Hazine'den 9.3 katrilyon liralık takas

Devlet Bakanı Kemal Derviş, Cuma günü gerçekleştirilen iç borç takas ihalesinde 10.8 katrilyon liralık teklif geldiğini ve 8.5 katrilyon liralık satış yapıldığını açıkladı. Akşam saatlerinde yapılan bir açıklama ile miktar 850 trilyon lira daha arttırılarak 9.3 katrilyon liraya çıkartıldı.

Hazine, net 8.5 katrilyon liralık işlemle sonuçlanan takas ihalesinin ardından yatırımcılardan gelen talep üzerine takas ihalesinde ihracı yapılan kağıtların ilave ihracına karar verdi. Hazine'den yapılan açıklamaya göre, yarın yapılacak TAP yöntemiyle takas işleminde toplam 850 trilyon liraya kadar olmak üzere takas ihalesinde ihracı yapılan tahvillerin ilave satışı gerçekleştirilecek.

İhraç tutarı birinci grupta yer alan 2001 vadeli kağıtlar için en çok 500 trilyon, ikinci grupta yer alan 2002 vadeli kağıtlar için ise en çok 350 trilyon olarak öngörülüyor.

TAP yöntemiyle yapılacak takas işlemine ilişkin teklifler yarın saat 12.00'a kadar Merkez Bankası'na verilecek ve takas işlemi aynı gün sonuçlanacak. Yapılacak değişimde ihraç edilecek senetlerin ihraç fiyatları hariç değişim ihalesinde ihraç edilen ve geri alınan senetlere ilişkin vade ve kupon faizi koşulları aynı olacak. Bu çerçevede takas işlemi sonucu değişime konu kağıtlardan 3 yıl vadeli dövize endeksli tahvillerde, 2001 vadeli birinci grup kağıtlar için 84 bin 698 lira fiyat ve yüzde 14.39 getiri oranı, 2002 vadeli ikinci grup senetler için 85 bin 651 lira fiyat ve yüzde 13.95 getiri oranı uygulanacak.

Her iki grupta değişime gelecek talebin öngörülen limitleri aşması durumunda alıcı bazında miktar teklifleri grup toplamı ile ağırlandırılarak yatırımcılar arasında dağıtılacak.

İLK TAKAS MİKTARI 8.5 KATRİLYON LİRA OLARAK AÇIKLANDI

Devlet Bakanı Kemal Derviş, saat 14:00'da yaptığı basın toplantısında takas ihalesine 10.8 katrilyon liralık teklif geldiğini ve 8.5 katrilyon liralık kısmın karşılandığını açıklamıştı.

İlk yapılan açıklamalara göre gelen teklifin yüzde 78.5'inin karşılandığı ihalede dövize endeksli senetlerin faizi yüzde 14.89-14.45 olarak belirlendi.

Vade 37.2 aya uzarten itfaların 5.7 katrilyon lira azaldığı vurgulandı. Sonuçları başarılı bulan Hazine, Pazartesi günü Haziran ayı iç borçlanma konusunda gerçekleşecek revizyonu açıklayacak.

Derviş, "yani toplam teklifin yüzde 78.5'ini karşılamış olacağız. Asgarı 3-5 katrilyon demiştik, 8.5 katrilyon lira olarak gerçekleşiyor" dedi.

Bakan Derviş, takas ihalesi sonuçlarını açıklamak üzere düzenlediği basın toplantısında, takas operasyonunun, resmi kaynaklardan programa sağlanan destekle birlikte düşünüldüğünde, kamu finansmanını ciddi ölçüde rahatlatacağını vurguladı.

Takasın, Hazine ve Ekonomik Programın yararına olacağına işaret eden Derviş, şöyle konuştu:

"Ancak bu operasyon Türk bankalarının da yararına olan, bankacılık sektörünü reel sektöre daha iyi hizmet verebilmesini amaçlayan bir operasyon. Bankalar takas sayesinde bilançolarındaki döviz-Türk lirası dengesini düzeltmiş olacak.

