Hidrojen, rüzgâr ve güneş 125 bin dolara ‘mobil ev’de buluşuyor

RÜZGAR, güneş ve hidrojen gibi çevreyi kirletmeyen alternatif enerji kaynaklarını tanıtmak için Türkiye yollarına çıkacak ‘mobil ev’ projesi “H2 Ekokaravan”, rüzgar ve güneşi kullanarak maksimum 3.8 kilovata kadar kendi enerjisini üretiyor. H2 Ekokaravan’da mutfak gereçleri, klima, televizyon gibi elektrikli aletler için gereken tüm elektrik enerjisi, rüzgar ve güneşten elde ediliyor. Rüzgar veya güneş, ya da her ikisi birden yeterli düzeyde değilse hidrojen-yakıt pilleri devreye giriyor. Su ve hidrojeni ayrıştıran ‘elektrolizör’ sayesinde, hidrojen yakıt pilinde depolanıyor, yakıt pilleri, elektrik ihtiyacında devreye giriyor.
Türk mühendisin projesi
Birleşmiş Milletler kuruluşu Uluslararası Hidrojen Enerjisi Teknolojileri Merkezi (UNIDO-ICHET) ve ODİDER’in (Oto Doğal Gaz İstasyonları Derneği) ortak projesine, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Çevre Bakanlığı destek veriyor. Proje başmühendisi Mehmed Eroğlu de UNIDO-ICHET’te çalışıyor. H2 Ekokaravan karavanda yaşayıp 2 ay boyunca İstanbul, Ankara, Bursa, Manisa, İzmir, Antalya, Adana, Gaziantep, Malatya ve Kayseri’de, ‘alternatif enerji’nin hayatımızdaki önemini, eğitici projelerle anlatacak olan Gönenç Usta da, bir mühendis. UNIDO-ICHET Direktörü Mustafa Hatipoğlu, ‘mobil ev’ dediği H2 Ekokaravan’ı, gelişen yakıt teknolojilerini ve kurumun çalışmalarını anlatırken, “Bu projeye bugüne kadar 125 bin dolar harcadık” dedi.
Otokaravana döndü
Hatipoğlu, şöyle devam etti: “Bu karavana biz ‘mobil ev’ diyoruz. 17 metrekare kullanım alanı var. İlk etapta kamyonla çekilen konteyner idi. ‘Çekme zor oluyor’ dedik, motorlu karavan yapmaya karar verdik. Projeyi dönüştürdük. Yerli piyasadan Iveco minibüs alındı, Adapazarı’nda bir karavancı firmaya verildi, ‘otokaravan’ haline getirildi. Böyle olunca, ‘Ekokaravan’ın kendi kendine her yere gitme imkanı var. Üzerinde rüzgar türbini var; teleskobik ve hidrolik sistemle içeri çekilebiliyor, yolda kaza yapması önleniyor. Araç üzerindeki 800 wattlık güneş sistemi de yatabiliyor. Eğitim amaçlı, turistik amaçlı ve şantiyelerde kullanılabilir, felaket bölgelerinde afet koordinasyon merkezi olabilir.”
Maliyeti daha ucuzlayacak
Mustafa Habipoğlu, 125 bin dolarlık ‘mobil ev’ projesinde, finansmanın büyük bölümünü ICHET’in karşıladığını, 50 bin doları ise Birleşmiş Milletler Global Çevre Fonu’nun finanse ettiğini aktardı. Mustafa Habipoğlu, “Proje biraz pahalı gibi görünüyor olabilir; fakat rüzgar enerjisi türbini, güneş enerjisi sistemi, yakıt pili var. Bunu bir afet merkezi veya eğitim merkezi olarak, göze çarpar. Çok sayıda yapılırsa maliyeti de düşer. Yakıt pillerinin maliyeti yıldan yıla düşüyor. Yakıt pilinin biri bile 2500-3000 Euro. Elektrolizör de pahalı. Zamanla fizibıl hale gelecek” dedi.

Haliç’te kullanılacak feribot için çalışıyor

HİDROJEN yakıt pilli araç üzerinde özellikle Japon firmaları Honda ve Toyota’nın yoğun çalıştığını aktaran Mustafa Hatipoğlu, şunları söyledi: “4 ay önce Japonya’ya gittim. Honda’nın hidrojen yakıt pilli yeni otomobilini gördüm. Toyota’nın da çalışması var. Honda’nın aracı ile dolaştım. Bu araçlar yıldan yıla gelişiyor. Maliyetler azalırken, pillerin boyutları ufalıyor. Toyota 500 mil, yani 800 kilometre giden araç yaptı. İstanbul’da da, tarihi yarımadada turizme hizmet edecek bir otobüsle Haliç’te kullanılacak bir İDO feribotu için belediye ile çalışıyoruz. Hidrojen motorlu bu gemi ve otobüs, turizme hizmet edecek.”

Sonraki aşama hidrojen yakıtlı araç, özel sektör destek versin

BM kuruluşu olan Uluslararası Hidrojen Enerjisi Teknolojileri Merkezi’nin (UNIDO-ICHET) Direktörü Mustafa Habipoğlu, ‘ekokaravan’ın zamanla daha fizibıl hale geleceğini belirterek, “Alternatif enerjinin ucuzlaması için çalışmalar arttı. Bir sonraki aşama hidrojen yakıtlı araç olacak. Araçlarda dizel ya da benzinli motor yerine hidrojen motoru kullanılabilir; fakat güzergâhında hidrojen dolum tesisi olması lazım” dedi. Hatipoğlu, yüzde 100 hidrojenle çalışacak araç motoru ve  doğalgaz ağırlıklı hidrojen yakan motor üzerinde çalıştıklarını belirti ve şöyle devam etti: “Benim hayatım otomobil Ar-Ge’sinde geçti. Özel sektörün ilgi göstermediği Ar-Ge yürümez. Çalışmalarımızda özel sektörün desteğini arkamızda görmek isteriz. Sponsorlar gelirse bu teknolojiler daha kolay geliştirilir, tanıtılır. Başka projelerimiz de var. Özel sektörü projelere katmaya çalışıyoruz.”

Fuarda gören Arap prensi talip oldu

MOBİL ev projesi ‘Ekokaravan’a çok önem verdiklerini aktaran Mustafa Hatipoğlu, “Bir başka projemiz de hidrojen yakıt pilli forklift. ABD’de Wal-Mart zinciri, bu tip araçları kullanmaya başladı. Biz, forklift projesine AB’den 1 milyon Euro’ya yakın fon alıyoruz” dedi. Ekokaravan’ı, Birleşik Arap Emirlikleri’nin başkenti Abu Dabi’de her yıl yapılan bir doruk toplantısında da tanıttıklarını belirterek, “Çölde günlerce kalıp avlanmayı seven bir Abu Dabi prensi, ‘böyle bir araç da bize yapabilir misiniz’ talebinde bulundu. Bu yıl gidip, son aşamayı anlatacağız. Abu Dabi bu tip projelere önem veriyor. Sıfır emisyonlu, 50 bin nüfusun yaşayacağı şehir kuruyorlar. Projemizi onlarla paylaşacağız. Projemizi, prensin ihtiyaçlarını karşılayacak kadar geliştirdik” diye konuştu.