HÜRDANIŞ

Oturma iznim tehlikede mi
Kaptan Oral – Almanya

ALZHEİMER hastası olan babanıza, kız kardeşinizle dönüşümlü olarak bakmak için her altı ayda bir Türkiye’ye gidip gelmenizin Almanya’daki oturma izninizi tehlikeye sokup sokmadığını öğrenmek istiyorsunuz. Hemen yüreğinize su serpeyim. Türkiye’ye gidiş-gelişleriniz Almanya’daki oturma izninizi tehlikeye sokmaz. Bunun ikin nedeni var.

Birinci neden: Almanya’da süresiz oturma iznine sahipsiniz ve aynı zamanda bu ülkede emeklilik hakkını elde etmişsiniz. Bir emekli olarak yabancılar dairesinden alacağınız izin belgesiyle, bir yıla kadar yurtdışında sorunsuz kalabilirsiniz.
İkinci neden: Çok ciddi ve insani bir mazeretiniz var. Alzheimer hastası olan babanıza bakmak,

Türkiye’ye gitmeniz için ciddi bir gerekçe. Bu nedenlerden dolayı, oturma izniniz tehlikeye girmez, ancak bu durumu bağlı olduğunuz yabancılar dairesine izah etmelisiniz. Oradaki memurların talep etmeleri halinde, doktor raporu vs. ile babanızın hastalığını belgelemeniz gerekiyor.
GEÇİMİNİZİ SORGULUYORLAR
Alman makamın sizden SGK’dan emeklilik durumunuzu gösteren belgeyi, geçiminizi nasıl sağladığınızı öğrenmek için istemiş olabilirler. Çünkü Almanya’dan bağlanan 279 Euro tutarındaki emekli aylığınız çok düşük. Üstelik Almanya’da herhangi bir şekilde yardım da almadığınızı belirtiyorsunuz. “Bu belgeyi nasıl temin ederim?” diye sormuşsunuz.

Söz konusu belgeyi iki yoldan temin edebilirsiniz; ya Türkiye’ye gittiğinizde SGK il müdürlüğünden emeklilik durumunu gösteren bir belge alabilirsiniz. İkinci yol ise şu: İnternet üzerinden söz konusu emeklilik durum bilgisine ulaşıp bu belgeyi yazıcınızdan çıkış alabilirsiniz. Bunun için www.turkiye.gov.tr adlı web sitesinde TC kimlik numaranız ve e-şifrenizle (konsolosluktan veya Türkiye’de herhangi bir postane şubesinden temin edebilirsiniz) giriş yapıp, SGK’nın elektronik hizmetler bölümünden, 4/a sigortalılık bölümünde emeklilik aylık bilgisi dokümanını açıp, yazıcınızdan çıkış alabilirsiniz.



Serbest meslek yapsam aylığım kesilir mi
U. Özhan – Almanya

Hem Türkiye hem Almanya’dan emekli olup da, Almanya’da sigortaya tabi bir işyerinde çalışma veya serbest meslek yapıp yapamama konusu en çok merak edilen konuların başında geliyor. Öncelikle şunu belirteyim; yürürlükte bulunan sosyal güvenlik mevzuatına göre, yurtdışı borçlanma yoluyla emekli olanlar, yüzde 32 oranında destek primi kesilmek koşuluyla Türkiye’de sigortaya tabi bir işyerinde çalışabilir, ancak yurtdışında sigortaya tabi bir işyerinden destek primi kesilemediği gerekçesiyle, bu işyerinde çalışılamaz veya çalışıldığı takdirde, Türkiye’den bağlanan emekli aylığı durdurulmaktadır. Aynı durum serbest meslek yapanlar için geçerli.
KESİN DÖNÜŞ ŞARTI
Bu kişiler, Almanya’da emeklilik sigorta primi yatırmasalar da, Alman vergi mevzuatı gereği sınırsız vergi mükellefiyetlerinden ötürü, 3201 sayılı borçlanma kanununda aylık tahsisinde öngörülen kesin dönüş şartını’nı formalite icabı yerine getirmedikleri için, hem Türkiye’den aylık alıp hem de aynı zamanda yurtdışında serbest meslek yapamazlar.

