Ihlamur harekâtı

TEZGÂHLARDA kilogram fiyatı 180 liraya kadar çıkan ıhlamurun fiyatını düşürmek için ithalatçı firmalar harekete geçti. İlk etapta Bulgaristan’dan 50 ton ıhlamur ithal edilirken, bu rakamın 200 tona ulaşacağı ifade edildi. Ihlamur fiyatlarındaki yükselişin temel nedeni olarak, stokçuların sezonda üreticiden topladıkları ürünü piyasaya yeteri kadar vermeyerek karaborsa izlenimi yaratması gösteriliyor. Ihlamur piyasasının bir iki firmanın tekelinde olduğu da iddialar arasında. Bazı sanayiciler ise ıhlamur yetişen orman köylerinin çok fazla göç verdiğini, bu nedenle tüketim artmasına rağmen üretimin aynı oranda artmadığını da söylüyor. Bu yıl kilogramı 180 TL’ye fırlayan ıhlamur, geçen yıl da 100 TL’ye yükselmişti. Çiftiçinin sezon başında ürününü tüccara 35 TL’den sattığına dikkat çeken sektör temsilcileri aradaki farkın karaborsa iddialarını doğrular nitelikte olduğunu söylüyor. 

Türkiye’de fiyatların karaborsacılar ve stokçular sebebiyle yükseldiğini iddia edenlerden biri de Tüm Aktarlar ve Baharatçılar Tıbbi ve Aromatik Bitki Yetiştiricileri Derneği (TABDER) Başkanı Ayhan Ercan. Ercan, ithalat haberleriyle birlikte ıhlamurun kilogram fiyatının 160 liraya indiğini söyledi. Ercan, “Sezon başında orman köylüsünden ıhlamurun kilosunu 35-40 liradan topladılar. Kış geldiğinde de çok yüksek fiyatlardan piyasaya sürdüler. İthalatın tamamlanmasıyla birlikte fiyatlar dahada aşağı inecektir. Geçen sene olduğu gibi ıhlamurun kilogramının en fazla 90-100 lira olmasını bekliyoruz” diye konuştu.

TOPLANAN ÜRÜN AZALDI

Son dönemlerde ıhlamur fiyatlarında yaşanan artışın iki önemli nedeni olduğunu söyleyen Mutfak Ürünleri ve Margarin Sanayicileri Derneği (MÜMSAD) Başkanı Metin Yurdagül de, “Birinci neden işgücünün azalması. Ihlamur dağ köylerinde yetişiyor. Son on yılda bu bölgelerden şehir merkezlerine ciddi bir genç nüfus göçü oldu. Bu göç devam ediyor. İşgücü azaldı. Daha az miktarda ürün toplanmaya başladı” dedi. Hava şartlarına bağlı rekolte düşüklüğü olduğunun altını çizen Yurdagül, “Ihlamurun toplama sezonu çok kısa. Toplama dönemindeki iklim şartlarının rekolteye etkisi büyük oluyor. 2015 sezonunda ıhlamurun çiçeklenme döneminde etkin yağışlar oldu. Birçok bölgede ürün toplanamadı” dedi.

150 BİN TON ÜRETİM

Türkiye’nin ıhlamur üretim miktarının sezona bağlı olarak değiştiğini söyleyen Yurdagül, “Türkiye’de çiçek ıhlamur üretimi 40–80 ton, çiçekli yaprak ıhlamur üretimi ise 100–150 ton arasında değişiyor. Türkiye’de 2014’te 45 milyon kutu ve 900 milyon ambalajlı bitki ve meyve çayı tüketildi. Ihlamur da büyüyen bu kategorinin içinde, kışın kategorinin lokomotif ürünlerinden biri. Marmara ve Karadeniz ıhlamur üretiminde öne çıkıyor. Türkiye’de en çok, Düzce, Adapazarı, Samsun, Tokat, Tekirdağ, Bursa, Yalova illerimizde ıhlamur yetiştiriciliği yapılıyor” dedi.

TÜKETİMDE MEVSİMSEL ETKİ

BİTKİ ve meyve çayları pazarında mevsimsel olarak öne çıkan ürünler olduğunu belirten Yurdagül, “Sektörde meydana gelen çeşitli koşullar, ambalajlı bitki ve meyve çayları tüketimindeki eğilimleri etkilemiyor. Tüketiciler, mevsimin özelliklerine ve lezzet tercihlerine göre ambalajlı ıhlamur, adaçayı, kuşburnu, zencefil gibi bitki ve meyve çaylarını tüketmeye devam
ediyor” dedi.

Aktar da satın almıyor

İTHALATIN köylüye zarar verebileceğini, ancak genel tüketici için bu durumun şart olduğunu söyleyen Aktar Mehmet Uyanık da, ıhlamur yerine vatandaşın başka bitkilere yöneldiğini söyledi. Uyanık, “Vatandaş da biz de ıhlamur talep etmiyoruz. Ihlamuru soranlar arkasına bakmadan gidiyor. Burada bir iki tane stokçu para kazanma adına, insanları sömürme adına hareket ediyor” dedi. ◊ (A.A)