Hükümet altı santrala daha el koyacak

Dört doÄŸalgaz santralına usulsüzlük nedeniyle el koyma kararı alan Enerji Bakanlığı, aynı modeldeki 6 hidroelektrik santralı için de aynı kararı alacak.Devlet Denetleme Kurulu raporu üzerine 4 santrala el koyma kararı alan hükümet, ikinci adımda 6 hidroelektrik santral için de aynı uygulamayı yapacak. El koyulacak santrallar arasında ilk sırayı GAMA'ya ait Birecik Barajı ve Hidroelektrik Santralı alıyor.Hürriyet, Yap-Ä°ÅŸlet-Devret (YÄ°D) yöntemiyle kurulan dört doÄŸalgaz santralına el koyma kararının ardından operasyonun- un ikinci ayağını da açıklıyor. Enerji Bakanlığı, dört doÄŸalgaz santralının hemen ardından altı adet hidroelektrik santralına (HES) da el koyacak. Bunlar arasında ilk sırayı GAMA'ya ait Birecik Barajı ve Hidroelektrik Santralı alıyor. Ayen Enerji'ye ait Çamlıca, Gönen Elektrik'e ait Gönen, Ere Elektrik'e ait Suçatı, Fethiye Elektrik'e ait Fethiye ve Altek Enerji'ye ait Tohma-Medik Santrallarına da el koyulacak.Altı hidroelektrik santralına el koymak için Enerji Bakanlığı tüm hazırlıklarını tamamlarken yetkililerin doÄŸalgazla çalışan santrallarda olduÄŸu gibi EPDK'dan gelecek yazıyı beklediÄŸi öğrenildi. HES'lerin statüsü deÄŸiÅŸik olduÄŸu için dört doÄŸalgaz santralının ardından ayrı bir operasyon sözkonusu altı HES'e el koyulacak. Bu arada, Hürriyet'in el koyulacağını dün duyurduÄŸu 4 santralin, 20 yıllık iÅŸletme süresi için toplam 5 milyar dolar haksız kazanç elde edecekleri belgelendi. Raporlardaki saptamalar şöyle:Marmara EreÄŸlisi-Unimar DoÄŸalgaz Santralı: Yatırım bedeli 621 milyon dolar gösterildi. Gerçek rakamın 243 milyon dolar olduÄŸu saptandı. ElektriÄŸin kwh'si 8 cent'ten tarifelendirildi, olması gereken ise 5.7 cent'ti. İçkarlılık rakamları baÅŸta verilmedi, daha sonra istenince yüzde 25 yanıtı verildi. Asıl oran ise yüzde 62 olarak hesaplandı. Yüksek eskalasyon, mükerrer eskalasyon uygulamaları sonucunda iç karlılık yüzde 228'e çıktı. 20 yıllık iÅŸletmede elde edeceÄŸi haksız kazanç 1 milyar 713 milyon dolar olarak hesaplandı.Marmara EreÄŸlisi-Trakya DoÄŸalgaz Kombine Santralı: Toplam yatırım bedeli 547 milyon dolar gösterildi. Åžirket fizibilitesinden Bakanlık'ın yaptığı hesaba göre ise gerçek rakam ise 248 milyon dolardı. ElektriÄŸin kwh'si 8 cent'ten tarifelendirildi, olması gereken 5.7 cent'ti. Fizibilite raporunda bilgi verilmeyen iç karlılık yüzde 23 gösterildi. Gerçek oran ise yüzde 54 olarak gerçekleÅŸti. Yüksek ve mükerrer eskalasyon ile karlılık yüzde 105'e çıkarıldı. 20 yıllık iÅŸletmede 1 milyar 703 milyon dolar haksız kazanç elde edileceÄŸi hesaplandı.Gebze-Dilovası Santralı: Proje bedeli 236 milyon dolar gösterildi. Gerçek rakam 149 milyon dolardı. Tarife kwh bşına 4.9 cent hesaplandı. Olması gereken 4.4 cent'ti. Karlılığı yüzde 78.82 gösterildi. Asıl karlılık yüzde 85 olarak gerçekleÅŸti. Yatırım maliyetini fazla göstermek, santral sarfiyatını yüksek göstererek doÄŸalgaz bedelini yüksek almak, atık ısısını bir otoprodüktöre satarak karlılığını yüzde 212'ye çıkardı. 20 yıllık iÅŸletme süresinde 989 milyon dolar haksız kazanç elde edeceÄŸi saptandı.Esenyurt Santralı: Gerçekte 136 milyon dolar olan yatırım bedeli 178 milyon dolar gösterildi. 