İhracat ‘langur lungur’ 500 milyar dolara çıkmaz
Güncelleme Tarihi:
Sadi ÖZDEMİR
Oluşturulma Tarihi: Ağustos 21, 2010 00:00
İhracatın yüzde 35’ini yapan 55 firmanın örgütü Turktrade’in Başkanı Vedat Aydın, “İhracat konusunda langur lungur konuşuyorlar ama altı boş. 2023’te 500 milyar dolar ihracat yapacaksan kişi başına 30-35 bin dolar milli gelir olacak demektir. Hangi sektörle nasıl ulaşırsın onu ortaya koy. ‘TL değerli’ diyorsun ama ciddi bir çalışma var mı? Belki kur daha da düşmeli” dedi.
UZUN süredir siyasilerin, bürokratların ve yarı kamu kurumu konumundaki iş dünyası örgütlerinin seslendirdiği “2023 yılında 500 milyar dolar ihracat” hedefine en sert eleştiri Türkiye toplam ihracatının yüzde 35’ini gerçekleştiren 55 firmanın sivil toplum örgütü Türkiye Dış Ticaret Derneği’nden (Turktrade) geldi. Türktrade Başkanı, Zorlu Dış Ticaret A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Vedat Aydın, 500 milyar dolarlık ihracat hedefine lafla değil, hangi sektörlerle nasıl ulaşılabileceğini ortaya koymakla ve ciddi stratejiyle ulaşılabileceğini belirterek, “İhracat konusunda çıkıyorlar langur lungur konuşuyorlar ama afedersiniz altı boş. Çıldırırsın yani. 2023’te 500 milyar dolar ihracat yapacaksan o zaman kişi başına 30-35 bin dolar milli gelir olacak demektir. Rakam olur da bu rakama hangi sektörle nasıl ulaşırsın onu ortaya koymalısın” dedi.
Denge kurunu bulalım
Bir başka sürekli tekrarlanan söylemin de ‘TL çok değerli’ şeklinde olduğunu belirten Vedat Aydın şöyle devam etti: “Bunun için ciddi bir çalışma yapıldı mı? Doların 2 lira olması mı 1 lira olması mı daha doğru? Öce bunu ortaya koymak lazım. Paran değerliyse ihracat yapamazsın. Doğru ama paranın değerini neye göre söylüyorsun? Belli bir tarihteki değeri alıp enflasyonu ekleyip ‘şimdi şöyle olmalı’ deniyor. Bu tartışmalar yerine bu ülke için ‘denge kuru’ ne olmalı onu ortaya koyalım. Ne kadar yatırım ithalatı yapılıyor, Türkiye’nin borcu, şirketlerin borcu ne kadar? Kurlar yükselirse işimize yarar mı? Bunun için Türkiye genelini kapsayan bir çalışma lazım. ‘Kur’ diye bağırmak yerine de rekabetçiliğin altını doldurmak gerekiyor.”
20 yıldır zırlıyoruz
Sanayiciler olarak 20 yıldır söyledikleri şeylerin de aşağı yukarı aynı olduğunu vurgulayan Vedat Aydın, şöyle konuştu: “Kronik sorunlar var; kayıt dışı ekonomi, dolaylı vergiler, TL değerli, faizler yüksek, enerji maliyetleri yüksek, istihdam üzerinde çok vergi var, ağlıyoruz, zırlıyoruz. 20 yıldır herkes söylüyor, devlet oradan bakıyor, hiçbir şey de yapılamıyor. Demek ki ortada devlet ile kalitesiz bir iletişim var. Ya anlatamıyoruz ya anlamıyorlar. ‘Ha ha’ diyorlar sonra bir şey de olmuyor.”
40 yıl önce de 17’nciydik
Vedat Aydın, Türkiye’nin 1997’de rekabet sıralamasında dünyada 35’inci sırada olduğunu, şu anda daha gerilere düştüğünü vurgulayarak, şunları dile getirdi: “Çünkü rakiplerimiz bizden çok daha hızlı. ‘Türkiye dünyanın en büyük 17’inci ekonomisi’ diye seviniyoruz, 40 yıl önce de 17’nciydik. 17’nciyiz deyip kasılmak mı doğru, ‘başkaları alıp başını gidiyor ne yapmak lazımsa yapmak mı’ doğru? Evet milli gelir yükselmiş v.s. Türkiye dinamiklerinin de farkındayız ama ortalıkta bir küresel ekonomik dümen dönüyor ve Türkiye geçiliyor farkına varmak zorundayız. 2023’te şu olacak demekle olmaz.”
