Hükümetten Karamehmet'i kurtarmaya ‘nema makyajı’
Güncelleme Tarihi:
Hasan TÜFEKÇİ-Süleyman DEMİRKAN
Oluşturulma Tarihi: Şubat 05, 2003 01:49
Devlet Bakanı Ali Babacan'ın başkanlığındaki 7 saatlik ‘‘geceyarısı nema pazarlığı’’nda uzlaşma sendikacıların, ‘‘Karamehmet'e 6.2 milyar dolarlık kurtarma yapıyorsunuz, çalışanlara da para bulun’’ sözüyle geldi. Ana paralar nisanda, nemalar ise üçer aylık dilimler halinde 10 taksitte ve üç yılda ödenecek.
HÜKÜMETLE sendikaların uzlaşma ile sonuçlanan nema zirvesinde, sendika temsilcilerinin, ‘‘Pamukbank'a milyar dolarlar buluyorsunuz’’ çıkışı etkili oldu. Sendika temsilcileri, ‘‘Mehmet Emin Karamehmet'e 6.2 milyar dolarlık kurtarma yaptınız. Bu toplantıdan çalışanları tatmin edecek bir çözümle çıkmak zorundayız’’ tepkisinde birleşti.
Devlet Bakanı Ali Babacan'ın başkanlığında önceki akşam yedi saat süren toplantıda, başta Türk-İş Başkanı Salih Kılıç, Hak-İş Başkanı Salim Uslu ve DİSK Başkanı Süleyman Çelebi olmak üzere, sivil toplum temsilcileri Babacan ve Hazine Müsteşarı Faik Öztrak'a, Pamukbank konusunda son yaşanan gelişmelerle ilgili tepki gösterdi. ‘‘Çalışanları gözardı edemezsiniz’’ diyen sendika temsilcileri, hükümete ortak görüşlerini şöyle aktardı:
‘‘Bankalara, holdinglere gelince para buluyorsunuz. IMF ve Dünya Bankası'ndan aldığınız borçları hiç aksatmadan ödüyorsunuz. Rantiyeye yüksek faizi tıkır tıkır ödüyorsunuz. Biz, bir avanta istemiyoruz. Biz, devletin zorla gaspettiği çalışanlarımızın alınterini geri istiyoruz. Bankalara, holdinglere, herkese para buluyorsunuz. Çalışanlara gelince ‘para yok' diyorsunuz. En son Çukurova Grubu'na 6.2 milyar dolarlık kurtarma yaptınız. Bu toplantıdan çalışanları tatmin edecek bir çözümle çıkmak zorundayız. Yoksa, toplumsal muhalefetin altında ezilirsiniz.’’
Toplantıda uzlaşmaya varılmasında AKP Genel Başkanı Tayyip Erdoğan'ın ‘‘Bu konuya bir çözüm bulun’’ telkini de etkili oldu.
Hükümetle sendikalar arasında varılan uzlaşmaya göre, şu an hesapta bulunan yaklaşık 11 katrilyon liranın ana para olan 1.4 katrilyon liralık bölümü mümkünse martta, değilse en geç nisanda hak sahiplerine ödenecek.
9.6 katrilyon lira tutarındaki nemalar ise üçer aylık dilimler halinde 10 taksitte ve toplam üç yılda tasfiye edilecek.
Babacan başkanlığında Hazine'de önceki akşam saat 21.00'de başlayan ve sabaha karşı 04.00'te biten toplantıya, Maliye Bakanlığı Müsteşarı Hasan Basri Aktan, Hazine Müsteşarı Faik Öztrak ile Hazine ve DPT'den ilgili üst düzey bürokratlar katıldı. Diğer yanda ise Kılıç, Uslu, Çelebi, TİSK Başkanı Refik Baydur, KESK Başkanı Sami Evren, Kamu-Sen Başkanı Bircan Akyıldız, Memur-Sen Başkanı Fatih Uğurlu ve BASK Başkanı Resul Akay yer aldı.