Bu da Türk ekonomisine katkılarını artıracaktır. Bununla birlikte, bir miktar daha uzun vadeli TL cinsinden senedi almış olacaklardır."

KAMU FİNANSMANI BIÇAK SIRTINDAYDI

Uzun süredir kamu maliyesi ve Türk kamu sektörünün finansman dengesinin bıçak sırtında olduğunu, 1990'lı yıllarda devletin, olmayan bir kaynağı topluma dağıtmaya çalıştığını söyleyen Bakan Derviş, "Bunun yol açtığı yüksek enflasyon, yüksek faiz ve aşırı borçlanma süreci bizi 1999 ve 2000 yıllarındaki zor günlere getirdi" dedi.

Derviş, şöyle konuştu: "Şubat başından sonra zorluklar krize, bunalıma dönüştü. Hazine, devlet adına ancak yüksek maliyet ve çok kısa vadeyle borçlanabilir duruma geldi. Kamu finansmanı ciddi bir tehlike ile karşı karşıya kaldı.

Bankalar ise çifte bir şok yüzünden, çok zor bir durumla karşı karşıya kaldı. Bir yandan devlete güvenip devletten aldıkları iç borç senetleri, faizlerin aşırı yükselmesiyle büyük değer kaybına uğradı.

Diğer yandan dövizin birden bire çok fazla yükselmesi, döviz cinsinden borçlarını çok artırdı ve sermayelerinin ciddi ölçüde azalmasına yol açtı"

Programın açıklanması nedeniyle 15 Mayıs tarihinde uluslararası kuruluşlardan sağlanan çok uygun bir maliyet vadeyle 15 milyar doların kamu maliyesi ve Türk ekonomisi için ciddi destek teşkil ettiğini belirten Derviş, bunun piyasaları bir ölçüde rahatlattığı görüşünü de dile getirdi.

Bu desteğin kamu finansman dengesini düzeltmek için yeterli bir destek olmadığını ifade eden Derviş, gerçekleştirilen takas operasyonunun resmi kaynaklardan programa sağlanan destek ile birlikte düşünüldüğü zaman kamu finansmanını ciddi ölçüde rahatlatacağını vurguladı

"BANKALARIMIZ BU İHALEDE SORUMLU DAVRANDI"

Bankaların iç borç takası ile birlikte bir miktar daha uzun vadeli TL cinsinden senet almış olacaklarını belirten Bakan Derviş, şu bilgileri verdi:

"Asgari 3 ile 5 demiştik, yararlı olur. 8,5 olarak gerçekleşiyor. Bankalarımız bu ihalede sorumlu davrandı. Ekonominin uzun vadeli dengesini düşünerek hareket ederek teklifte bulundu. Bu yüzden miktarı yüksek tuttuk ve tekliflerin dörtte üçünden fazlasını kabul ettik. Böyle davranıp kısa vadeli ve sadece kendilerini değil, uzun vadeli düşünen ve ülke çıkarını gözeten bankalarımıza teşekkür etmek istiyorum."

Böyle bir operasyonu başarı ile sonuçlandırmanın kolay olmadığını, bunun dünyada çok örneğinin olduğunu ve bir kısmının ancak başarılı olabildiğini bildirdi

Derviş şöyle devam etti: "Teknik bilgi ve takım çalışması gerektirir. Birçok ülkede böyle bir operasyon için çok pahalı danışman şirketleri tutulur. Oldukça uzun bir dönem çalışılır. Türk Hazinesi olarak bizim de danışmanımız oldu.

Gönüllü olarak danışmanlık yapan dış yatırım şirketleri oldu. Fakat maliyetsiz oldu bu Hazine'ye. Ve bu operasyonun başarısı, bu konuda memleketini de düşünen bankacılarımızla birlikte devletimizde çalışan uzman kadrosunun başarısıdır.

