Hükümet, enflasyonla savaştan desteğini çekti

TEMMUZ ayı enflasyon oranının yüksek çıkmasıyla, hükümetle özel sektör arasında başlayan zam tartışmasının arkasında dialog eksikliği yatıyor. Ekonomik Sosyal Konsey denemesinde başarısız olan hükümet, Türkiye Enflasyonu Yeniyor kampanyası ile oluşturulması planlanan Enflasyonu İzleme Komitesi'ne temsilci göndermedi.

TÜRKİYE Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından başlatılan, ‘‘Türkiye Enflasyonu Yeniyor’’ kampanyası, hükümetin destek vermemesi yüzünden yarım kaldı. Kampanya çerçevesinde, fiyat artışlarını izleyip, açıklayacak, sektörleri izleyecek ve işçi işveren arasında da uzlaşma sağlayacak Enflasyonu İzleme Komitesi toplanamıyor.

Bu nedenle gereğinden fazla zam yapan sektörler ve şirketler izlenip kamuoyuna açıklanamadığı gibi, tüketiciler, ev kadınları da kampanyaya aktif olarak katılamıyor.

TEMSİLCİ YOK

TOBB ve TİM hükümetten, toplumun farklı kesimlerinin katılacağı ve her ay kaumoyuna kampanyayla ilgili açıklamalar yapması planlanan komiteye Devlet Bakanları Recep Önal ve Tunca Toskay ile Maliye Bakanı Sümer Oral'ı temsilci olarak göndermesini istemişti. Ancak, Ekonomik Sosyal Konsey'i (ESK) yenileyip toplayamayan hükümet Enflasyonu İzleme Komitesi'ne de temsilci göndermedi. İşçi, işveren, hükümet kesimlerinin ne ESK'da ne de Enflasyonu İzleme Komitesi'nde bir araya gelememesi kamuoyunda, ‘‘Enflasyonu özel sektör mü kamu sektörü mü azdırıyor?’’ tartışmalarının sürmesine neden oldu.

TİM Başkanı Okan Oğuz, ‘‘Biz hükümet, işçi işveren, tükeci temsilcilerinin bu Komitede yer almasını istiyorduk. Ancak, hükümetin temsilci vermemesi üzerine Ağustos sonunda bu Komite hükümetsiz toplanacak’’ dedi. Oğuz, ay sonunda hükümetsiz toplanması beklenen komite ile ilgili olarak şunları söyledi:

SİYASİLER KATILSIN

TOBB ve TİM olarak Enflasyonu İzleme Komitesi ile ESK'nın bir başlangıcını oluşturmak istiyorduk. Hükümet, işçi, işveren, tüketici ve kadın dernekleri bu oluşumda birlikte yer alacaklardı. Böylelikle ücret, fiyat artışları hükümetle ve kesimler arası diyalog ile ortak bir zeminde tartışılacaktı. Hatta biz bu komiteye Meclis'te grubu bulunan siyasi partilerin de millevekillerini temsilci olarak göndermelerini önerdik. Bu Komite her ay da düzenli olarak kampanya'nın sonuçları ile ilgili olarak açıklamalarda bulunacak, o ay hangi sektörlerin hangi şirketlerin hangi üründe neden fiyatlarını artırdıkları kamuoyuna açıklanacaktı. Böylelikle programın hep birlikte takibi sağlanacaktı.

Bu nedenle hükümetten Enflasyonu İzleme Komitesi'ne Devlet Bakanları Recep Önal ve Tunca Toskay ile Maliye Bakanı Sümer Oral'ı temsilci olarak göndermesini istedik. Aylar geçmesine rağmen yanıt alamadık. Bu yüzden kesimler arası dialog sağlanamadı. Ay sonunda Enflasyonu İzleme Komitesi Prof. Refik Erzan'ın katkılarıyla toplanacak ve kampanya sonuçları kamuoyuna ilan edilecek.

İSO DA YANIT ALAMIYOR

TOBB ve TİM kampanya çerçevesinde Enflasyonu İzleme Komitesi oluşturulmasını önerirken, İstanbul Sanayi Odası da (İSO) programın aylık izlenmesi önerisinde bulunmuştu. İSO'nun önerisine göre işveren, işçi ve hükemet kesimleri ayda bir toplanarak programın olumsuz giden yönlerini belirleyip anında müdahele edecekti. Ancak, İSO da aylardır bu önerisine yanıt alamıyor.

Hem kamu hem özel sektör suçlu

TEMMUZ ayında beklenenin üzerinde enflasyona kimin neden olduğuna ilişkin kavga, ekonomi yönetimi ve özel sektör temsilcileri arasında tam bir kör dövüşüne dönerken, rakamlar bu kavgada her iki sektörün de masum olmadığını ortaya çıkarıyor. Son bir yıla bakıldığında kamu, son yedi ayda özel sektör, son üç ayda ise yine kamu sektörü suçlu gözüküyor.

DİE'nin kamu ve özel sektörden kaynaklanan fiyat artışlarını ayrı ayrı hesapladığı toptan eşya fiyatları endeksi her iki sektörün de kendilerine en uygun koşulları zam yapmak için ustalıkla kullandıklarını ortaya çıkarıyor. Temmuz sonu itibariyle son bir yıllık fiyat artışlarına bakıldığında kamu sektörü yüzde 69.1'lik fiyat artışıyla özel sektöre fark atıyor. Aynı dönem itibariyle özel sektörün zam oranı yüzde 46.9'a gerilemiş bulunuyor. Temmuz sonu itibariyle son yedi ayda ise yüzde 21.2'lik fiyat artışıyla özel sektör başı çekerken, kamu sektörü yüzde 16.1'de kalıyor. Dolayısıyla bu yılın ilk yedi ayındaki yüksek fiyat artışlarının sorumlusu olarak özel sektör gözüküyor.

Ancak, son haftalarda özel sektöre bu anlamda yönelttiği eleştiri dozunu artıran kamu sektörü temsilcilerinin de Mayıs, Haziran ve Temmuz aylarındaki fiyat artışları konusunda kamunun başı çektiğini göz ardı ediyor. Temmuz sonu itibariyle son üç ayda kamu sektöründe yaşanan yüzde 4.6 oranındaki fiyat artışına karşılık özel sektörün fiyat artışları yüzde 2.5'te kalıyor.