Hormonlular havlu atacak!

SON yıllarda Türkiye’de otomobil pazarının büyümesinde en etkin rolü alan filo kiralama şirketleri, Euro’nun son 3 yılda yüzde 80’e yakın artması sonucu köşeye sıkıştı. Euro’yla borçlanıp, Euro’yla kiralama yapan ama üç yıllık kiralama sonunda araçlarını ikinci elde TL ile satmak zorunda olan bazı büyük şirketler, borçlanma oranları sermayelerinin 50 katına ulaşınca havlu atma noktasına geldi. 50 bin adede yaklaşan araç sayısıyla Türkiye’nin en büyük filo şirketlerinden biri olan Intercity’nin Yönetim Kurulu Başkanı Vural Ak, pazarda çok ciddi Euro borcu olan şirket olduğunu belirterek, önümüzdeki dönemin pazardaki pek çok şirket için kritik olduğuna dikkat çekti. Vural Ak, “En fazla 1’e 6 olarak kabul edilen sermaye borç rasyosu bazı kiralama şirketlerinde 1’e 50 oranlarına varmış durumda. Bu sadece kiralama sektörü için değil, otomobil iç pazarı için de küçülme anlamına geliyor” dedi.

ALIRKEN EURO SATARKEN TL
Vural Ak, hem filo şirketlerini hem de otomotiv pazarını tehdit eden tehlikeyi şöyle anlattı: “Türkiye’de otomobil fiyatları hem kurların hem de ÖTV’nin artmasıyla çok pahalandı. 25 bin Euro’nun altında otomobil kalmadı. Bu yüzden bizim işimiz çok büyük bir yatırıma dönüştü. Düşünün 10 bin araçlık park için 250 milyon Euro yatırım gerekiyor.

Döviz kurlarının hızla arttığı bir ülkede hem döviz ile borçlanmak, hem de döviz ile araç kiralamak çok hassas yönetim gerektiriyor. Son 3 yılda döviz bizim

otomobil kiralama pazarının fonksiyonel kuru oldu. Yani Euro ile araç alınıyor, Euro ile kiralanıyor. Anlık olarak da Euro ile borçlanıyorsun. Tüm bunların sonucunda ne yazık ki araçlarımızı ikinci elde TL ile satıyoruz. Araçları ortalama 25 bin Euro’ya alıp kiralama süresinin bittiği 3 yılın sonunda 15-16 bin Euro’ya satıyoruz. Ancak son üç yılda Euro’daki yüzde 80’i bulan artış, kiralama ömrünü tamamlayıp TL ile satılması gereken araçlarda araç başına 5-6 bin Euro’lara varan zararlara neden olmaya başladı. Bu durum krediyle büyüyüp sermayesi düşük olan şirketlerin mali yapılarında çok büyük açıklara yol açmış durumda. ”

SERMAYESİ OLMAYAN BATAR
Bu durumu 3 yıl önce fark edip döviz riski almadıklarını söyleyen Ak, sermaye/borç rasyolarını 1’e 5 seviyesinde tutarak kârlılıklarını koruyup, büyümelerini sürdürdüklerini söylüyor. Yaşanan bu borç krizinden dolayı en az iki yıl filo kiralama sektöründen büyüme beklememek gerektiğini dile getiren Vural Ak, “Sektörün asıl büyük sıkıntısı yeterli sermayeye sahip olmaması. Ticaret yapıyorsanız borçlanma şüphesiz olacaktır. Ama sermayen yoksa kredi alamazsın. Alanın da kredisi batar. Ben 30 senede çok batan gördüm. İçeriden 1 liranız varsa bunun 6-7 katı borç alabiliyorsunuz. Bizim 1’e 5’ti, rakiplerimizin 1’e 50’ye geldi. Hormonlu bir büyüme oldu. Aşırı borçlanma ve düşük kâr marjı ile iş yapma nedeniyle para kazanılamıyor ve sistem bir yerde tıkanıyor” dedi. Ak, sermayenin olması halinde otomobil kiralama işinin kârlı bir iş olduğunu ama çok özen gerektiren çok ciddi bir finansal yönetim gerektirdiğini de sözlerine ekledi.

