.