Demet CENGİZ
Oluşturulma Tarihi: Ağustos 14, 2004 01:59
2000 yılından bu yana yabancı hazır giyim markalarının Türkiye’ye olan ilgisi arttı. Bu süreçte 20’den fazla marka 2001 krizinde veya hemen sonrasında Türkiye’ye gelerek 70’in üzerinde mağaza açtı. Bu markaların sadece mağazalara yaptıkları yıllık işletme ve dekorasyon yatırımı tutarının 40 milyon doları bulduğu tahmin ediliyor.
TÜRKİYE son yıllarda Avrupalı ve Amerikalı pek çok hazır giyim markasının ilgisini çekmeye başladı. Ülkeye 2000 yılından bu yana giriş yaparak mağazalaşan ithal marka sayısı 20’nin üzerinde. 100 metrekare büyüklüğündeki bir mağazanın sadece işletme ve dekorasyonu için yılda ortalama olarak 500 bin
dolar yatırım yapıldığı gözönüne alındığında, Türkiye’ye 2000 yılından sonra gelen bu markaların açtığı 70’in üzerindeki mağazalar için yaptıkları yıllık yatırım tutarının 40 milyon doları bulduğu tahmin ediliyor.
İthal markaların yatırımları sadece mağazacılıkla da sınırlı kalmıyor. Pazara yeni giren bir marka için, Ar-Ge, tanıtım, reklam dahil yapılan marka yatırım tutarının ise 500 bin ile 1 milyon dolar arasında olduğu hesaplanıyor. Ayrıca bu mağazalar sağladıkları iş olanaklarıyla istihdama da katkıda bulunuyor. Her bir mağazada çalışanların sayısı 5 ile 20 arasında değişiyor.
KRİZLER BÜYÜME FIRSATI
Hazır giyim markalarının Türkiye’ye olan ilgisin son yıllarda artmasının en önemli nedenlerinden biri Türkiye’nin sahip olduğu 70 milyonluk nüfus ve bunun çok büyük kısmını oluşturan genç nüfus. 1959’da kurulan İtalyan hazır giyim markası Stefanel’in Başkanı Giuseppe Stefanel, 2001 yılı başlarında yüzde yüz yabancı sermaye olarak geldikleri Türkiye pazarını büyüleyici bulduğunu belirtirken, Türkiye’ye gelmeye karar vermelerinde genç nüfusun etkisinin büyük olduğunu söylüyor.
42
yıllık Fransız Daniel Hechter markasının Alman Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Philipp Aulbach, 2001 yılında Türkiye’ye gelmeden önce pazarı 5 yıl izlediklerine dikkat çekiyor. Albach Türkiye’de hem üretim yapıp hem satmanın büyük bir avantaj olduğunun da altını çiziyor.
Ekonomik krizlerin ardından büyümenin hızlandığına inanan pek çok marka, 2001 krizinden sonra yaşanacak sıçramanın içinde yer alabilmek için Türkiye’ye geldiler. Ünlü İtalyan markası GAS’ın Başkan ve CEO’su Cladio Grotto asıl kriz dönemlerinde atılım yapmak gerektiğine dikkat çekerek, ‘2001’de Türkiye’de yaşanan büyük ekonomik krizin ardından 2002’de Türkiye’ye geldik. Krizden önce yeni bir pazara girmek risklidir ama krizden sonra risk yoktur. Bazen krizler size atılım yapma fırsatı verir’ diyor.
Türkiye’de 2000 yılından bu yana gerçekleştirilmiş en büyük hazır giyim yatırımlarından birini de Shaya Mağazacılık gerçekleştirdi. Ortadoğu’da Kuveyt’ten Suudi Arabistan’a ve Lübnan’a 7 ülkede faaliyet gösteren M.H. Alshaya Co.’nun Türkiye’deki yatırımı olarak kurulan Shaya, 2002 yılından sonra Türkiye’de mağazacılık alanında faaliyet göstermeye başladı. Bu çerçevede Shaya Topshop, Miss Selfridge ve Doroty Perkins gibi hazır giyim markalarını Türkiye’ye getirdi. Türkiye’de tekstil, yiyecek-İçecek ve Kozmetik alanlarında faaliyet gösteren Shaya’nın, 2 yılda yaptığı toplam yatırım tutarı 20 milyon doları geçiyor. Bunun 3’te 1’i hazır giyim markalarına yapıldı.
Güzengi: ‘Çıkan marka kanunu yetersiz’
TÜRKİYE’ye daha fazla yabancı markanın yatırım yapabileceğine dikkat çeken Türkiye Tescilli Markalar Derneği (TMD) Başkanı Selçuk Güzenge, ‘Marka kanunu yetersiz çıktığı için taklitçiyi, sahtekarı engelleyemiyor. Bu nedenle markalar Türkiye’ye gelirken tedirginler. Daha fazla marka gelebilir. Bu, markalaşmaya çalışan kendi hazır giyim sekötürümüz için de faydalı. Batı Avrupa durmuş bir halde. Yabancı pazarlar olarak Güney Amerika’da Meksika, Arjantin, Şili; Kuzey Afrika ülkelerinden Mısır, Tunus, Cezayir, İran ve özellikle Libya hazır giyim markalarıyla doluyor. Bunlar yeni yıldızlardır. Avrupalı markalar buralara yöneliyor. Bu pazarlara Türk ihracatçıları da açılmalı. Rusya’da tekstil üretimi başlıyor. Bu aleyhimize olabilir. Önlemler almalıyız. Alternatif pazarlar bulmalıyız’ dedi.
