HÜRDANIŞ

Mavi Kartlı olarak borçlanabilir miyim

Derya Koçer – Avusturya

EVET artık Mavi Kart sahibi olarak yurtdışında Türk vatandaşı olarak sigortalı çalıştığınız veya ev kadınlığında geçen sürelerinizi SGK’ya borçlanarak emekli olabilirsiniz. Bunun yasal dayanağı da 11 Eylül 2014 tarihinde yürürlüğe giren 6552 sayılı Torba Kanunu’dur.
Türkiye’de 1983 yılında sigortalı bir işe girip 626 gün çalıştığınıza göre, 40 yaş ve 5 bin gün şartlarına tabisiniz. Eksik olan 4 bin 374 günü tamamlamak için yurtdışı borçlanması yapmalısınız. Bunun için 1992 ile 2003 arasındaki sigortalı çalıştığınız dört yıl ile üniversite talebesi olarak geçen 7 yılı da ev kadınlığı süresi olarak borçlanabilirsiniz. Bu dönemde bir yıla kadar olan işsizlik süresini de borçlanabilirsiniz. Yani özetle bu yolla 3 bin 960 günü borçlanma imkanına sahipsiniz. Avusturya vatandaşlığına geçtiğiniz 2003 yılından sonraki süreleriniz borçlanmada dikkate alınmaz.
Türkiye’deki sigortalı sürenizin toplamı yurtdışı borçlanmayla 4 bin 586 güne çıkar. Bu durumda 414 gününüz daha eksik olacak. Ya bu eksiği Türkiye’de çalışarak tamamlayacaksınız. Eğer buna imkanınız yoksa o zaman, 11 yıllık yurtdışı sürenizden yaklaşık 3 bin günü borçlanarak, 3 bin 600 gün üzerinden 58 yaşında da emeklilik için başvurabilirsiniz.

2 BİN 160 GÜNÜMÜ NASIL DEĞERLENDİREBİLİRİM

Erdinç Balkan – Almanya

ALMANYA’da sigortaya tabi çalıştığınız 2 bin 160 günü yurtdışı borçlanması yapmak suretiyle değerlendirebilirsiniz. Bu yolla Türkiye’de mevcut olan sigortalı sürenizi artırıp emeklilik hakkı elde edebilirsiniz. Almanya’da 1987 yılındaki sigorta başlangıcına göre, 50 yaş ve 5 bin 375 gün şartlarına tabisiniz. Buna göre, Türkiye’deki 3 bin 850 günün üzerini, yurtdışı sürelerinizden bin 525 gün borçlanmanız halinde, 5 bin 375 günün tamamlayıp 50 yaş şartını beklemek, aylık talebi sırasında ve sonrasında sigortalı bir işte çalışmamak, işsizlik veya hastalık parası, ikamete dayalı yardım almamak koşuluyla emekli olabilirsiniz.
20 BİN LİRA BORÇ
Özetle, emekli olmak için yurtdışındaki sigortalı sürenizin tamamını borçlanmanız gerekmiyor. Borçlanma başvurunuzu bu yıl içinde yapmış olsaydınız size günlük 13.58 liradan toplam 20 bin 710 lira borç tebliğ edilirdi. Bu şekilde borçlanmış olsaydınız size bugünün şartlarına göre yaklaşık bin 200 - bin 300 lira tutarında emekli aylığı bağlanırdı.
Borçlanma başvurusu için, borçlanma talep formu, sigortalı sürelerinizi gösterir hizmet cetveli (versicherungsverlauf), kimlik fotokopisi gerekiyor. Bu evrakları tamamlayıp, posta yoluyla bugün dahi Türkiye’ye gönderirseniz, posta damga tarihine bakıldığı için, borcunuz 13.58 liradan hesaplanır. Evrakları, Türkiye’de ikamet adresinizin, ikamet adresiniz yoksa nüfus kütüğünüzün kayıtlı olduğu ildeki SGK il müdürlüğüne göndermelisiniz.