Aslında Almanya açısından bir sorun yok ama SGK aylık bağlama koşullarının tam olarak yerine getirilmediği gerekçesiyle, yurtdışında sigortaya tabi çalışan, ikamete dayalı işsizlik veya hastalık parası alan, sosyal yardım ödeneğinden yararlanan veya serbest meslek yapanların aylıklarını durduruyor. SGK, aylıkları kesebilmek için zaten SGK, aylık bağlama aşamasında, başvuru sahiplerinden imzalı Beyan ve Taahhütname belgesi talep ediyor.

Eksik günümü nasıl tamamlarım
Çetin Albasan - Almanya

Size daha önce verdiğim yanıtta, borçlanabileceğiniz yurtdışı sürenizin 3 bin 960 gün olduğunu belirtmiş, borçlanma işleminden önce bizzat Türkiye’ye gidip 4/a sigorta koluna tabi bir işyerinde çalışmanız halinde, 53 yaş ve 5 bin 600 gün şartlarına göre emekli olabileceğinizi yazmıştım.

Yıl sonuna kadar bu işlemi tamamlayıp borçlanma talebinde bulunmanız halinde, gün başına 13.58 lira ödersiniz, bu da 3 bin 960 gün için 53 bin 777 lira yapar. Bu parayı, borcun size bildirildiği tarihten itibaren üç ay içinde ödemeniz gerekiyor. Türkiye’de sigorta başlangıcı yapmak için Almanya’da herhangi bir evrak götürmenize gerek yok. Ancak yıl sonuna kadar zamanınızın fazla kalmaması nedeniyle, borçlanma başvurusu için gerekli olan borçlanma talep formunu, aktüel tarihli bir Alman hizmet cetvelini (versicherungsverlauf) beraberinizde götürmenizi tavsiye ediyorum. 
ELDEN TESLİM EDİN
Türkiye’deki sigortalı işe giriş ve çıkış yaptıktan sonra tüm borçlanma evraklarınızı 31 Aralık 2015 tarihine kadar, ikamet ettiğiniz kentteki SGK İl Müdürlüğü’ne elden de teslim edebilirsiniz. Başvurunuz yeni yıla kalırsa, yapılması beklenen zamdan dolayı gün başına 2 Euro fazladan ödemeyi göze almanız gerekir. Tam aylık için eksik olan 1.640 günü de ancak ikametinizi Türkiye’ye naklettikten sonra isteğe bağlı prim yatırmak suretiyle tamamlayabilirsiniz. 

Fakat isteğe bağlı primler eski adıyla Bağ-Kur’a yattığı için, isteğe bağlı prim ödeme gün sürenizi 1.260 günün altında tutmanızı, aradaki 380 günlük farkı da, 4/a sigorta koluna tabi bir işyerinde çalışarak tamamlamalısınız. Aksi takdirde tüm hizmetleriniz Bağ-Kur’da birleştirilir ve emekliliğiniz için çok daha ağır koşullar aranır.

18 yaşından sonraki süre dikkate alınıyor
Ali Çevik – Ulm/Almanya

ALMANYA’da meslek eğitimine 1981 yılında başlamış olsanız da, 18 yaşını tamamladığınız 1 Aralık 1982 tarihi Türkiye’de de sigorta başlangıcı olarak dikkate alınacağı için, SGK’dan emeklilik için 47 yaş ve 5 bin 150 gün şartlarına tabi olursunuz. Türkiye’de hem 1985 hem de bu yılın eylül ayındaki sigortalı sürelerinizin toplamı 49 gün olduğuna göre, eksik süreniz 5 bin 101 gün olarak belirlenecektir. Şimdi önemli olan sizin 1 Aralık 1982 ile Alman vatandaşlığına geçtiğiniz 1 Ocak 2004 tarihleri arasında sigortalı 5 bin 101 gününüzün kayıtlı olmasıdır. Bunu da, Alman Emeklilik Sigortası’ndan talep edebileceğiniz hizmet cetveline (versicherungsverlauf) bakıp anlayabilirsiniz.

Yıl sonuna kadar başvurmanız halinde, ödemeniz gereken borç miktarı 69 bin 272 lira olarak size tebliğ edilecektir. Size bağlanacak aylık da yaklaşık 1.200-1.300 TL civarında olacaktır.