11 milyon dolardan baÅŸlayıp 20 milyon dolara kadar yükselen iÅŸletme gideri gösterdi. Gerçek gider ise 7'den baÅŸlayıp 10 milyon dolara çıkıyordu. ElektriÄŸin kwh'sini 8.2 cent'ten tarifelendirdi. Olması gereken rakam 5.9 cent'ti. Isı satışını nakit akışına yansıtmayarak sadece bu kalemden yılda 11 milyon dolar haksız kazanç elde etti. 20 yıllık iÅŸletme süresinde elde edeceÄŸi toplam haksız kazanç 649 milyon dolar olarak hesaplandı.Üç santral Bakanlığa dönüyorÖzelleÅŸtirme programına alınan YataÄŸan, Kemerköy ve Yeniköy Santrallerinin Enerji Bakanlığı'na geri verilmesi için ÖzelleÅŸtirme Yüksek Kurulu (ÖYK) kararı hazırlandığı öğrenildi. ÖYK üyesi tüm bakanlar kararı imzalarken, ekim ayı başında imzaya açılan karar için yalnızca BaÅŸbakan Tayyip ErdoÄŸan'ın imzasının kaldığı bildirildi. ÖYK kararıyla programa alınarak mülkiyeti ÖzelleÅŸtirme Ä°daresi'ne geçen üç santral için yeni hazırlanan ÖYK kararı ile santraller programdan geri çekilerek Enerji Bakanlığı'na iade ediliyor. Dağıtım ve üretim tesislerinin özelleÅŸtirilmesi görüşmelerinde yol alınamaması aynı geri dönüşün bu alanda da yaÅŸanabileceÄŸi kuÅŸkusunu yarattı. Yetkililer, santrallerin hukuki sorunları nedeniyle bu önleme baÅŸvurulduÄŸu, sorunların çözülmesinin ardından tekrar programa alınacağı savunmasını getirdi. Üç santrala uluslararası tahkim yolu açıkDoÄŸalgazla çalışan dört santralın üçü için uluslararası tahkim yolunun açık olduÄŸu öğrenildi. Trakya DoÄŸalgaz Kombine, Unimar DoÄŸalgaz ve Esenyurt Santrallarına el konulmasının ardından uygulama sözleÅŸmeleri gereÄŸi uluslararası tahkim yolu açık bulunuyor. Gebze-Dilovası ise ÇEAÅž ve Kepez'deki gibi bir imtiyaz hakkına sahip bulunuyor ve itiraz uluslararası tahkim yerine Danıştay'a gidiyor.EPDK: Ali Åžen bizi ilgilendirmiyorEnerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) BaÅŸkanı Yusuf Günay, doÄŸalgaz kontrat devirlerinin Gazprom-Ali Åžen baÄŸlantısıyla gündeme gelmesine tepki gösterdi. Günay, ‘‘Ahmet, Mehmet, Hasan, Hüseyin bizi ilgilendirmiyor. Bir tek konu ilgilendiriyor ki bu konu da serbest piyasanın yasanın öngördüğü bir ÅŸekilde, yasanın öngördüğü sürede gerçekleÅŸtirilmesidir’’ dedi.Günay, yasanın öngördüğü kontrat devirlerinin yapılabilir olduÄŸunu kaydederek, ‘‘Hem Rusya'nın hem Ä°ran'ın bu konuya sıcak baktıklarını düşünüyorum. Kendim de Ä°ran tarafı ile zaten görüştüm. Bu konuda bir olumsuzluk olacağını düşünmüyorum’’ diye konuÅŸtu. Cezayir ve Nijerya'dan alınan enerjinin kontratlarının devri konusunda uluslararası ÅŸirketlerinin talip olduÄŸunu, Türkiye'de de kontrat devirlerine pek çok ÅŸirketin istekli bulunduÄŸunu belirten Günay, şöyle devam etti: ‘‘Bunu tek bir kiÅŸi, tek bir kuruluÅŸ olarak algılayarak reforma zarar veriyoruz. Hiçbir kiÅŸi ya da kuruluÅŸ bizi ilgilendirmiyor. Bizi ilgilendiren tek ÅŸey, kontratların özel sektöre deviridir. Bunu da gerçekten basite indirgeyerek bu konuda sanki birilerine kontrat devri yapılacakmış gibi sunulmamalı. Bizim kurumumuz herkese eÅŸit mesafededir.’’Yasanın öngördüğü kontrat ya da miktar devri için sürenin kalmadığı ve 2 Kasım itibariyle nasıl bir durumun ortaya çıkacağı sorusuna karşılık Günay, 2 Kasım itibariyle ortaya çıkacak durumun ‘sonuç’ olduÄŸunu, asıl önemlisinin ise ‘nedenler’ olduÄŸunu kaydetti. Â