BORÇLANMA GÜNLERİM NASIL TESPİT EDİLİYOR

Zeliha Akdeniz – İsviçre

BORÇLANACAĞINIZ günler, yurtdışındaki sigorta başlangıcınıza bakılarak Türkiye’de tabi olduğunuz emeklilik kademesine göre belirleniyor.
Bilindiği gibi 11 Eylül 2014 tarihinde yürürlüğe giren 6552 sayılı Torba Kanunu ile birlikte, Türkiye ile sosyal güvenlik sözleşmesi imzalamış olan 18 ülkedeki sigorta başlangıçları SGK tarafından da sigorta başlangıcı olarak sayılıyor. Bununla ilgili ayrıntılı düzenleme 29 Eylül 2014 tarihinde yayınlanan 2014/27 sayılı genelgede yer aldı. İkamet edip çalıştığınız İsviçre de, bu uygulama kapsamında olan ülkeler arasında bulunuyor.
Buna göre, 26 Eylül 1994 tarihindeki (sigortalı işe daha önce başlamış olmanıza rağmen, 18 yaşı tamamladığınız tarihten itibaren geçen sigortalılık süreleri dikkate alındığı için) sigortalı işe başlama tarihine göre, 51 yaş ve 5 bin 750 gün şartlarına tabi olursunuz.
4/A’YA GİRİŞ YAPMALISINIZ
Ancak bu şarta göre emekli olabilmek için Türkiye’de 4/a sigorta koluna tabi bir işyerinde kısa süreli de olsa çalışmanız gerekiyor ki, yurtdışındaki sigortalı ve boşta geçen süreleriniz Türkiye’de son çalıştığınız kurumda değerlendirilebilsin. Aksi takdirde yurtdışındaki tüm süreleriniz Bağ-Kur’da değerlendirilir ki, bu kurumdan daha ağır koşullarda ve daha az aylık alarak emekli olabilirsiniz.
NASIL BELGELEYECEKSİNİZ?
Kadın sigortalı olarak Türkiye’ye hem sigortalı çalıştığınız, hem serbest meslek yaptığınız süreleri hem de gerektiği takdirde boşta geçen ev kadınlığı sürelerinizi borçlanabilirsiniz. Yüksekten aylık almanız için önemli olan borçlanmanızı 4/a sigorta koluna yapacak şekilde zemini hazırlamanız ve mümkün olduğu kadar 2000 yılından önceki sürelerinizi borçlanmanız. Sigortalı sürelerinizi İsviçre Emeklilik Sigorta Kurumu’ndan alacağınız hizmet cetveliyle, serbest çalışma sürelerinizi işletme ruhsatı (gewerbeanmeldung) ve ev kadınlığı sürenizi de tercümesi noter tasdikli olan ikamet kayıt belgesiyle, belgeleyebilirsiniz.

İŞSİZLİK, BORÇLANMA İŞLEMLERİNİ ENGELLEMEZ

İsa Kılıçsaymaz – Almanya

ALMANYA’da sigortalı işe 1987’de girdiğiniz için Türkiye’den emekli olmak için 50 yaş ve 5 bin 375 gün şartlarına tabisiniz. Şu an Almanya’da işsiz olmanız emeklilik işlemlerini başlatmanız ve borçlanma başvurusunda bulunmanıza engel değil. Türkiye’de 4/a sigorta koluna tabi bir işyerinde kısa süreli bir çalışmayla yurtdışındaki sürelerinizi, eski adıyla SSK’ya borçlanabilirsiniz. 1987 yılından itibaren geçen ve 1995 ile 2015 yılları arasında kesintisiniz devam eden sigortalı çalışma sürenizden 5 bin 375 gününü borçlanmanız takdirde, bugünün şartlarına göre bin 200 - bin 300 lira emekli aylığı alırsınız. Ödemeniz gereken borç miktarı, bu yıl sonuna kadar başvurmanız halinde 72 bin 993 lira tutacaktır. Yeni yılda başvurduğunuz takdirde borç miktarınız 95 bin liranın üzerine çıkacaktır.

ESKİ BAŞVURUMU İPTAL ETSEM NE OLUR

Z. Özdemir – Almanya

BORÇLANMANIN dolar olarak yapıldığı 2008 yılından önce 3 bin 600 gün için yaptığınız başvuruya istinaden tahakkuk ettirilen borcu henüz ödememeniz sorun değil. Çünkü dolar dönemindeki borçlanma başvuruları için yapılan ödeme tebligatlarında süre sınırı konulmamıştı. Size bildirilen borcu istediğiniz zaman ödeyebilirsiniz. Bu başvurunuzu iptal etmenizi tavsiye etmiyorum. Çünkü başvurunuzu iptal edip yeniden başvurmanız halinde, yine aynı dönemdeki sürelerinizi borçlanmak için daha fazladan ödeme yapmanız gerekir. Buna istinaden size hemen hemen aynı tutarda aylık bağlanacaktır. Dolaysıyla eski borçlanmanızı iptal etmeniz çok mantıklı olmayacaktır.