Oluşturulma Tarihi: Kasım 15, 2005 00:00
DİE’nin 2003-2004 Hane Halkı Tüketim Harcamaları Anketi’ne göre ‘devleti eğitime yeteri kadar bütçe ayırmamakla’ suçlayan vatandaşlar; içki ve sigaraya eğitim için yaptıkları harcamanın tam iki mislini ayırıyor. Anket ayrıca, İstanbul’da yaşayanların kiraya, Güneydoğu Anadolu’da yaşayanların ise gıdaya çalıştığını da ortaya koydu.
DEVLET İstatistik Enstitüsü (DİE)’nün 2003-2004 Hane Halkı Tüketim Harcamaları Anketi’ne göre ‘devleti eğitime
yeteri kadar bütçe ayırmamakla’ suçlayan vatandaşlar; içki ve sigaraya eğitim için yaptıkları harcamanın tam iki misli harcıyor. Türkiye genelinde ailelerin harcamalarını araştıran ankete göre Türk halkının yaptığı harcamaların yüzde 4.2’si alkollü içki ve sigaraya gitti. Eğitim harcamaları ise yüzde 2.1’de kaldı. Anket, İstanbul’da yaşayanların kiraya, Güneydoğu Anadolu’da yaşayanların ise gıdaya çalıştığını da ortaya koydu. Bölgeler itibariyle tüketim harcamaları içerisinde alkollü içki ve sigaraya en yüksek payı ise yüzde 5.3’le Orta Anadolu Bölgesinde yaşayanlar ayırdı. Türkiye genelinde yüzde 4.2 olan alkollü içki ve sigaranın toplam harcamalar içindeki payı, İstanbul’da ise yüzde 3.1 olarak gerçekleşti.
EĞİTİME YÜZDE 2.1:
Türkiye genelinde ailelerin eğitim için yaptıkları harcamaların toplam harcamalar içerisindeki payı ise yüzde 2.1’le, içki ve sigaraya yapılan harcamanın yarısında kaldı. Eğitim harcamalarının toplam harcamalar içerisindeki payı yüzde 0.7 ile en düşük Güneydoğu Anadolu’da gerçekleşti. İstanbul’da ise eğitime de içki ve sigaraya ayrılan kadar pay ayrıldı ve oran yüzde 3.1 olarak gerçekleşti.
İSTANBUL KİRA, GÜNEYDOĞU GIDA:
DİE 2003 ve 2004 yılı hanehalkı bütçe anketlerinin sonuçlarını birleştirerek, harcama gruplarının bölgesel dağılımını da ortaya çıkardı. Türkiye’nin en yoksul bölgesi olarak bililen Güneydoğu’da tüketim harcamalarının yüzde 39’la en büyük bölümünü gıda harcamaları oluştururken, İstanbul ise kira ve konut harcamalarının aldığı yüzde 32.2’lik payla dikkat çekti. Güneydoğu, toplam tüketim harcamaları içerisinde gıdanın payının, İstanbul ise konut ve kiranın payının en yüksek düzeye çıktığı bölgeler oldular. İstabul’un gıda için yüzde 20 ile toplam tüketim harcamaları içerisinde az payı ayıran bölge olduğu ortaya çıktı. Harcama grupları içerisinde, konut ve kirada yüzde 32.2 ile İstanbul, gıdada yüzde 47.3 ile Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt ilk sırada yer aldı.
EN ÇOK KONUTA KİRAYA: Türkiye ortalamasında ise aileler, harcamalarının yüzde 27.5’ini konut ve kira için yapıyorlar. Tüketim harcamalarından ikinci yüksek payı yüzde 26.9’la gıda ve alkolsüz içecekler alıyor. Giyim ve ayakkabı için en yüksek payı ise yüzde 8.2 ile Kuzeydoğu Anadolu bölgesindekiler ayırdı.
Aylık ortalama tüketimimiz 14.2 katrilyon lirayı aşıyor
2003 yılı harcamaları da 2004 yılı fiyatlarına getirilerek yapılan hesaplamaya göre Türkiye genelindeki aylık ortalama tüketim harcamaları 14 katrilyon 291 trilyon lira düzeyinde gerçekleşti. Bu Türkiye’deki yıllık hanehalkı tüketim harcamalarının 171 katrilyon 498 trilyon lira olarak gerçekleştiğini gösteriyor.
DİE Anketi’ne göre, 2003 ve 2004 yıllarında toplam aylık 14 katrilyon 291.5 trilyon lira tutarında tüketim harcaması yapılırken, bunun yüzde 25’i sadece İstanbul’da gerçekleşti. Aynı dönemde, Ankara, İstanbul ve İzmir’den oluşan üç büyük ilin toplam aylık tüketim harcaması 5 katrilyon 747.6 milyar lirayı bulurken, bu tutar toplam harcama tutarının yüzde 40.2’sini oluşturdu. Ankara bölgesinde harcama grupları içerisinde en yüksek payı yüzde 30.8 ile konut ve kira harcamaları alırken, gıda ve alkolsüz içkilerin payı yüzde 21.7 ile ikinci en yüksek harcama grubunu oluşturdu. Eğitimin payı ise yüzde 2.3 oldu. İzmir bölgesinde ise harcama grupları içerisinde en yüksek payı yüzde 29.2 ile konut ve kira harcamaları aldı.