Babacan, Hazine'nin zorluklarını anlatırken, 2002 yılından GSMH'nın yüzde 2'si kadar sapma devraldıklarını belirtti. Babacan, ‘‘Bu da 5.5-6 katrilyona tekabül ediyor. Bu sapma daha çok seçim kararı alındıktan sonraki popülist uygulamalardan ötürü oluştu. Biz bu açığı kapatmaya uğraşıyoruz. Bu nedenle bütçeyi 1 aydır bağlayamıyoruz. Irak belirsizliği bizi sıkıntıya sokuyor’’ diye yakındı.
Kurban alır gibi pazarlık yaptılar
Zorlu pazarlığın sonlarına doğru Devlet Bakanı Ali Babacan'ın nemalar için 12 taksit deyip bunda diretmesi üzerine, Türk-İş Başkanı Salih Kılıç, Babacan'ın elini tuttu ve bir yandan ‘‘kurbanlık koyun pazarlığı yapar gibi’’ sallarken, bir yandan da, ‘‘Haydi tamam deyin Sayın Bakan 10 taksit, 10 taksit’’ diye bastırdı. Babacan da çalışanlar adına bu son ricayı da kırmadı ve böylece ‘nema tasfiye süresi’ 6 ay daha öne çekilmiş oldu. Nemanın ilk taksit ödemesi Mart 2004'te yapılacak ve üçer aylık arayla sürecek. Çalışanlar da, uzlaşmayı olumlu karşıladılar. Ali Babacan, çözümle sonuçlanan toplantıdan sonra şunları söyledi:
‘‘Zorunlu Tasarruflar hiç kuşkusuz çalışanların hakkı. Geçmişte ne yapılırsa yapılsın, tüm çalışanları memnun edecek ve ilgili kesimlerin katılımı ve diyalogla yapılacak bir çözüm üzerinde ısrarlı olduk. İlk günden bu yana devamlı ilgili kuruluşlarla diyalog halinde olduk ve burada tabii çalışanların hakkını korurken, genel kamu maliye dengelerini de gözetmek zorunda idik. Bu da ülkemizin ekonomik istikrarının devamı için son derece önemlidir.’’
Üç ayda bir ikramiye gibi nema ödenecek
7 saat süren zorlu maratondan uzlaşı çıkarken, hükümetin Meclis'e gönderdiği ancak gelen tepkiler üzerine son anda geri çektiği tasarı ile yeni uzlaşma metninin farkları da şöyle oldu:
Eski tasarıda, anaparanın Temmuz-Ağustos'ta ödenmesi öngörülüyordu. Yeni uzlaşmada anapara en geç Nisan'da, belki de Mart'ta ödenecek.
Eski tasarıda, hesaptaki paraya TÜFE oranında artış öngörülüyordu. Yeni uzlaşmada TÜFE artı 5 puan benimsendi.
Geri çekilen tasarıda, yılda bir kez nema ödemesi öngörülüyordu, son uzlaşmaya göre, üçer aylık aralarla yılda 4 taksit ödeme yapılacak. Böylece çalışanlar, üç ayda bir ikramiye alır gibi nemalarını 2.5 yılda alacak.
10.5 katrilyon hesabın 1.7 katrilyonu anapara
Zorunlu tasarruf olarak adlandırılan Çalışanları Tasarrufa Teşvik hesabı, 1988 Nisan ayında uygulamaya alındı. 2000 yılı Haziran’ında kesintilere son verildi. Hazine verilerine göre, hesapta başlangıçtan 2002 yıl sonuna kadar 1 katrilyon 696.4 trilyon liralık anapara, 12 katrilyon 360.6 trilyon liralık da nema girişi oldu. Hesaptan bugüne kadar anapara, şahıs kesintisi ve nema olarak hak sahiplerine 3 katrilyon 535.8 trilyon, iade olarak ilgili kurumlara 8.9 trilyon, yatırım harcaması ve komisyon olarak Ziraat Bankası'na da 17 trilyon lira ödendi. Hesapta geri kalan 10 katrilyon 489.6 trilyon lira, çeşitli vadelerde devlet tahvili ve hazine bonolarında değerlendirilirken, hesabın 5.7 trilyon lirası da Ziraat Bankası'nda tutuluyor.
