HÜRDANIŞ

Ailece Alman vatandaşı olduk nasıl emekli oluruz

Atilla ve Nihal Işık – Nürtingen/Almanya

KARI-Koca olarak uzun bir süre Almanya’da çalışmış, birlikte 2000 yılında Alman vatandaşlığına geçmiş, şimdi Türkiye’den emekli olma koşullarınızı öğrenmek istiyorsunuz.
Önce 30 Mart 1953 doğumlu olan eşiniz Nihal Hanım’ın sorusunu yanıtlamak istiyorum. Kendisi 12 Kasım 1969’da Almanya’da işe başlamış, 31 Ekim 2015’e kadar çalışmış ve 1 Aralık 2015’te emeklilik için başvurmuş. Eşiniz, Almanya’daki sigortalı işe başlama tarihine göre Türkiye’den 3 bin 600 gün şartına göre emekli olabilir. Ancak bu şarta göre emekli olabilmesi için eşinizin bizzat Türkiye’ye gidip 4/a sigorta koluna tabi bir işyerinde çalışarak sigorta girişi yapması, ardından da borçlanma talebinde bulunması gerekiyor. 3 bin 600 gün ödeyeceğiniz borç miktarı 31 bin 626 TL tutacaktır. Alman vatandaşlığına geçmeden önceki sigortalı ve ev kadınlığı süreniz yeterli olduğu için yurtdışı borçlanmayı sorunsuz bir şekilde yapabilirsiniz.
YA 25 YIL, YA 3.600 GÜN
Siz ise Almanya’ya gelmeden önce Emekli Sandığı’na tabi bir bankada bir yıla yakın memurluk hizmetinde bulunduğunuz için, emeklilik koşullarınız sandığın şartlarına göre belirlenecektir ve yurtdışı sürelerinizi borçlandığınız takdirde bu kurumda değerlendirilecektir. Buna göre, 25 yılı tamamlayacak şekilde 24 yılı aşkın bir süre borçlanmalısınız. Bu da size pahalıya mal olacağından , eşiniz gibi 4/a’ya tabi bir işte çalışırsanız, 3 bin 600 günü tamamlayacak şekilde borçlanma suretiyle 4/a sigorta kolundan emekli olabilirsiniz. Yatıracağınız para da yaklaşık 57 bin TL tutacaktır.

Borçlanmaya yılda iki kez zamma son

Türkiye’de her altı ayda bir asgari ücretin artmasıyla birlikte, günlük borçlanma miktarı da 1 Ocak ve 1 Temmuz’dan başlayarak yılda iki kez zamlanıyordu. Bu uygulamaya son verildi. Artık Türkiye’de yıl boyunca aynı asgari ücret uygulanacak. Bu karar uyarınca, günlük borçlanma miktarına yılda iki kez yapılan zammın teke düşürülmesi, yurtdışı borçlanma yoluyla Türkiye’den emekli olmak isteyen Avrupalı Türkleri bir nebze rahatlattı.

1 Ocak-31 Aralık 2016 arasında geçerli olacak asgari ücrete tarihleri arası için tespit edilerek yürürlüğe girdi. Söz konusu tarihler arası için bir günlük normal çalışma karşılığı brüt asgari ücret 54.90 TL olarak belirlendi.

Bu yıl için 4/a sigorta koluna tabi sigortalıların sigorta primi ve işsizlik sigortası primlerine esas günlük ve aylık kazançlarının alt ve üst sınırları şu şekilde açıklandı:
* Günlük kazanç alt sınırı: 54.90 TL
* Aylık kazanç alt sınırı: 1.647 TL
* Günlük kazanç üst sınırı: 356.85 TL
* Aylık kazanç üst sınırı: 10.705 TL
Yurt dışı borçlanmada esas alınan günlük borçlanma miktarı da, günlük brüt asgari ile azami ücret arasında seçilecek miktarın yüzde 32’si üzerinden hesaplanıyor. Buna göre asgari günlük borçlanma miktarı 17.57 TL, azami günlük borçlanma miktarı da 114.19 TL olarak uygulanacak.

