Hükümet açıldı enflasyon patladı

Hükümetin kaynaksız harcamaya yönelmesi, 2002’de gerileyen enflasyon üzerinde etkisini gösterdi. Ocak ayında Toptan EÅŸya Fiyat Endeksi yüzde 5.6, Tüketici Fiyat Endeksi ise yüzde 2.6 arttı. HÃœKÃœMETÄ°N ekonomideki kararsız tutumu enflasyonu 12 ay aradan sonra yeniden yükselme trendine soktu. Talep yetersizliÄŸi nedeniyle tüketici fiyatlarındaki düşüş eÄŸilimi sürerken toptan eÅŸya fiyatları 12 ay aradan sonra yeniden yükselmeye baÅŸladı. Devlet Ä°statistik Enstitüsü (DÄ°E), Ocak ayında, bir önceki aya göre fiyatların Toptan EÅŸya Fiyat Endeksi'yle (TEFE) yüzde 5.6, Tüketici Fiyat Endeksi'yle de (TÃœFE) yüzde 2.6 arttığını açıkladı. Ocak ayında yıllık enflasyon TEFE'de yüzde 32.6, TÃœFE'de yüzde 26.4 oldu.Aylık bazda toptan eÅŸya fiyatları Ocak'ta yüzde 5.6'yla Kasım 2001'den bu yanaki en yüksek oranlı artışı gösterdi. Yıllık enflasyon da 12 ay sonra yeniden artış eÄŸilimine girdi. Tüketici fiyatlarındaki düşüş ise devam etti. Yüzde 26.4'lük yıllık TÃœFE artışı son 20 yılın en düşük oranı.2002 Ocak ayında aylık enflasyon TEFE'de yüzde 5.2, TÃœFE'de yüzde 5.3, yıllık enflasyon TEFE'de yüzde 92, TÃœFE'de yüzde 73.2 olmuÅŸtu.Enflasyon 2002 yılını TEFE'de yıllık yüzde 30.8, TÃœFE'de yıllık yüzde 29.7'luk oranlarla tamamlamıştı. 2002'nin son ayında ise aylık enflasyon TEFE'de yüzde 2.6, TÃœFE'de yüzde 1.6 olarak gerçekleÅŸmiÅŸti. ÖZEL SEKTÖR VURDUToptan eÅŸya fiyatlarında Ocak ayındaki yüzde 5.6 oranındaki artışın 1.8'i devlet sektöründen, 3.8'i özel sektördeki fiyat artışlarından kaynaklandı. DÄ°E'den yapılan açıklamaya göre, Ocak ayında toptan eÅŸya fiyatlarında devlet sektöründe yüzde 7.3, özel sektörde yüzde 4.9 artış kaydedildi. Söz konusu ay, sektörel bazda en yüksek fiyat artışı yüzde 9 ile madencilik ve taÅŸocakçılığı sektöründe gerçekleÅŸirken, tarım, avcılık, ormancılık ve balıkçılık sektöründe yüzde 7.7, imalat sanayi sektöründe yüzde 5.1, elektrik, gaz ve su sektöründe yüzde 0.9 oranında arttı. YILLIK ARTIÅžLAROcak ayı itibariyle, son bir yıllık dönemde ise sektörel bazda en yüksek fiyat artışı, yüzde 50.5 ile madencilik ve taÅŸocakçılığı sektöründe gerçekleÅŸti. Yıllık enflasyon, tarım avcılık, ormancılık ve balıkçılık sektöründe yüzde 31.5, imalat sanayinde yüzde 33.6, elektrik, gaz ve su sektöründe yüzde 15.9 oldu. Alt sektörler bazında, yıllık en yüksek fiyat artışları yüzde 73.3ile ham petrol ve doÄŸalgaz çıkarımı, yüzde 63.8 ile ormancılık, tomrukçuluk, yüzde 63.4 ile giyim eÅŸyası imalatı, yüzde 56 ile balıkçılık, balık üretme çiftliklerinde görüldü. AYLIK ARTIÅžLARTüketici fiyatları endeksine göre, Ocak ayında en yüksek fiyat artışı yüzde 