22 bin TİM üyesi ihracatın yüzde 20’sini yapıyor
TURKTRADE Başkanı Vedat Aydın, şöyle konuştu: “TİM’in yönetim kurulu üyelerinin toplam ihracatı Türkiye ihracatının yüzde 3-4’ünü temsil ediyor. Türkiye’de ihracatın yüzde 50’sini 144 firma yapar. 22 bin firma var TİM’de ve Türkiye ihracatının yüzde 20’sini yaparlar. Bizim (Turktrade) 55 üyemiz ihracatın yüzde 35’ini yapar. Biz ‘think-tank’ gibi çalıyoruz.”
İhracat stratejisi için ‘kurul’ kuruluyor, içinde Milli Eğitim Bakanlığı yok
VEDAT Aydın, 12 Mayıs’ta Resmi Gazete’de yayımlanan bir genelgeyle “İhracata Dönük Üretim Stratejisi Değerlendirme Kurulu” kurulacağını da belirterek şöyle konuştu: “Genelge yayınlandı, ‘Kurul’ güzel düşünülmüş. Ancak Kurul’u oluşturacak kurumlar arasında Milli Eğitim Bakanlığı yoktu. Bize göre bu çok büyük bir eksikti. 35 bin dolar milli geliri olacak ülke olacaksan eğitim politikaların en önemli konudur. Bu rakam ne demektir? İnsanının bileğinden çok beyninden faydalanacaksın demektir. Onun için önce eğitim meselesini çözmen gerekiyor. Ar-Ge, Ür-Ge bütçelerin yükselecek ona göre insan gücü yetiştireceksin. Gelişmiş ülkelerin Ar-Ge’ye ayırdıkları paya bak; Türkiye’de geçen yıl toplam 3 milyar dolar olmuş. Çok iyi bir rakam kabul. Ancak GSMH’ye oranla yüzde yarım. Gelişmiş ülkelerde yüzde 3’lerde. 2.5 trilyon dolarlık bir ekonomi olursan yüzde 3’le 75 milyar dolar Ar-Ge’ye ayırmış olman lazım. Bu nasıl olacaksa bunu başarmak için şimdiden masaya oturmak lazım.”
Kişi başına gelir 35 bin dolar olursa iş nasıl yürür
TURKTRADE Başkanı Vedat Aydın, 500 milyar dolar ihracat hedefinin ‘içi doldurulmadan’ neden anlamsız olduğunu da şöyle anlattı: “Bugün bir ürünün hammaddesi 800 dolar, yarın 2 bin dolara çıktı. Sen de bunu işleyip ihraç ettin ve ihracat artmış oldu. Bunun kime ne yararı olur? Öyleyse rakam değil içi önemli. Parite meselesi de var. Euro/dolar paritesi düştü, 10 milyar dolarlık ihracatın gitti. Bu basit matematiksel ihtimalleri bile ihmal ederek hedef mi belirlenir? Şimdi senin GSMH’nın yüzde 17’si ihracattan. Gelişmiş ülkelerin de (Almanya, ABD gibi) yüzde 15-20 arası öyle. 2023’te 500 milyar dolar ihracat yapacaksan o zaman 2.5 trilyon dolar GSMH olacak. Bu 30-35 bin dolar kişi başı milli gelir demek. İyi de abi şimdi bu gelirle hangi üretimi nasıl yapacaksın da ihracatın 500 milyar dolar olacak. Şimdi bile demiyor musun Çin’de işçilik şu kadar bu kadar. 35 bin dolarla neyi nasıl çevireceksin.”
Denge kurunu bulalım
Bir başka sürekli tekrarlanan söylemin de ‘TL çok değerli’ şeklinde olduğunu belirten Vedat Aydın şöyle devam etti: “Bunun için ciddi bir çalışma yapıldı mı? Doların 2 lira olması mı 1 lira olması mı daha doğru? Öce bunu ortaya koymak lazım. Paran değerliyse ihracat yapamazsın. Doğru ama paranın değerini neye göre söylüyorsun? Belli bir tarihteki değeri alıp enflasyonu ekleyip ‘şimdi şöyle olmalı’ deniyor. Bu tartışmalar yerine bu ülke için ‘denge kuru’ ne olmalı onu ortaya koyalım. Ne kadar yatırım ithalatı yapılıyor, Türkiye’nin borcu, şirketlerin borcu ne kadar? Kurlar yükselirse işimize yarar mı? Bunun için Türkiye genelini kapsayan bir çalışma lazım. ‘Kur’ diye bağırmak yerine de rekabetçiliğin altını doldurmak gerekiyor.”
20 yıldır zırlıyoruz
Sanayiciler olarak 20 yıldır söyledikleri şeylerin de aşağı yukarı aynı olduğunu vurgulayan Vedat Aydın, şöyle konuştu: “Kronik sorunlar var; kayıt dışı ekonomi, dolaylı vergiler, TL değerli, faizler yüksek, enerji maliyetleri yüksek, istihdam üzerinde çok vergi var, ağlıyoruz, zırlıyoruz. 20 yıldır herkes söylüyor, devlet oradan bakıyor, hiçbir şey de yapılamıyor. Demek ki ortada devlet ile kalitesiz bir iletişim var. Ya anlatamıyoruz ya anlamıyorlar. ‘Ha ha’ diyorlar sonra bir şey de olmuyor.”
