OluÅŸturulma Tarihi: Haziran 24, 2004 00:00
TBMM’ye sunulan ve bir çok vergi yasasında değişiklik yapan yasa tasarısıyla halen sadece cep telefonu ve uydu platformu ve kablo TV radyo yayınlarından alınan özel iletişim vergisi tüm iletişim hizmetlerine yaygınlaştırılıyor. Tasarıda bineğe dönüştürülen ticari araçların özel tüketim vergisi oranları arttırılıyor, özel okul yatırımlarına vergi teşviği geliyor.Hükümetin, TBMM’ye sunduğu bazı yasalarda değişiklik yapılmasına ilişkin yasa tasarısıyla, vergi barışından yararlanıp taksidini zamanında ödemeyenlere uygulanan aylık gecikme zammı yüzde 10’dan yüzde 5’e indiriliyor. KAR PAYI TRANSFERİNE VERGİ İSTİSNASIKurumların, yasal ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan kurumlardan elde ettikleri kurum kazançlarını 30 Haziran 2005’e kadar Türkiye’ye getirmeleri halinde kurumlar vergisi alınmayacak. Tasarının yasalaşıp yayımlandığı tarihten önce elde edilen ancak henüz Türkiye’ye transfer edilmeyen kar payları için ise vergi istisnası uygulanmayacak.Tüketici finansman şirketleri ile kişiler arasında düzenlenecek kredi kartı üyelik sözleşmeleri de damga vergisinden itsitna ediliyor.İLETİŞİME VERGİTasarıyla, halen sadece cep telefonu hizmetleri ile radyo ve televizyon yayınlarının uydu platformu ve kablo ortamından iletilmesinde alınan özel iletişim vergisinin kapsamı genişletiliyor. Telekomünikasyon Kurumu ile görev veya imtiyaz sözleşmesi imzalamak ve ruhsat veya genel izin alarak telekomünikasyon altyapısı kurup işleten veya telekomünikasyon hizmeti sunan işletmecilerin bütün tekelomünikasyon hizmetlerinden yüzde 15 oranında özel iletişim vergisi alınacak.İHRACAT KREDİLERİNE AFSüresi geçtiği halde ihracat taahhüdü kapatılmayan ihracat kredilerine ilişkin banka ve sigorta muamemeleleri vergisi ile kaynak kullanımını destekleme fonu kesintilerinin ödenmemiş olan asılları bankalar tarafından "zarar niteliğindeki krediler ve diğer alacaklar" kategorisine aktarılmış olması koşuluyla, ilgili bankaların başvurusu üzerine vergi ve fon kesintisinin asıllarının üç ay içerisinde ödenmesi koşuluyla, birikmiş olan gecikme zammı, gecikme faizi ve cezai faizler alınmayacak.Tasarının gerekçesinde düzenleme ile ihracaçılara verilen ihracat kredileri ilgili taahhüt kapatma sürelerinin yaşanan ekonomik koşullar nedeniyle 1997 yılından itibaren Bakanlar urulu kararlarıyla uzatıldığı, özelikle 1996 ve 1997 yıllarına ilişkin olarak açılan ihracat kredileri ile ilgili olarak. Bankalar tarafgından ödenmesi gereken banka ve sigorta muameleleri vergisi ve kaynak kullanımını destekleme fonu tutarlarının ödenmemesine ve bu tutarlara ilişkin gecikme zammı, gecikme faizi ve cezai faiz tutarlarının sürekli artmasına yol açtığı belirtildi. Düzenlemeyle, söz konusu faiz, zam ve cezaların asıllarının tahsil edilmesinin amaçlandığı belirtildi.HAZİNE ARAZİLERİ BELEDİYELERE SATILABİLECEKTasarıyla, Hazine arazilerinin satışını düzenleyen yasada da değişikliğe gidilerek Hazine taşınmazların düzenlenecek protokollerle belediyelere doğrudan satışına olanak tanınıyor.Bu arada, sermayesinin yüzde 49’u Emekli Sandığı’na, yüzdae 49’u da Kızılay’a ait olan Emek İnşaat A.