Her duruma ayrı bir ‘kod’

AK Parti Ankara Milletvekili Orhan Yegin, düzenlemenin gerekçesini “İşveren Kod -29’la çıkış verdiği zaman, bir başka işveren o kişiyi almak istediğinde Kod-29’u gördüğünde ‘Acaba tacizden mi bu Kod-29? Acaba görevi suistimalden mi?”’ Acaba mazeretsiz işe gelmemekten mi? gibi düşünüyordu” diyerek anlattı.

176 BİN KİŞİ

İş Kanunu’na göre ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hallerde, işvereren Kod-29 üzerinden bildirimde bulunarak, çalışanını işten çıkarabiliyor. Fesih yasağı döneminde de, bu düzenlemeyle işten çıkarma hakkı bulunuyor. Bu nedenle bazı işverenlerin Kod-29 üzerinden çalışanlarının iş akdini feshetttiği iddiaları gündeme gelirken, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) gece yarısı yaptığı açıklamayla Kod-29 işten çıkarmalarının son rakamlarını paylaştı. Buna göre, 2018 yılında 233 bin 430 kişi, 2019 yılında 194 bin 524 kişi, 2020 yılında ise 176 bin 662 kişi Kod-29 gerekçe gösterilerek işten çıkarıldı. SGK’nın açıklamasında, “Fesih kısıtından önceki dönemde aylık ortalama 17 bin çalışanın işten ayrılış nedeni ‘Kod-29’ olarak bildirilmiş iken, fesih kısıtından sonraki dönemde bu sayı daha düşük olup aylık ortalama 15 bin kişidir” denildi.

SGK açıklamasında, Kod-29 kapsamında ‘ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hallerin’, görevin kasten ve sürekli ihmali, mazeretsiz işe gelmemek gibi maddelerin yanı sıra cinsel taciz, küfür, hırsızlık, uyuşturucu madde kullanmak gibi halleri de içerdiği vurgulanarak, şöyle denildi: “Bu hallerin tamamında iş akdinin feshi durumunda, SGK’ya bildirimler 29 nolu kod üzerinden yapılmaktadır. Birbirinden farklı fesih nedenlerinin tamamının aynı kod (Kod-29) ile bildiriminin çalışma hayatında belirsizliklere yol açtığının görülmesi üzerine, SGK genelgesinde yapılan değişiklikle ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hallerin tamamı için ayrı ayrı kodlar belirlenmiştir. Böylelikle mazeretsiz devamsızlık hali ile hırsızlık gibi birbirinden farklı fesih sebeplerinin farklı bildirim kodları ile yapılması sağlanarak, olası sorunların önüne geçilecektir.”

RİSK ALMAK İSTEMİYOR

Kod-29, önceki gece TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki yasa teklifi görüşmelerinde de tartışıldı. SGK’nın genelgesiyle sorunların aşılmasının hedeflendiğini söyleyen AK Parti Ankara Milletvekili Orhan Yegin, “Sayılan bütün nedenler hepsi Kod-29’un altında toplanmış...İşveren de bunu ayırt edemediği için belki en kötüsünü aklına getirerek ‘Ya, risk almayayım’ deyip, orada çalışanla yeni bir iş ilişkisi kurmasına engel bir durum olabilir. Bir genelgeyle bu Kod -29 dediğimiz içerisindeki geçen nedenlerin her birini ayrıştırarak, farklı kodlar vererek, işte, madde kullanımını farklı bir koda, cinsel tacizi farklı bir koda düzenleyerek, daha net bir şekilde işten çıkış nedeninin ne olduğunu işverenin tanımlayabileceği bir düzenlemeye gidilecek” dedi.