2000’den sonra kimler geldi Anne Kline: 1968’de yaratılan Amerikan markayı 2003 yılında Promark Türkiye’ye getirdi. Prestij markası olarak bilinen Anne Kline’ın Türkiye’de 1 mağazası bulunyor.
Brooksfield: 1971’de yaratılan İtalyan marka 2001’de Bilsar Tekstil tarafından Türkiye’ye getirildi. Şu ana kadar 1 mağaza açan marka 49 kornerde satılıyor. Bilsar Tekstil’in yeni getirdiği Amerikan gömlek markası da 2005 sonuna kadar 40’dan fazla satış noktasına ulaşmayı hedefliyor.
Claires: Dünyanın en büyük aksesuar zincirlerinden biri olan marka 2003’te Türkiye’ye geldi. İstanbul’da 2 mağaza açtı.
Daniel Hechter: 42 yıllık Fransız markası Aydınlık Grup tarafından Türkiye’ye getirildi. 2001 yılında Türkiye’ye gelen Daniel Hechter şu ana kadar 5 milyon dolarlık yatırım yaptı. Markanın 15 konsept mağazası ve 20 korner satış noktası bulunuyor.
Dorothy Perkins: 2002’de Türkiye’ye gelen marka şu ana kadar 3 mağaza açıldı.
Evans: 44 beden ve üzerine hitap eden markanın 2 mağazası bulunuyor.
FCUK: 1972’de İngiliz Stephen Marks tarafından kurulan French Connection 25 ülkede ve 1500’den fazla noktada tüketicilerle buluşuyor. Aralık 2003’te Türkiye’ye gelen marka, şu ana kadar 1,4 milyon dolarlık bir yatırım gerçekleştirdi. French Connection 2 olan mağaza sayısını önümüzdeki 2 yılda 5’e çıkarmayı hedefliyor.
GAS: 1986’da kurulan İtalyan marka 35 ülkede 3500’den fazla mağazaya sahip. 2002 sonlarında Türkiye’ye gelen markanın mağaza sayısı 5.
Ivy Oxford: 2003 yılında Türkiye’ye gelen İtalyan marka, şu ana kadar 6 mağaza ve 11 korner sayısına ulaştı.
Miss Selfridge: 2002 yılında Türkiye’ye gelen İngiliz marka şu ana kadar 1 tane mağaza açtı.
Miss Sixty: Henüz 13 yıllık bir marka olmasına rağmen Miss Sixty tüm dünyada önemli bir başarı yakaladı. 2000 yılında Türkiye’ye gelen marka 3 mağaza ve 3 korner açtı. Önümüzdeki 3 yılda mağaza sayısını 5’e korner sayısını 10’a çıkarmayı planlıyor.
Peacocks: Uygun fiyatlarıyla dikkat çeken marka Mart 2004’te Shaya Mağazacılık tarafından Türkiye’&ye getirildi. İstanbul’da bir mağaza açıldı.
Replay: 2002 yılında Türkiye’ye Eksmer tarafından getirilen 30 yıllık İtalyan markanın 2 mağazası ve 3 korner satış noktası bulunuyor. Bu yıl sonunda 1 mağaza daha açmaya hazırlanan Replay, öncelikle İstanbul’da ve daha sonra diğer şehirlerde mağaza sayısını artırmayı planlıyor.
Rever Island: Shaya’nın getirdiği İngiliz marka İstanbul’da bir mağaza açtı.
Stefanel: 2000 yılında yüzde 100 yabancı sermaye olarak Türkiye’ye gelen ünlü İtalyan marka bütün Türkiye’de 20 mağaza sayısına ulaştı. Marka ayrıca 5 kornerde satılıyor. Marka, diğer yabancı markalara da Türkiye’de yatırım yapmalarını öneriyor.
Tennessee: Amerika’da 1905’te binicilik sporlarına hizmet eden bir klüp olarak kurulan Tennessee As Tekstil, marka tescili ve patent hakkını alarak 3,5 milyon dolarlık bir yatırım yaptı 2002’de Türkiye’ye gelen marka 2 mağaza ve 22 kornerde tüketicilerle buluşuyor. 2005 sonuna kadar mağaza sayısının 10’a çıkarılması hedefleniyor.
Topman: Gene Shaya Mğazacılığın Türkiye’ye getirdiği Topman’in İstanbul Nişantaşın’da bir mağazası bulunuyor.
Topshop: Ünlü İngiliz marka 2002’de Türkiye’ye geldi. Şu ana kadar İstanbul’da 3 mağaza açıldı.