Ş’ye, Hazine ve kamu kuruluşlarına ait olan taşınmazları, üzerinde inşaat yaparak, kat karşılığı inşaat yaptırarak, arsa karşılığı hasılat paylaşımı, gayri menkul yatırım ortaklığı ve benzeri yöntemlerle değerlendirerek satma ve sattırma yetkisi veriliyor.Ayrıca, Emekli Sandığı’na, Taksim Otelcilik, Petkim, TPAO gibi şirketlerle, otel, işhanı, çarşı, otogar ve tatil köyü gibi gayrimenkullerini satma yetkisi veriliyor. Sandığın, özellik arzeden şirketlerdeki paylarını ve gayrimenkullerinin satışı Özeylleştirme İdaresi tarafından yapılacak.ÖFK’LAR VE BANKALAR EŞİTLENİYORTasarıyla, İslami banka olarak da bilinen özel finans kurumları vergi bakımından bankalarla eşit hale getiriliyor. Vergilemede özel finans kurumlarının da banka sayılması öngörülüyor.VERGİ BARIŞININ GECİKME FAİZİ DÜŞÜRÜLÜYORVergi barışından yararlanıp taksitlerini zamanında ödenmeyenlere uygulanan aylık yüzde 10 oranındaki faizi 1 Ocak 2004’ten geçerli olmak üzere yüzde 5’e düşürülüyor. Bu nedenle bu yıl başından itibaren ödenen yüzde 10 oranındaki gecikme faizlerinin yarısının vergi mükelleflerine iade edilmesinin de yolu açılıyor.DENİZ VE HAVA İŞLEMLERİNDE İSTİSNA Hükümetin, vergi yasalarında yapacağı kapsamlı değişikliklere ilişkin TBMM’ye sunduğu yasa tasarısında, deniz ve hava taşıma araçları için liman ve hava meydanlarında yapılan hizmetler;
altın, gümüş ve platin arama, işletme, rafinaj faaliyetleri ve iç ve dış güvenlik kuruluşlarına silah, makine, cihaz, sistem ve benzeri alımlara KDV istisnası, özel kazançlarına ise gelir ve kurumlar vergisi istisnası getiriliyor. Tasarıda, KDV yasasında yapılması öngörülen değişiklikler kapsamında, yatırım istisnasının kapsamı genişletiliyor. Deniz ve hava taşıma araçları için liman ve hava meydanlarında yapılan hizmetler, uluslararası rekabete etkisi dikkate alınarak yeniden istisna kapsamına dahil ediliyor. Petrol arama faaliyetlerine ilişkin istisna maddesinin kapsamı, altın, gümüş ve platinle ilgili arama, işletme, zenginleştirme ve rafinaj faaliyetlerine yönelik teslim ve hizmetleri de kapsayacak biçimde genişletilerek, bu faaliyetler vergiden arındırılıyor. Ayrıca iç ve dış güvenlik kuruluşlarına ulusal savunma ve iç güvenlik gereksinimi için yapılacak silah, makine, cihaz, sistem ve benzeri alımların teslim ve hizmetlerle bu işlemleri yapacak olanlara işlemle ilgili olarak yerine getirilecek teslim ve hizmetler istisna kapsamına alınıyor. Maliye Bakanlığı’na düzenlenen bu istisnaların kapsamına girecek mal ve hizmetlerle bunların asgari tutarlarını belirleme yetkisi veriliyor. ÖZEL OKULLARA VERGİ İSTİSNASIOkul öncesi eğitim, ilköğretim, özel eğitim ve orta öğretim özel okullarının işletilmesinden elde edilen kazançlar ilgili bakanlığın görüşü alınarak, Maliye Bakanlığı’nca beş vergileme dönemi gelir ve kurumlar vergisinden müstesna olacak. İstisna, okulların faaliyete geçtiği vergileme döneminden itibaren başlayacak. Üniversiteler ve yüksek okullar ile özel okullarda öğrenci kapasitesinin yüzde 10’unu geçmemek üzere bedelsiz olarak verilen eğitim ve öğretim hizmetleri istisna kapsamına alınıyor. Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının, kendilerine yasayla verilen görev gereği ve kuruluş amaçlarına uygun ruhsat, izin, onay ve benzeri hizmetleri ile bu hizmetlerle ilgili olarak kullanılacak basılı kağıtların bu kuruluşlarca teslimi de istisna kapsamına dahil ediliyor. Ancak motorlu taşıtlar tescil plaka teslimleri istisna dışında bırakılıyor.KURUMLAR VERGİSİ İSTİSNALARIYasal iş merkezi Türkiye’de bulunmayan A.