Bu kadronun bir kısmı yanımda oturmaktadır. Operasyon Hazine Müsteşarımız Faiz Öztrak'ın liderliğinde ve denetiminde planlanmıştır. Operasyonu yönetenler ise Müsteşar Yardımcısı Hakan Özyıldız, Kamu Finansmanı Genel Müdürü Tülay Şaylan ve Genel Müdür Yardımcısı Ali İhsan Gelberi, Daire Başkanı Volkan Taşkın. Başarılar onlarındır. Kendilerini yürekten kutlarım."

"PROGRAMIN NİHAİ AMACI BÜYÜMEDİR, İSTİHDAMDIR"

Devlet Bakanı Kemal Derviş, "Unutmamamız gerekir, programın nihai amacı büyümedir, istihdamdır, özellikle dar gelirli vatandaşlarımızın zor günleri aşmasıdır" dedi.

Devlet Bakanı Derviş, iç borç takasının sonuçları hakkında bilgi vermek üzere düzenlediği basın toplantısında, "Arkadaşlarımı kutluyorum. Gerçekten dünya çapında büyük bir hızla ve büyük bir teknik bilgiyle gerçekleştirdikleri bir operasyondur" diye konuştu.

Takas operasyonunun hacmindeki kağıtlarda vadenin 5.3 aydan 37.2 aya çıktığına dikkat çeken Derviş, vadenin ciddi bir şekilde uzadığını ve bunun çok önemli bir başarı olduğunu vurguladı.

"Gördüğünüz gibi maliyeti de uygundur. Piyasa içinde oluşmuş bir maliyettir" diyen Derviş, bunun bankaların uzun vadeli düşünmeleri sayesinde de uygun bir noktada oluşabildiğini kaydetti.

Dış kaynağın sağlandığını, iç borç takasını da bu hafta gerçekleştirdiklerini anlatan Derviş, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Böylece kamu finansmanında kriz durumundan çıkıp daha normal bir duruma geçmiş olacağız. Fakat şunu unutmamamız gerekir, bu programın amacı büyümedir, istihdamdır, kapatılan işyerlerinin yeniden açılması, işlerini kaybeden işçilerin yeniden iş bulması ve daha uygun ücretle iş bulmasıdır.

Bütün bunların gerçekleşmesi için programın ciddiyetle ve bütünüyle uygulanması gerekir.

Özellikle sadece para ve maliye politikası değil, reel ekonomiyle ilgili rekabetle ilgili, yatırımla ilgili bütün boyutlarının da uygulanması gerekir.

Bankacılık sisteminin düzelmesi, para ve döviz piyasalarının düzelmesi, faizlerin aşağı inmesi bütün bunlar çok gerekli şeyler. Özellikle kamu finansmanı açısından çok gerekli şeyler."

Programın nihai amacının dar gelirli vatandaşların zor günleri aşması olduğunu bir kez daha vurgulayan Derviş, "Bunu da unutmamamız lazım. Sadece bankalara dönük bir operasyon veya para politikalarıyla ilgili bir operasyon değildir bu. Büyümeyi daha iyi sağlayabilecek bir zemini hazırlamak ve bankacılık sisteminin reel ekonomiye daha iyi hizmet vermesini amaçlayan bir operasyondur. Bunun altını çizmek istiyorum" diye konuştu.

Derviş, "Ve tekrar arkadaşlarımı kutluyorum. Gerçekten dünya çapında büyük bir hızla ve büyük bir teknik bilgiyle gerçekleştirdikleri bir operasyondur. Bunu da Türkiye'nin bu şekilde başarması, bence hepimizi geleceğe daha büyük bir ümitle bakmaya sevk etmelidir" diyerek sözlerini tamamladı.

ÖZTRAK: BORÇ DİNAMİĞİ ÇOK RAHATLAMIŞ OLACAKTIR

Hazine Müsteşarı Faik Öztrak, takas operasyonunun gerçekleşmesi sonucunda daha önce program kapsamında ilan edilen borç dinamiğinin çok rahatlamış olacağını belirtti.

