Haziranda yüzde 4.2’lik artış, büyüme beklentilerini yükseltti

Sanayideki hızlanmaya en büyük katkı ise otomotiv üretimi ile Fed verileri ve Gezi olaylarına rağmen artış gösteren yatırım iştahından geldi. Sanayi üretimi ikinci çeyreğin son ayı haziranda toparlandı ve ekonominin ilk çeyrekten daha iyi bir büyüme performans sergileyeceğinin sinyalini verdi. Türkiye İstatistik Kurumu’nun verilerine göre haziranda takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi yüzde 2,8 seviyelerindeki beklentileri alt üst ederek geçen yılın aynı ayına göre yüzde 4,2 arttı. Bu durumda ikinci çeyrekte sanayi geçen yıla göre yüzde 2,9 artış gösterdi. İkinci çeyrekte ekonominin yüzde 3 olan ilk çeyrek büyümesini aşması bekleniyor. Ancak ikinci çeyrekteki coşkusunun kısa sürme riski büyük. İmalat satın alma yöneticileri endeksi (PMI) temmuz verisinin 49.8’e gerilemesi sanayideki toparlanma eğiliminin devamı adına çok umut vermiyor.

PMI’ye göre geçen yıl ağustostan bu yana ilk kez temmuzda yeni sipariş alımında da düşüş yaşandı. Haziranda sanayideki hızlanmaya en büyük katkı ise Avrupa’daki kriz nedeniyle bir süredir sıkıntı yaşayan otomotiv üretimi ile Fed verileri ve Gezi olaylarına rağmen artış gösteren yatırım iştahından geldi.

ARINDIRILMAMIŞTA YÜZDE 3

Arındırılmamış sanayi üretiminde geçen yıla göre artış ise yüzde 3 oldu. Böylelikle 2013 ikinci çeyreğinde arındırılmamış sanayi üretimi yüzde 3,2 arttı. TÜİK verilerine göre mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış endeks ise mayıstaki daralma sonrasında haziranda yüzde 1,4’lük belirgin bir artış gösterdi. Öte yandan, bu yılın 2. çeyreğinde ilk üç aya göre ortalama yüzde 1,2 olan mevsimsel olarak düzeltilmiş üretim büyümesi önceki çeyrekte yüzde 1,0, 2012’in son iki çeyreğinde sırasıyla yüzde -0.4 ve yüzde 0.9 olan artış hızlarıyla karşılaştırıldığında göreli bir hızlanmaya işaret ediyor.

Yatırım iştahının göstergesi olan sermaye malı üretimi haziranda mevsimsellikten arındırılmış bazda 2007 başından bu yana gözlenen en güçlü aylık büyümeyi sergiledi. Yüzde 13,8 artan sermaye malı üretimi sanayiye 2.4 puanlık katkı ile öne çıkan grup oldu. Nisan ve mayıs aylarında toplam üretime negatif katkı yapan sermaye malı üretiminin haziran performansı henüz net olmasa da ikinci çeyreğin sonuna doğru yatırım cephesinde toparlanma eğilimine işaret ediyor olabilir. Diğer gruplardan dayanıksız tüketim malları Ocak 2012’den beri gözlenen pozitif katkısını sürdürdü ve toplam sanayi üretimini 1.47 puan yukarı çekti. Öte yandan, kasım 2012 sonrasında yıllık büyümeyi aşağıyı çeken enerji yine olumsuz etki yaptı. İmalat sanayinin alt gruplarında, yıllık değişime en yüksek katkı 0.80 puan ile otomotivden geldi. Bu grubu sırasıyla 0.63, 0.51 ve 0.38 katkı ile ana metal, makine ile ekipman ve tekstil ürünleri takip etti.

Yıl genelinde büyüme oranı yüzde 3’ü aşabilir

EKONOMİ Bakanı Zafer Çağlayan, “Sanayi üretimindeki artışlar geçen yıllardaki kadar yüksek olmasa da içinde bulunduğumuz küresel konjonktür sebebiyle tatmin edici” dedi. İkinci çeyrek büyüme hızı ve dolayısı ile 2013 geneli büyüme hızı konusunda daha belirgin tahminlere sahip olduklarını vurgulayan Çağlayan, “Yıl genelinde büyüme yüzde 3’ün biraz üzerinde olabilir gibi görünüyor. Yani OVP hedefinin biraz gerisinde kalan bir büyüme sonucu görebiliriz. Hızlı büyüme yanlısı bir kabine üyesi olarak bu hızın beni mutlu etmesi mümkün değil. Ancak, dünya ekonomisinin içinde bulunduğu dar boğazı dikkate alırsak, büyümede aşağı yönlü revizyona da şaşırmamak gerekir. Hizmetlere doğru sanayiyi zayıflatan bir kayış ekonomimizi riske eder” dedi.

Beklediğimiz sonuçlar geliyor

BİLİM, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün, sanayi üretimine ilişkin rakamların ülke ekonomisinin ikinci çeyrekte ilk çeyrekten daha hızlı büyüyeceğini gösterdiğini ifade ederek, yılın ilerleyen bölümünde büyümenin daha da hızlanacağını ve yıl sonunda büyümenin Orta Vadeli Program tahminleri doğrultusunda gerçekleşeceğini belirtti. Ergün, Türkiye’nin büyüyeceğini ve büyümenin lokomotifinin de sanayi üretiminin olacağını sürekli dile getirdiklerini ifade ederek, şöyle devam etti: “Türkiye’nin büyümesi için gerekli ve ölçülü adımların atıldığını, sonuçlarını görmek için sadece biraz sabır gerektiğini biliyoruz. Beklediğimiz sonuçların gelmeye başladığını görüyoruz. Sanayi üretimi, arındırılmamış rakamlarla, bu yılın ikinci çeyreğinde önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 3,2 artmıştır. Bu rakamlar ülke ekonomisinin ikinci çeyrekte ilk çeyrekten daha hızlı büyüyeceğini göstermektedir. Önümüzdeki dönemlerde büyüme daha da hızlanacaktır.”

Büyüme yüzde 3.5 olabilir

BURGAN Yatırım Başekonomisti Haluk Bürümcekçi, sanayi üretiminin ikinci çeyrekte daha güçlü olduğunun tescillendiğini söyleyerek, “Aynı dönemde gerçekleşen milli gelir büyümesi anlamında da olumlu sinyal vermiş oldu. İlk çeyrekte GSYH yıllık artışı yüzde 3 seviyesinde gerçekleşirken, sanayi üretim verilerinin ikinci çeyrekte yüzde 3.5 civarında bir büyümeye işaret ettiği söylenebilir” dedi.

Yatırım iştahı toparladı

GARANTİ Yatırım Başekonomisti Gizem Öztok Altınsaç, sermaye malı imalatının yıllık yüzde 10 arttığına dikkat çekerek, “Daha önceki aylarda bu veride yıllık daralmalar görüyorduk ve yatırım talebine ilişkin zayıflığın altını çiziyorduk. Tek veri görmemize rağmen sermaye malı imalatında bu artış çok yüksek ve yatırım talebinde toparlanmaya işaret ediyor olabilir” dedi.