Ş. veya limited şirketlerin sermayesine, kazancın elde edildiği tarihe kadar devamlı olarak olarak en az iki yıl süreyle yüzde 25 veya daha fazla oranda işdirak eden kurumların, bu iştiraklerin yasal veya iş merkezinin bulunduğu ülke vergi yasaları uyarınca en az yüzde 20 oranında kurumlar vergisi yükü taşıyan ve en az yüzde 75 ticari, zirai veya serbest meslek kazancı niteliğindeki kazançları üzerinde elde ettikleri ve Türkiye’ye transfer ettikleri iştirak kazanları kurumlar vergisinden istisna edilecek.Kurumların yurt dışında bulunan iş yerleri veya daimi temsilcileri aracılığıyla elde ettiklerinin aynı türden kazançlarına da bu istisna uygulanacak. Tam mükellefiyette yurt dışı faaliyetlerden doğan zararlar, faaliyette bulunulan ülkenin vergi yasalarına göre beyan edilen vergi matrahlarının her yıl o ülke mevzuatına göre denetim yetkisi verilen kuruluşlarca rapora bağlanması durumunda indirim konusu yapılacak. AR-GE DESTEĞİMükelleflerin, işletmeleri bünyesinde gerçekleştirdikleri yeni teknoloji ve bilgi arayışına yönelik ar-ge harcamalarının tutarının yüzde 40’ı, gelir ve kurumlar vergisi matrahından indirilecek. ŞANS OYUNLARIBu arada
Milli Piyango İdaresi’nce düzenlenen piyango,
sayısal loto, hemen kazan gibi oyunlar 6802 sayılı yasa kapsamında ÅŸans oyunları vergisine tabi tutularak, mükerrer vergilemenin önlenmesi için KDV’den istisna ediliyor. Türkiye’nin taraf olduÄŸu uluslararası anlaÅŸmalar çerçevesinde Türkiye’de gerçekleÅŸtirilecek toplantıları düzenleyenlere bu amaçla yapılacak teslim ve hizmetlerle bu toplantılara katılan yabancı heyetlerin konaklamaları ve bunlara görevlerinin yerine getirilmesi kapsamında yapılacak teslim ve hizmetler 31 Aralık 2005’e kadar KDV’den müstesna olacak.YATIRIM Ä°NDÄ°RÄ°MÄ° Ä°STÄ°SNASINDA ZAMAN AÅžIMIYatırım indirimi ve döviz kazandırıcı faaliyetler için uygulanan damga ve harç istisnası gibi koÅŸula baÄŸlı olarak uygulanan istisnalardan yararlanılması durumunda, bu istisna hükümlerinin ihlali sonucu tahsil edilemeyen vergi, resim ve harçlara iliÅŸkin zaman aşımı süresi, ihlal tarihini izleyen takvim yılı başından itibaren baÅŸlayacak.MÃœCBÄ°R SEBEP HALÄ°Mücbir sebep hali ilan etmeye, bu tür durumlarda beyanname verme sürelerini ertelemeye, beyanname verme zorunluluÄŸunu kaldırmaya Maliye Bakanlığı yetkili kılınıyor. Bakanlık, mücbir szebephali ilan edilen yerlerdeki mükelleflerin ödeme süresi afet tarihinden sonraya denk gelen her türlü vergi, ceza ve gecikme faizleri ile tahakkuk ettirilen vergilerin ödeme sürelerini, vadelerinin bitim tarihinden itibaren bir yıla kadar uzatabilecek. Böylece, mücbir sebep hali ilan edilen bölge, il, ilçe ve yerde mükellefiyet kaydı bulunanların ilgili dönemlere liÅŸkin beyannemelerini bir veya birden fazla beyannamede toplu olarak vermeleri durumunda, buna dayanılarak tahakkak ettirilen vergilerin ödenmesi konusunda mükellefe kolaylık saÄŸlanmış olacak. ELEKTRONÄ°K BEYANElektronik ortamda beyanname gönderme yetkisi verilmiÅŸ mükelleflere, tahakkuk fiÅŸi elektronik ortamda düzenlenerek gönderilecek. Bu ileti, tahakkuk fiÅŸinin mükellefe tebliÄŸi yerine geçecek.Maliye Bakanlığı’na vergi beyannemeleri ve bildirimlerin, ÅŸifre, elektronik