Öztrak, "Bu da gerek iç, gerekse dış piyasalara önemli ölçüde güven verecektir" dedi.

Devlet Bakanı Kemal Derviş'in, takas ihalesi sonuçlarını açıklamak üzere düzenlediği basın toplantısında konuşan Öztrak, genel borçlanma stratejisi ve kamu finansmanı dengesi içinde takas operasyonu ile ilgili görüşlerine dile getirdi.

Üç konuya dikkat çekmek istediğini belirten Öztrak, bunlardan ilkinin ekonomik programın açıklandığı sırada böyle bir takas operasyonu borçlanma dinamiğinin dikkate alınmadığı olduğunu söyledi.

Takas operasyonunun gerçekleşmesi sonucunda daha önce program kapsamında ilan ettikleri borç dinamiğinin çok daha rahatlamış olacağını bildiren Öztrak, "Bu da gerek iç gerekse dış piyasalara önemli ölçüde güven verecek olan bir husustur" diye konuştu.

Takas operasyonuna bakıldığı zaman, burada programın piyasa mekanizmasını esas almaktaki kararlılığının açıkça ortaya çıktığını ifade eden Öztrak, şunları söyledi:

"Rekabetçi olmayan tekliflere baktığımızda bunların seviyesi oldukça yüksektir. Buna rağmen fiyatın ihalede ve piyasanın tercihlerine yakın bir yerde belirlenmesine özen gösterilmiştir. Bu nedenle program, piyasa mekanizmasını esas almaktaki kararlılığını, bu yaptığı işlemle bir kere daha teyit etmiştir. Bu da yine iç ve dış piyasalarda programa duyulan güveni önemli ölçüde arttıracaktır."

Gerek kamu ve fon bankalarıyla ilgili yaptıkları operasyonların gerekse gerçekleştirilen takas operasyonu çerçevesinde Hazine'nin borçlanmasında faizlerin önemli ölçüde endeksli hale geldiğine işaret eden Öztrak, "Dolayısıyla enflasyon ve faizlerin süratle aşağıya gitmesi halinde beklenenin çok ötesinde, borç dinamiğinde bir iyileşmeyi de yakalamak mümkündür" diyerek sözlerini tamamladı.

"YÜZDE 14-15'LİK FAİZ, BUGÜNKÜ PİYASA ŞARTLARINDA OLUMLU"

Devlet Bakanı Kemal Derviş, borç takasında gerçekleşen yüzde 14-15'lik faiz getiri oranının, bugünkü piyasa şartlarında olumlu olduğunu söyledi.

Derviş, basın toplantısında soruları yanıtlarken, ortalama yüzde 14.5'lik bir faizin düşük bir faiz olmadığını, bankacılık sektörünün sorumlu davranmasıyla, yine de kabul edilebilir bir faiz oranı elde ettiklerini belirtti.

Derviş, "diğer ülkeler aynı takası, yüzde 16-17 maliyetle gerçekleştirdi" dedi.

Devlet Bakanı Derviş, bu faiz oranındaki kağıtların, bankacılık sektörünün toparlanmasında faydalı olacağını da vurguladı.

Derviş, bu başka soru üzerine, bu takasla bankalar, Hazine ve ekonominin tümünün kazandığını, takasın, programın ana amaçlarından olan büyüme ve istihdamın sağlanmasında gerekli altyapıyı daha güçlü hale getireceğini ifade etti.

"TAKAS BİR DEFAYA MAHSUS OLACAK"

Devlet Bakanı Kemal Derviş, iç borç takasının bir defaya mahsus olacağını, buna benzer büyük bir operasyonun yeniden yapılmasının gündemde olmadığını söyledi. Derviş, "talep karşılanmıştır, bundan sonra normal borçlanmaya dönülecektir" dedi.