6.7 ile lokanta, pastane ve otel harcamalarında görüldü. Aynı dönemde harcamalar, gıda, içki ve tütünde yüzde 3.8, konutta yüzde 2.8, ev eÅŸyası yüzde 1.4, saÄŸlıkta yüzde 2.3, ulaÅŸtırmada yüzde 3.4, eÄŸlence ve kültürde yüzde 1.3, çeÅŸitli mal ve hizmetlerde yüzde 6.5 oranında arttı. Bu dönemde eÄŸitimde fiyat artışı yaÅŸanmazken, giyim ve ayakkabıda yüzde 4.2 oranında gerileme görüldü. Yıllık bazda da ana harcama grupları itibariyle en fazla artış yüzde 53.6 ile eÄŸitimde görüldü.Zam ÅŸampiyonu noter ücretiOcak ayında en fazla fiyat artışı noter ücretinde gerçekleÅŸti. Noter ücretleri, geçen ay noter ücreti yüzde 34.1 oranında arttı. Ocak ayında bir önceki aya göre, en yüksek fiyat artışları, yüzde 29.8 ile domates, yüzde 15.5 ile bir bardak çay, yüzde 15.1 ile yeni rakı, yüzde 12.1 ile kalorifer yakıt ücreti, yüzde 9.7 ile Marlboro sigarası, yüzde 9 ile antep fıstığı, yüzde 7.8 ile benzin, yüzde 7.7 ile koyun eti, yüzde 7.5 ile motorin, yüzde 7 ile belediye suyu fiyatlarında görüldü. Aynı dönemde, ÅŸarap yüzde 6.7 kadın berberi yüzde 6.3, kuru soÄŸan yüzde 4.8, balıklar ve gazyağı ücreti yüzde 4.2, tüp ücreti yüzde 3.9,doÄŸalgaz yüzde 3.8, motor yağı yüzde 3.6, beyaz peynir yüzde 3.5 oranlarında arttı. Aynı dönemde, etek yüzde 5.8, çocuk botu yüzde 6.2, erkek takım elbise yüzde 7.1, pardösü (erkek) yüzde 8.4, palto (erkek) yüzde 8.7, manto yüzde 9.5, kaban (erkek) yüzde 10.1 ve kazak (kadın) yüzde 11 oranında geriledi. Ä°TO'ya göre aylık enflasyon binde 1Ä°stanbul Ticaret Odası'nın (Ä°TO) 1995 bazlı Ä°stanbul Ãœcretliler Geçinme Endeksi'ne göre 2003 yılı Ocak ayında perakende fiyatlar binde 1 oranında arttı. Ä°TO'ya göre perakende fiyatlar Ocak ayı itibariyle yıllık yüzde 25 artış gösterdi. Perakende fiyatlardaki artış 2002 yılı Ocak ayında yüzde 3.4, Ocak ayı itibariyle yıllık yüzde 73 olarak gerçekleÅŸmiÅŸti. En pahalı il ZonguldakOcak ayında tüketici fiyatlarının en fazla arttığı il yüzde 4.3 ile Zonguldak oldu. Bu ili yüzde 3.7 ile Erzurum, yüzde 3.2 ile de Bursa ve Kayseri takip etti. Ocak ayı itibariyle son bir yılda tüketici fiyatlarında yüzde 23.1'le en düşük artış da Kocaeli'nde yaÅŸandı. Bu ili, yüzde 24.1 ile Ankara, yüzde 24.3 ile Denizli izledi. Çekirdek enflasyon yüzde 3.6Çekirdek enflasyon olarak adlandırılan özel sektör imalat sanayinde fiyat artışı ise yüzde 3.6 düzeyinde gerçekleÅŸti. Çekirdek enflasyon, 2002 yılında ay ay şöyle gerçekleÅŸmiÅŸti: ‘‘Ocak'ta yüzde 2.1, Åžubat'ta yüzde 0.7, Mart'ta yüzde 1.3, Nisan'da yüzde 1.9, Mayıs'ta yüzde 1.5, Haziran'da yüzde 2.8, Temmuz'da yüzde 4.1, AÄŸustos'ta yüzde 2.3, Eylül'de yüzde 2.5, Kasım'da yüzde 1.6, Aralık'ta yüzde 2.’’Â