imza veya diÄŸer güvenlik araçları konularak, internet de dahil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletiÅŸim araç ve ortamında verilmesi; yetki verilmiÅŸ kiÅŸiler aracı kılınarak gönderilmesi konularında izin verme veya zorunluluk getirme yetkisi veriliyor. Söz konusu izin veya zorunluluk çerçevesinde gönderilen beyanname ve bildirimlerin, mükellefle aracı kiÅŸiler arasında özel sözleÅŸme düzenlenmesi koÅŸuluyla yapılabileceÄŸi hüküm altına alınıyor.YABANCI PARA ÃœZERÄ°NDEN MUHABESEBE KAYDIÄ°lgili dönem defter tasdik tarihi itibariyle ödenmiÅŸ sermayesi en az 100 milyon dolar ya da eÅŸiti yabancı para karşılığı TL ve sermayesinin en az üzde 40’ı yurt dışında yerleÅŸik kiÅŸilere ait olan iÅŸletmelere, kayıtlarını Türk parası dışında baÅŸka bir para birimiyle tutma olanağı getiriliyor. Bu konudaki izin Bakanlar Kurulu’nca verilecek. Bu durumda, Türk parasıyla yapılan iÅŸlemler, yapıldığı günün Merkez Bankası döviz alış kuruyla ilgili para birimine çevrilecek. Ä°ktisadi kıymetlerin deÄŸerleri ile vergi matrahı kayıt yapılan para birimine göre belirlenecek, beyannemenin verilmesi gereken ayın ilk gününün kuruyla Türk parasına çevrilerek beyan edilecek. Vergi ödeme, mahsup ve iade iÅŸlemlerinde Türk lirası tutarlar kullanılacak. Bu mükellefler diÄŸer para birimleriyle kayıt tuttukları sürece enflasyon düzeltmesi yapamayacaklar.Tasarının gerekçesinde bu düzenlemenin amacı, yabancı sermayenin yurda gelmesinin önündeki bir engelin kaldırılması olarak ifade ediliyor.BÄ°NEÄžE DÖNÜŞTÃœRÃœLEN KAMYONETE ÖTV AYRIMIÄ°nsan taşımak üzere koltuk ve yanda pencere eklenerek binek tipine dönüştürülen araçların, kamyon-kamyonet gibi araçlarla aynı oranda vergilendirilmesi nedeniyle oluÅŸan vergi eÅŸitsizliÄŸi gideriliyor. Söz konusu araçlara motor silindir hacmine göre yüzde 6-75 arasında deÄŸiÅŸen oranlarda ÖTV getiriliyor.BANKA ÃœZERÄ°NDEN YAPILACAK Ä°ÅžLEMLERTahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle belgeleme zorunluluÄŸuna uymayan mükelleflerden her birine, her bir iÅŸlem için iÅŸleme konu tutarın yüzde 5’i oranında özel usulsüzlük cezası kesilecek. MAL VARLIÄžI ARAÅžTIRMASIMal varlığı araÅŸtırması, araÅŸtırmanın ÅŸekli, alanı, kapsamı, alacağın türü ve tutarı itibariyle sınırlandırılarak yapılabilecek. Bu sayede araÅŸtırmaya iliÅŸkin yazışmaların sayısının azalmasıyla zaman ve iÅŸ gücü kayıplarının azaltılması amaçlanıyor. Buna paralel olarak amme alacaklarının tahsilinin hızlanacağı belirtiliyor. YAZARKARASA KULLANIM ZORUNLULUÄžUÖdeme kaydedici cihaz alma ve kullanma zorunluluÄŸu bulunan mükelleflere, söz konusu yasal yükümlülüklerini yerine getirirken karşılaÅŸacakları mali külfeti hafifletmek amacıyla, bu cihazlar için yüzde 100’e kadar amortisman oranı seçebilme olanağı getiriliyor. Malul ve engelli yurttaÅŸların ÖTV ödemeksizin araç edinebilme hakları geniÅŸletilerek, sakatlık derecesi yüzde 90 ve daha fazla olanların söz konusu araçları tadilat yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın ÖTV ödemeden edinebilmeleri olanağı getiriliyor. Faal olmayan mükelleflerin yanı sıra, gerçekte herhangi bir ticari, tarımsal, mesleki faaliyeti olmadığı halde sadece sahte belge ticareti yapmak üzere mükellefiyet oluÅŸturan kiÅŸilerin kayıtlarının silinmesine olanak saÄŸlanıyor.Â
button