Derviş, bir soru üzerine, takas sonucunda bankaların daha normal hale geleceğini, dövize olan talebin ödemeler dengesi ve piyasa ihtiyaçlarına göre belirleneceğini, bu nedenle kur ve ödemeler dengesinde olumlu gelişmeler beklediklerini söyledi.

Bir başka soru üzerine, programın bazı risklerinin olduğunu, bu risklerin başında enflasyonun geldiğini söyleyen Derviş, bu programın risklerinin IMF'nin yayınladığı raporda da açıklandığını kaydetti. Derviş, Türkiye'de ilk defa IMF tarafından hazırlanan bir raporu açıklama izni verdiklerini de bildirdi.

Derviş, kamu bankaları ve bankacılık sektörünün reel sektöre ellerini uzatması gerektiğini, fakat bunu yaparken de, kamu bankalarının yeni bir görev zararı yaratacak şekilde davranmamaları gerektiğini kaydetti.

Derviş, ekonomik programın bir bütün olduğunu ve bu bütünlüğün bozulmasının başarı şansını azaltacağını, IMF'in de hazırladığı raporda bu riske dikkat çektiğine işaret etti.

Programın temel boyutlarının mutlaka uygulanması gerektiğine dikkat çeken Bakan Derviş, diğer ülke örneklerine bakıldığında, 12 aylık süre içersinde programın sıkı bir şekilde uygulanması durumunda yeniden büyümeye geçilebildiğini vurguladı.

Derviş, Türkiye'nin Ağustos-Eylül aylarından itibaren yeniden büyümeye geçebileceğini ve bununla birlikte reel sektörün ve dar gelirlilerin, işçinin ve esnafın, çiftçinin yaşadığı zorlukların Ağustos ve Eylül aylarından itibaren tamamen ortadan kalkmasa bile, iyiye doğru bir gidişin başlangıcının hissedilebileceğini kaydetti.

"KURDA AŞIRI BİR DEĞERLENME OLMAYACAKTIR"

Devlet Bakanı Kemal Derviş, iç dengelerin bozulmaması halinde kurda aşırı bir dalgalanma ve aşırı bir değerlenme olmayacağını bildirdi.

Derviş, enflasyonun düşmesi ve istikrarın sağlanması halinde Türk Lirası'na talebin artacağını düşündüğünü de kaydetti.

Kurda dalgalanmaya ilişkin bir sorusu üzerine, Derviş, "Belirli bir dolar kur hedefimiz yok" dedi.

Döviz kurunun kötü haberlerden olumsuz, iyi haberlerden olumlu etkilendiğine dikkati çeken Derviş, "Önümüzdeki en zor görev enflasyonu ciddi bir şekilde kontrol altında tutmaktır. Bunu yapmazsak o zaman faizi ve kuru tutmamız mümkün değil. Önümüzdeki aylarda enflasyonla mücadelede çok ciddi olmalıyız" diye konuştu.

"TÜRKİYE AŞIRI ÖLÇÜDE DOLARA ENDEKSLENMİŞ DURUMDA"

"İç borç takası sonrası dolara yönlenme olur mu?" şeklindeki bir soruya da Derviş, şu karşılığı verdi:

"Zaten Türkiye, aşırı bir ölçüde, maalesef dolara endeklenmiş durumda. Toplam borç miktarı içinde 5 milyar doları biraz geçen bu rakam çok büyük bir borçlanma değil. Fakat vadeyi uzatmak maliyeti düşürmek açısından bir miktar dolara endekli kağıt ihraç etmek uygun oldu.

Fakat bunda aşırıya kaçmadık, maliyeti düşürdük. Yani bugünü kurtaralım, yarını idare ederiz hesabına girmedik. Bir miktar, dolara endeksli kağıt miktarı çoğaldı, fakat vade ve maliyet açısından yararlı oldu.

