Oluşturulma Tarihi: Ocak 09, 2003 02:34
Emekli zammı, asgari ücretin yükseltilmesi, nema ödemesi gibi kaynaksız planlar üzerine IMF Birinci Başkan Yardımcısı Anne Krueger'in apar topar Ankara'ya geleceği haberi, hükümeti telaşlandırdı. Önceki gece toplanan ekonomi zirvesinde 6.2 katrilyon liralık bir kaynak paketi oluşturuldu.
KAYNAK gösterilmeden girişilen harcamalar piyasa dengelerini sarsıp IMF'yi alarma geçirince Hükümet popülist ekonomi politikalarında ‘‘U dönüşü’’ yaptı. IMF'nin ‘‘Neler oluyor orada?’’ diyerek Birinci Başkan Yardımcısı Anna Krueger'i 16 Ocak'ta Ankara'ya yollama kararı üzerine Başbakan Abdullah Gül devreye girdi ve önceki gece ekonomik zirve topladı.
20 bin personel ve 3 bin taşıt alımından vazgeçilerek kamuda kemer sıkma kararı alındı; ayrıca vergi affıyla 2.4, içki ve sigaraya yüzde 20 vergi zammıyla 1.2 katrilyon yeni gelir hedeflendi.
Ekonomik zirvede kabul edilen 6.2 katrilyon liralık kaynak paketi, dün sabah hızla Bakanlar Kurulu'ndan geçti.
Başbakan Abdullah Gül, dün yaklaşık 4 saat süren Bakanlar Kurulu'ndan sonra ek tasarruf ve gelir kalemlerini ayrıntılarıyla açıkladı. Emekli maaşlarına en büyük kaynak 2.4 katrilyon lira ek gelir beklenen vergi affıyla sağlanacak, sigara ve içkiye yüzde 20 vergi zammından 1.2 katrilyon akacak. Harcamalarda tasarrufa yönelik tedbirlerin başında 2003 için öngörülen 55 bin yeni personel alımını 35 bine indirmek geliyor. Sağlık giderlerinde israf ve yolsuzluk önlenecek.
2003 için öngörülen 3 bin yeni taşıt alımı da durduruldu. Kaldırılan fon gelirlerinin bir kısmının kurum bütçelerine özel ödenek kaydedilmesi uygulamasına son verilecek.
Gül, hükümetin ekonomi ilkelerini, enflasyonu tek rakama indirmek, kamu borç stokunu hızla düşürmek, istikrarlı büyüme ve istihdamda gelişme sağlamak ve reel faizleri düşürmek olarak açıkladı. Partiyle hükümet arasında bir anlaşmazlık olmadığını da savunan Gül, ‘‘Elimizde sihirli değnek yok. Ancak yeni keşiflere de gerek yok. Ekonomiyi anlayan herkes neyin yapılacağını çok iyi bilmekte. Kısa vadeli alkışlar peşinde değiliz. Orta ve uzun vadede halkın yüzünü güldüreceğiz’’ dedi.
TASARRUF SAĞLANACAK
Paketin ikinci başlığında harcamalarda tasarrufa yönelik tedbirler yeralıyor. Bu kapsamda öncelikle, 2003 için öngörülen 55 bin personel alımı 35 bine indirilecek. Bunun yanında, sağlık giderlerinde israf ve yolsuzluk önlenecek. Başbakan Gül, Ankara DGM Savcılığının yürüttüğü ‘Neşter Operasyonu’na işaret ederek, devletin soruşturmanın arkasında olduğunu söyledi. Gül, soruşturmayı yürüten yetkililere her türlü desteği vereceklerini bildirdi.
Harcamalardaki tasarruf tedbirleri arasında, 2003 için öngörülen 3 bin yeni taşıt alımının yapılmaması da yeralıyor. Ayrıca, kaldırılan fon gelirlerinin bir kısmının kurum bütçelerine özel ödenek kaydedilme uygulamasına da kısmen son verilecek ve harcanamayacak bu gelirler 2003 bütçesine gelir kaydedilecek.
ANKARAIMF ile gerginlik yok
BAŞBAKAN Abdullah Gül, hükümetin açıkladığı paketle kendisini bağladığını belirtirken, tedbirlerden kesinlikle taviz verilmeyeceğini vurguladı. Başbakan Gül, bir soru üzerine, IMF ile hükümet arasında hiç bir gerginlik ya da güven bunalımının sözkonusu olmadığını söyledi. 16 Ocak'ta Türkiye'ye gelecek IMF Başkan Yardımcısı Ann Kruger'in gelişinin hükümetin daveti üzerine gerçekleşeceğini ifade eden Gül, piyasaların basındaki yorumlardan da etkilendiğine dikkat çekerek, ‘‘Bazı etkili köşe yazarları bizi beğenmeyebilirler, ama yorumları gerçek bilgilere dayanmazsa Türkiye zarar görür’’ mesajını gönderdi.
Sigara ve içkiye yüzde 20 ÖTV zammı
GELİR sağlayıcı tedbirler kapsamında, tütün mamülleri ve alkollü içkilerden alınan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV)'nin artırılması dikkat çekiyor. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in de imzaladığı ve Resmi Gazete’nin dünkü mükerrer sayısında yayınlanan kararnameye göre, sigara ve alkollü içkilerin fiyatı yüzde 20 artacak şekilde ÖTV oranı yükseltildi. Hükümet bu tedbirden bu yıl için 1 katrilyon 250 trilyon gelir bekliyor. Yaklaşık 10 katrilyon birikmiş vergi alacağının tahsiline yönelik Vergi Barışı Kanununun yürürlüğe konulmasıyla birlikte bu yıl için 2.4 katrilyon gelir hedefleniyor.
Mali disiplin nasıl sağlanacak2003 yılı bütçesinin bir ay içinde TBMM'ye sunulacağını ifade eden Başbakan Abdullah Gül, mali disiplini sağlamaya yönelik yapısal reformları şöyle açıkladı:
Yıl içinde bütçe harcamalarındaki hedefin aşılmasına neden olan otomatik ödeme sistemi işletilmeyecek. Hiç bir harcama kalemi bütçede belirlenen ödeneği geçmeyecek. Ancak uygulama içinde harcamanın yüksek çıkması halinde mecbur kalınırsa TBMM'den yeni yetki alınacak.
İlama bağlı borçların ödenek aranmaksızın ödenmesi uygulamasına son verilecek.
Personel giderlerinde ödenek üstü harcama yok.
Yıl içinde vergi iadeleri ile ilgili tertiplere ödenek eklenmesi uygulamasına son verilecek.
Yatırımların dış
kredi revizyonları sınırlandırılacak. Toplam yatırım ödeneklerinin belirli bir yüzdesini aşmayacak ölçüde revize edilebilme imkanı getirilecek.
Yedek ödenek kullanımı zorunlu ihtiyaçlarla sınırlandırılacak.
Kurum bütçeleri içinde yapılan ödenek aktarmalarına sınırlama getirilecek.
Yatırımları hızlandırma ödeneğinden her bir proje için yapılacak transferler belirli bir yüzde ile sınırlandırılacak.