Biz durumu fırsata çevirip büyüyoruz

KİRALAMA işinin yüzde 65’inin finans olduğunu kaydeden Ak, “Çünkü filonuzda 45-50 bin otomobiliniz varsa yaklaşık 1.5 milyar Euro’ya yakın bir büyüklükten bahsediyoruz. Burada bu kadar çok dövizle iç içeysen kur riskini ve önümüzdeki yıllarda kurun TL karşılığının nereye geleceğini çok iyi hesap etmen lazım. Bu çok kolay bir şey değil. Kendimizi bu kalabalıktan ayrıştırmış durumdayız. Piyasadaki bu sıkışıklığı kendi açımızdan bir fırsat olarak görüyoruz. Onun için büyümeye ve daha çok gaza basmaya karar verdik. Herkesin geri çekilip, fren yapıp küçüldüğü dönemdeyiz. Oysa biz büyüyoruz. Biz ortalama yılda 15-16 bin otomobil satın alıyorduk. Bu yıl bunu 20 bine çıkardık. Sonuçta Türkiye’de 22 milyondan fazla araç var ve bunların 3.5 milyon tanesi şirketlerde kullanıyor. 3.5 milyon aracın da 350 bin adedi kiralık. Yani büyük potansiyel var. Güçlü sermaye ile bu sektör 2-3 yıl içinde rahatlıkla 650 bin adetlere ulaşır” açıklamasını yaptı.

Bayileri kârsızlıktan ‘IP’le kurtaracak

DOĞRU yönetimle otomobil kiralama işinin çok zor ama aslında kârlı olduğunu söyleyen Vural Ak, “Şimdi bu kârlı işi artan ÖTV oranları ve kurlara bağlı olarak son dönemde ciddi sıkıntı içine giren otomobil bayileriyle büyütmek için bir ortaklık sistemiyle büyütmek istiyoruz” dedi. Filo kiralama sisteminin Türkiye’deki mevcut potansiyeli ve Türkiye çapında daha yaygın yer alma amacıyla ‘Intercity Partner’ (IP) oluşumu altında yeni bir iş modelini hayata geçirdiklerini belirten Ak, ”Türkiye’deki otomobil yetkili satıcıları kârlılık açısından zor bir dönem yaşıyorlar.

Türkiye’deki 5 binden fazla yetkili bayinin bine yakını kapandı ve düşüş devam ediyor. Biz Intercity olarak bu bayilere yeni bir kazanç kapısı oluşturduk. Sistemimize dahil olan iş ortaklarımız öncelikle yapacakları kiralama işleminden komisyon alıyorlar. Kiralanma olması halinde söz konusu aracı o bayiden satın alıyoruz. Bunlara ilave olarak kiralanan aracın bakım, lastik değişimi, hasar, sigorta ve benzeri işletme işlemlerinden de gelir elde edebilecekler. Son olarak kiralama süresi tamamlanan araçların satışı ise yine bir başka kazanç kapısı olacak.

Intercity Partner sistemimize dahil olan üye kuruluşlar, kiralama komisyonundan yaklaşık 6 bin 500 TL, sıfır araç satışından 2 bin 500 TL, SSH, hasar onarım, parça, lastik değişim gibi hizmetlerden 16 bin TL, 2. el satışından da ortalama 5 bin TL ilave gelir elde edebilecekler. Böylelikle 130 bin TL fiyatı olan tek bir araçtan toplamda 3 yılda ortalama 30 bin TL’ye kadar kazanç sağlayabilecekler” diye konuştu. Bir yıl önce başlatılan Intercity Partner sisteminde mevcutta 80’e yakın iş ortağı ile anlaşma sağlandığını ve yakın zamanda bu sayının 100’e ulaşmasının beklendiğini de sözlerine ekleyen Vural Ak “Intercity Partner ile ilave 100 yeni satış noktasıyla toplamda 76 ilimizi kapsamış olacağız. Bu yeni iş modeliyle yıllık ortalama 10-12 bin ilave araç kiralama yapmayı hedefledik” dedi.