Eşimin Türkiye’de 891 gün süresi var

Yalçın Keser – Almanya

EŞİNİZ, Türkiye’de 2 Ağustos 1989’da sigortalı işe girip 891 gün çalıştığına göre, emeklilik için 46 yaş ve 5 bin 375 gün şartlarına tabi. 4 bin 484 gün için günlük 17.57 TL’den toplam 78 bin 783 TL ödemeniz gerekiyor. Ancak işin püf noktası, borçlanabileceğiniz bu kadar sürenizin olup olmamasıdır. Almanya’ya hangi tarihte gelip yerleştiğinizi yazmamışsınız. Bu yüzden Alman vatandaşlığına geçtiğiniz 8 Kasım 2000’den önce Türk vatandaşı olarak geçen, gerek sigortalı, gerekse ev kadınlığı sürenizin ne olduğunu tam olarak bilemiyorum. Ancak 18 yaşından itibaren Almanya’ya yerleşmiş olsanız dahi, 2000 yılına kadar borçlanabileceğiniz azami süre 12 yıl yapıyor. Bu süre de yaştan emekli olmanıza yetmeyecektir. Bu noktada, 3 bin 600 gün ve 58 yaş şartına göre emeklilik gündeme geliyor eşiniz için. Eşiniz 1992’den itibaren Almanya’da yaşamaya başladıysa, borçlanabileceği sekiz yıllık süresi var demektir. Bu da, 10 yılı, yani 3 bin 600 günü tamamlayacak şekilde borçlanma yapmanız için yeterlidir. Zira Türkiye’de iki yılı aşkın sigortalı süresi olduğuna göre eşinizin 2 bin 880 gün (8 yıl) borçlanarak, karşılığında 50 bin 601 TL ödeme yapması halinde, 58 yaşını tamamlayacağı 25 Mart 2028’de aylık talebinde bulunabilir.

Bana neden sadece 952 TL aylık bağlandı

Ali Rıza Asi – Mainz/Almanya

GÖNDERMİŞ olduğunuz 4/a emekli aylık bilgisi dökümünüzü inceledim. Buna göre 20 Mayıs 1985’ten itibaren 6 bin 497 gün yurtdışı borçlanması yapmış, toplam 7 bin 144 gün sigortalı süreye sahip olmuşsunuz. Sigortalı sürelerinizin ait olduğu dönemlere göre farklı aylık bağlama oranları, aylık hesabında temel alınmaktadır. Tekrar emekli aylık bilgisi dökümünüze göz attığımızda, 2000 öncesi 3 bin 17 gün için aylık bağlama oranı yüzde 68, 2000-Ekim 2008 arasındaki 3 bin 150 gün için yüze 53 ve Ekim 2008’den sonraki 789 gün için yüzde 38.64 olarak belirlenmiş.
ORANLAR FARKLI
Görüldüğü üzere aylığınızın bin TL’nin altında bağlanması, gerek borçlanarak gerekse çalışarak sahip olduğunuz sigortalı sürelerinizin yarısından fazlası, aylık bağlama oranı yüzde 53 ve daha düşük olan 2000 yılı sonrası döneme ait olmasından kaynaklanıyor. Sürelerinizin tümü 2000 yılından önceki döneme, yani aylık bağlama oranı yüzde 65’in üzerinde olduğu döneme ait olsaydı, şu an bin 200 - bin 300 TL civarında aylık bağlanırdı.
Burada kendinize şu soruyu sormalısınız; 1985 yılından önce borçlanabileceğiniz yurtdışı süreniz var mıydı? Var idiyse, bu sürelerinizi borçlanma formu doldururken gözardı mı ettiniz, yoksa bu süreleri borçlanmak istediğiniz halde SGK bu talebinizi dikkate almadı mı? 1985’ten önce sigortalı süreniz yoksa zaten, mecburen 1985’ten sonraki sürelerinizi borçlanmanız gerekiyordu ki, o zaman 952 TL tutarında bağlanan aylığa razı olmak durumundasınız.
7 bin 144 gün yerine, 1985-1995 yılları arasında 10 yıl (3 bin 600 gün) borçlanıp 60 yaş şartını bekleseydiniz, size daha yüksekten aylık bağlanırdı. Ancak aylık bağlandığına göre artık bundan dönüş yok maalesef.