HÜRDANIŞ

Sağlık sigortamı kim karşılayacak
U. Gürel – Almanya

GEÇEN yılın aralık ayında SGK’ya yurtdışı borçlanma başvurusunda bulunmuşsunuz. Oradaki memur size yaklaşık 75.000 TL ödemeniz halinde 54 yaşında emekli olabileceğini söylemiş. Bunun için de Almanya’da çalışmamanız, işsizlik yardımı veya ikamete dayalı sosyal yardım almamanız gerektiği bilgisi de doğru. Şimdi 54 yaşında Türkiye’den emekli olduktan sonra sağlık sigortanızın, daha doğrusu tedavilerinizin kimin tarafından karşılanacağını merak ediyorsunuz haliyle. Türkiye’den emekli olduktan sonra, eğer Almanya’dan malulen veya erken emekli değilseniz, tedavi masraflarınızı SGK karşılayacaktır. Bunun için SGK’dan T/A 21 adlı bir formüler (sürekli yurtdışında ikamet eden emekliler için) almanız gerekiyor. Bir tür yurtdışı sağlık bakım belgesi (auslandskrankenschein) olan bu evrakı, Almanya’daki sağlık sigortanıza teslim ediyorsunuz. Karşılığında size Alman sağlık sigortası tarafından verilecek sağlık kartı ile Almanya’da acil olan sağlık tedavilerinizi yaptırabilirsiniz.
ONAY GEREKEBİLİR
Eğer kısa süreli ikametler için Almanya’ya gelecekseniz, o zaman SGK’dan T/A 11 adlı formüleri tanzim ettirmelisiniz. Üç aya kadar geçerlilik süresine sahip olan bu belgeyle aynı şekilde yurtdışındaki tedavilerinizi yaptırabilirsiniz. Ancak, acil olmayan büyük boyutlu ameliyatlardan önce mutlaka SGK ile temasa geçip söz konusu tedavi için onay almanızda fayda var. Aksi takdirde, SGK size yaptıracağınız tıbbi müdahalenin Türkiye’deki rayiç bedelini ödemekle yetinip, aradaki farkı cebinizden karşılamanızı isteyebilir.

Almanya’da dört yıl asistanlık yaptım
Dr. Tevfik Severengiz – Almanya

1954 doğumlu olup, Almanya’ya geldiğiniz Temmuz 1973-1975 tarihleri arasında 14 ay süreyle sigortalı olarak çalıştığınızı, 1975-1986 arasındaki yüksek ihtisas sırasında dört yıl üniversitede asistan olarak görev yaptığınızı belirtiyorsunuz. 1986 ve 1987 yıllarında Türkiye’de toplam 103 gün sigortaya tabi çalıştığınızı, Ekim 1987’den itibaren de Almanya’da sigortalı işe girdiğinizi, ancak bir yıl sonra Türk vatandaşlığından çıkıp Alman vatandaşlığına geçtiğinizi, ancak henüz Mavi Kart almadığınızı kaydediyorsunuz. Bu bilgiler ışığında hangi şartlar altında emekli olabileceğinizi soruyorsunuz.
İKİ SEÇENEK VAR
İki yoldan emekli olabilirsiniz. Ya 5.000 gün borçlanıp hemen, ya da 3.600 gün borçlanıp 58 yaşında emeklilik hakkını elde edebilirsiniz. Borçlanacağınız süreden, Türkiye’de sigortaya tabi olan 103 günü düşebilirsiniz. Önemli olan borçlanabileceğiniz yeterli sayıda yurtdışı sigorta sürenizin olmasıdır. Alman vatandaşlığına geçtiğiniz 1988’den sonra geçen sigortalı çalışma süreleriniz borçlanmada dikkate alınmayacaktır. Dolayısıyla sadece Almanya’ya ilk gelişinizde sigortalı çalıştığınız 14 ay ile üniversite tahsili sırasında 4 yıl asistan olarak görev yaptığınız süreler - emeklilik primi yattıysa tabii ki – yurtdışı borçlanma kapsamında SGK tarafından değerlendirilecektir. Yani görünen o ki, borçlanabileceğiniz toplam süreniz 62 ayı, yani 1.860 günü geçmiyor. Bu süre de yaştan emekli olmanız için yetmiyor. Buna rağmen bu süreyi borçlanırsanız, Almanya’da 4-5 yıl sonra emekliye ayrıldığınızda, Türkiye’den 1.903 gün üzerinden size kısmi aylık bağlanır. Emekli olmak için Türkiye’ye kesin dönüş yapmanız gerekmiyor. Türkiye’den bağlanan kısmi aylığın kesilmemesi için Almanya’da sigortaya tabi çalışmamalısınız, işsizlik, hastalık parası veya sosyal yardım almamalısınız.

Hasta olduğumda nereye başvuracağım
Bülent Kandaz - Almanya

Hem Türkiye, hem Almanya’dan emekli olanlar hastalandıkları zaman hangi ülkenin sağlık veya emeklilik kurumu tarafından tedavi masraflarının üstlenileceği tespit edilirken, kişinin yılın yarısından fazla yani 183 gün ve daha fazla süreyi hangi ülkede geçirdiğine bakılır.
İkili Sosyal Güvenlik Sözleşmesi’ne göre, ikamet süresi hangi ülkede daha fazlaysa, o ülkenin sosyal güvenlik veya sağlık sigortası, kişinin sağlık giderlerini karşılamakla yükümlü.
Bu bilgiler doğrultusunda tedavi masraflarınızı üstlenecek olan sosyal güvenlik kurumundan, yurtdışı çıkışlarında kullanmak üzere T/A 11 (SGK’dan alınabilir) veya A/T 11 (Alman sağlık sigortasından) adlı formüleri tanzim ettirebilir, bu belgelerle, kısa süreli Almanya veya Türkiye’deki seyahatleriniz sırasındaki sağlık tedavilerinizi yaptırabilirsiniz.

Emekli aylığım yurt dışı hesabıma havale edilir mi
Hüseyin Şahin – Almanya

EVET, Türkiye’den bağlanan emekli aylığınızı üç yoldan ikamet ettiğiniz Almanya’da çekebilirsiniz. Ya SGK’ya, aylığınızın yurt dışındaki banka hesabınıza havale edilmesini talep edebilirsiniz. Tabii bu durumda işlem masrafı ve kur farkından doğabilecek maddi kaybı göze almalısınız.
İkinci yol, SGK’ya vereceğiniz talimatla, aylığınızın, yurtdışında şubesi bulunan bir bankaya ait Türkiye hesabına yatmasını talep edebilirsiniz. O zaman, müşterisi olduğunuz bankanın vereceği banka kartıyla aylığınızı yurtdışındaki herhangi bir para otomatından çekebilirsiniz.
Üçüncü yol, online bankacılık yoluyla Türkiye’deki hesabınıza yatan emekli aylığınızı, online işlemle yurtdışındaki Alman banka hesabınıza havale yapabilirsiniz. Ancak her üç seçenekte de ek masrafların veya kur farkından kaynaklanan kaybınızın olabileceğini unutmamalısınız.