Babacan'dan Erdoğan'a not
AKP Genel Başkanı Tayyip Erdoğan'ın dün Grupta yaptığı konuşma devam ederken Devlet Bakanı Ali Babacan ve milletvekili Hüseyin Besli salonun en arka sırasında nema ödemeleri ve ekonomik durum ile ilgili notlar hazırladılar. Babacan'ın yazdığı başlıklar halindeki notlar daha sonra Özel Kalem Müdürü tarafından Erdoğan'ın kürsüsüne kondu ve Erdoğan da bunlardan faydalanarak nema ödemeleri ile ilgili bilgiler verdi.
Devlet Bakanı Ali Babacan'ın başkanlığında önceki akşam yedi saat süren toplantıda, başta Türk-İş Başkanı Salih Kılıç, Hak-İş Başkanı Salim Uslu ve DİSK Başkanı Süleyman Çelebi olmak üzere, sivil toplum temsilcileri Babacan ve Hazine Müsteşarı Faik Öztrak'a, Pamukbank konusunda son yaşanan gelişmelerle ilgili tepki gösterdi. ‘‘Çalışanları gözardı edemezsiniz’’ diyen sendika temsilcileri, hükümete ortak görüşlerini şöyle aktardı:
‘‘Bankalara, holdinglere gelince para buluyorsunuz. IMF ve Dünya Bankası'ndan aldığınız borçları hiç aksatmadan ödüyorsunuz. Rantiyeye yüksek faizi tıkır tıkır ödüyorsunuz. Biz, bir avanta istemiyoruz. Biz, devletin zorla gaspettiği çalışanlarımızın alınterini geri istiyoruz. Bankalara, holdinglere, herkese para buluyorsunuz. Çalışanlara gelince ‘para yok' diyorsunuz. En son Çukurova Grubu'na 6.2 milyar dolarlık kurtarma yaptınız. Bu toplantıdan çalışanları tatmin edecek bir çözümle çıkmak zorundayız. Yoksa, toplumsal muhalefetin altında ezilirsiniz.’’
Toplantıda uzlaşmaya varılmasında AKP Genel Başkanı Tayyip Erdoğan'ın ‘‘Bu konuya bir çözüm bulun’’ telkini de etkili oldu.
Hükümetle sendikalar arasında varılan uzlaşmaya göre, şu an hesapta bulunan yaklaşık 11 katrilyon liranın ana para olan 1.4 katrilyon liralık bölümü mümkünse martta, değilse en geç nisanda hak sahiplerine ödenecek.
9.6 katrilyon lira tutarındaki nemalar ise üçer aylık dilimler halinde 10 taksitte ve toplam üç yılda tasfiye edilecek.
Babacan başkanlığında Hazine'de önceki akşam saat 21.00'de başlayan ve sabaha karşı 04.00'te biten toplantıya, Maliye Bakanlığı Müsteşarı Hasan Basri Aktan, Hazine Müsteşarı Faik Öztrak ile Hazine ve DPT'den ilgili üst düzey bürokratlar katıldı. Diğer yanda ise Kılıç, Uslu, Çelebi, TİSK Başkanı Refik Baydur, KESK Başkanı Sami Evren, Kamu-Sen Başkanı Bircan Akyıldız, Memur-Sen Başkanı Fatih Uğurlu ve BASK Başkanı Resul Akay yer aldı.
Babacan, Hazine'nin zorluklarını anlatırken, 2002 yılından GSMH'nın yüzde 2'si kadar sapma devraldıklarını belirtti. Babacan, ‘‘Bu da 5.5-6 katrilyona tekabül ediyor. Bu sapma daha çok seçim kararı alındıktan sonraki popülist uygulamalardan ötürü oluştu. Biz bu açığı kapatmaya uğraşıyoruz. Bu nedenle bütçeyi 1 aydır bağlayamıyoruz. Irak belirsizliği bizi sıkıntıya sokuyor’’ diye yakındı.