Bir an önce enflasyonun düşmesi ve istikrarın sağlanmasıyla Türk lirasına talebin artacağını düşünüyoruz.

Önümüzdeki 18 aylık enflasyon tahminlerine baktığımız zaman ve şu andaki ödemeler dengesi özellikle cari işlemlerdeki gelişmelere baktığımızda ihracatın artması, turizmdeki gelirlerin artması gibi ödemeler dengesi oldukça iyi. Dolayısıyla ödemeler dengesinde kura olumsuz bir etki geleceğini tahmin etmiyoruz."

"HAZİRAN RAKAMLARINI BEKLİYORUZ"

Büyüklüklerde herhangi bir değişikliğin olup olmayacağı yönündeki bir soruya karşılık, Derviş, şunları kaydetti:

"Şu anda büyüme projeksiyonlarında bir değişiklik yapmadık. Haziran ayı ortalama faizi, programda öngörülen faizin biraz üstüne çıktı. Enflasyon açısından Haziran rakamlarını bekliyoruz.

Büyümede, reel ekonomide iyi haber olmadı. Özellikle dış satım ve turizmde çok olumlu gelişmeler mevcut. Tüm bunları değerlendireceğiz.

Takas sonucu da hesaba katarak Temmuz ayında bu yılın ikinci yarısına yönelik tahminler yapılacak. İki-üç haftalık yeni bir çalışma yapılacak.

Makro ekonomik hedeflerde çok büyük bir değişiklik olacağını sanmıyorum."

Devlet bakanı Derviş, "Mevduatta süre uzatmayı düşünüyor musunuz" şeklindeki bir soruyu da "Evet düşünüyoruz. Merkez Bankası, BDDK, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından çalışma yürütülüyor. Uzun vadeli mevduatta özendirici tedbirler gelmesinde yarar var" şeklinde yanıtladı.

"TAKASLA EKONOMİ, HAZİNE VE BANKALAR KAZANIYOR"

Bir gazetecinin "Hükümet ile bankalar maç yapıyor, ama golü vatandaş yiyor" sözleri üzerine de Derviş, şu karşılığı verdi:

"Takasla Hazine kazanıyor, ekonomi kazanıyor ve bankalar kazanıyor. Bununla herşeyi halledemeyiz. Esas amaç faizi, enflasyonu düşürmek ve büyümedir. Bu takas, zemini kuvvetlendiriyor, programın uygulanması açısından durumu daha güçlü hale getiriyor.

Ama önümüzde daha zor aylar var. Uygulamada son derece ciddi olmalıyız ve hedefleri sağlamamız gerekiyor."

"DAR GELİRLİLERİN BABASI OLACAK MISINIZ?"

Devlet Bakanı Derviş, bir gazetecinin bugünün Babalar Günü olduğunu hatırlatarak, "Dar gelirlinin babası olacak mısınız?" şeklindeki bir sorusu üzerine de, şunları söyledi:

"Herkesin babalar gününü kutlarım. Bütün herşey, bir takım işidir. Takas operasyonu elbirliğiyle güzel bir operasyon oldu.

Merkez Bankasını da kutlarım. Bu operasyon, Merkez Bankası'nın ve Hazine'nin ortak bir çalışması oldu.

Çağdaş dünyada herşey bir takım işidir. Bir kişiyi bence çok abartmamak gerekiyor.

Hem özel sektör, hem kamu sektörü olarak birlikte çalışarak iyi bir netice elde edilir.

Bu takasta bankalar da sorumsuzca davranmadı. Gerçekçi ve uzun vadeli düşünerek hareket ettiler. Bankaların da bu takasta payı var."

Devlet Bakanı Derviş, "Euro'ya geçilmesine" ilişkin bir soruya karşılık, bunun uzun vadeli bir hedef olduğunu, enflasyonsuz bir ortamda ve cari işlemler payının yüzde 70'inin Euro ile yapıldığı bir ortamda bu geçişin yararlı olacağı görüşünü dile getirdi.