40 yıl önce de 17’nciydik
Vedat Aydın, Türkiye’nin 1997’de rekabet sıralamasında dünyada 35’inci sırada olduğunu, şu anda daha gerilere düştüğünü vurgulayarak, şunları dile getirdi: “Çünkü rakiplerimiz bizden çok daha hızlı. ‘Türkiye dünyanın en büyük 17’inci ekonomisi’ diye seviniyoruz, 40 yıl önce de 17’nciydik. 17’nciyiz deyip kasılmak mı doğru, ‘başkaları alıp başını gidiyor ne yapmak lazımsa yapmak mı’ doğru? Evet milli gelir yükselmiş v.s. Türkiye dinamiklerinin de farkındayız ama ortalıkta bir küresel ekonomik dümen dönüyor ve Türkiye geçiliyor farkına varmak zorundayız. 2023’te şu olacak demekle olmaz.”
22 bin TİM üyesi ihracatın yüzde 20’sini yapıyor
TURKTRADE Başkanı Vedat Aydın, şöyle konuştu: “TİM’in yönetim kurulu üyelerinin toplam ihracatı Türkiye ihracatının yüzde 3-4’ünü temsil ediyor. Türkiye’de ihracatın yüzde 50’sini 144 firma yapar. 22 bin firma var TİM’de ve Türkiye ihracatının yüzde 20’sini yaparlar. Bizim (Turktrade) 55 üyemiz ihracatın yüzde 35’ini yapar. Biz ‘think-tank’ gibi çalıyoruz.”
İhracat stratejisi için ‘kurul’ kuruluyor, içinde Milli Eğitim Bakanlığı yok
VEDAT Aydın, 12 Mayıs’ta Resmi Gazete’de yayımlanan bir genelgeyle “İhracata Dönük Üretim Stratejisi Değerlendirme Kurulu” kurulacağını da belirterek şöyle konuştu: “Genelge yayınlandı, ‘Kurul’ güzel düşünülmüş. Ancak Kurul’u oluşturacak kurumlar arasında Milli Eğitim Bakanlığı yoktu. Bize göre bu çok büyük bir eksikti. 35 bin dolar milli geliri olacak ülke olacaksan eğitim politikaların en önemli konudur. Bu rakam ne demektir? İnsanının bileğinden çok beyninden faydalanacaksın demektir. Onun için önce eğitim meselesini çözmen gerekiyor. Ar-Ge, Ür-Ge bütçelerin yükselecek ona göre insan gücü yetiştireceksin. Gelişmiş ülkelerin Ar-Ge’ye ayırdıkları paya bak; Türkiye’de geçen yıl toplam 3 milyar dolar olmuş. Çok iyi bir rakam kabul. Ancak GSMH’ye oranla yüzde yarım. Gelişmiş ülkelerde yüzde 3’lerde. 2.5 trilyon dolarlık bir ekonomi olursan yüzde 3’le 75 milyar dolar Ar-Ge’ye ayırmış olman lazım. Bu nasıl olacaksa bunu başarmak için şimdiden masaya oturmak lazım.”
Kişi başına gelir 35 bin dolar olursa iş nasıl yürür
TURKTRADE Başkanı Vedat Aydın, 500 milyar dolar ihracat hedefinin ‘içi doldurulmadan’ neden anlamsız olduğunu da şöyle anlattı: “Bugün bir ürünün hammaddesi 800 dolar, yarın 2 bin dolara çıktı. Sen de bunu işleyip ihraç ettin ve ihracat artmış oldu. Bunun kime ne yararı olur? Öyleyse rakam değil içi önemli. Parite meselesi de var. Euro/dolar paritesi düştü, 10 milyar dolarlık ihracatın gitti. Bu basit matematiksel ihtimalleri bile ihmal ederek hedef mi belirlenir? Şimdi senin GSMH’nın yüzde 17’si ihracattan. Gelişmiş ülkelerin de (Almanya, ABD gibi) yüzde 15-20 arası öyle. 2023’te 500 milyar dolar ihracat yapacaksan o zaman 2.5 trilyon dolar GSMH olacak. Bu 30-35 bin dolar kişi başı milli gelir demek. İyi de abi şimdi bu gelirle hangi üretimi nasıl yapacaksın da ihracatın 500 milyar dolar olacak. Şimdi bile demiyor musun Çin’de işçilik şu kadar bu kadar. 35 bin dolarla neyi nasıl çevireceksin.”