Kurban alır gibi pazarlık yaptılar
Zorlu pazarlığın sonlarına doğru Devlet Bakanı Ali Babacan'ın nemalar için 12 taksit deyip bunda diretmesi üzerine, Türk-İş Başkanı Salih Kılıç, Babacan'ın elini tuttu ve bir yandan ‘‘kurbanlık koyun pazarlığı yapar gibi’’ sallarken, bir yandan da, ‘‘Haydi tamam deyin Sayın Bakan 10 taksit, 10 taksit’’ diye bastırdı. Babacan da çalışanlar adına bu son ricayı da kırmadı ve böylece ‘nema tasfiye süresi’ 6 ay daha öne çekilmiş oldu. Nemanın ilk taksit ödemesi Mart 2004'te yapılacak ve üçer aylık arayla sürecek. Çalışanlar da, uzlaşmayı olumlu karşıladılar. Ali Babacan, çözümle sonuçlanan toplantıdan sonra şunları söyledi:
‘‘Zorunlu Tasarruflar hiç kuşkusuz çalışanların hakkı. Geçmişte ne yapılırsa yapılsın, tüm çalışanları memnun edecek ve ilgili kesimlerin katılımı ve diyalogla yapılacak bir çözüm üzerinde ısrarlı olduk. İlk günden bu yana devamlı ilgili kuruluşlarla diyalog halinde olduk ve burada tabii çalışanların hakkını korurken, genel kamu maliye dengelerini de gözetmek zorunda idik. Bu da ülkemizin ekonomik istikrarının devamı için son derece önemlidir.’’
Üç ayda bir ikramiye gibi nema ödenecek
7 saat süren zorlu maratondan uzlaşı çıkarken, hükümetin Meclis'e gönderdiği ancak gelen tepkiler üzerine son anda geri çektiği tasarı ile yeni uzlaşma metninin farkları da şöyle oldu:
Eski tasarıda, anaparanın Temmuz-Ağustos'ta ödenmesi öngörülüyordu. Yeni uzlaşmada anapara en geç Nisan'da, belki de Mart'ta ödenecek.
Eski tasarıda, hesaptaki paraya TÜFE oranında artış öngörülüyordu. Yeni uzlaşmada TÜFE artı 5 puan benimsendi.
Geri çekilen tasarıda, yılda bir kez nema ödemesi öngörülüyordu, son uzlaşmaya göre, üçer aylık aralarla yılda 4 taksit ödeme yapılacak. Böylece çalışanlar, üç ayda bir ikramiye alır gibi nemalarını 2.5 yılda alacak.
10.5 katrilyon hesabın 1.7 katrilyonu anapara
Zorunlu tasarruf olarak adlandırılan Çalışanları Tasarrufa Teşvik hesabı, 1988 Nisan ayında uygulamaya alındı. 2000 yılı Haziran’ında kesintilere son verildi. Hazine verilerine göre, hesapta başlangıçtan 2002 yıl sonuna kadar 1 katrilyon 696.4 trilyon liralık anapara, 12 katrilyon 360.6 trilyon liralık da nema girişi oldu. Hesaptan bugüne kadar anapara, şahıs kesintisi ve nema olarak hak sahiplerine 3 katrilyon 535.8 trilyon, iade olarak ilgili kurumlara 8.9 trilyon, yatırım harcaması ve komisyon olarak Ziraat Bankası'na da 17 trilyon lira ödendi. Hesapta geri kalan 10 katrilyon 489.6 trilyon lira, çeşitli vadelerde devlet tahvili ve hazine bonolarında değerlendirilirken, hesabın 5.7 trilyon lirası da Ziraat Bankası'nda tutuluyor.
Babacan'dan Erdoğan'a not
AKP Genel Başkanı Tayyip Erdoğan'ın dün Grupta yaptığı konuşma devam ederken Devlet Bakanı Ali Babacan ve milletvekili Hüseyin Besli salonun en arka sırasında nema ödemeleri ve ekonomik durum ile ilgili notlar hazırladılar. Babacan'ın yazdığı başlıklar halindeki notlar daha sonra Özel Kalem Müdürü tarafından Erdoğan'ın kürsüsüne kondu ve Erdoğan da bunlardan faydalanarak nema ödemeleri ile ilgili bilgiler verdi.