Hastalık teşhisine yerli tanı kiti

Projeye TEYDEB yaklaşık 550 bin lira destek verdi. Ürün kullanıma girdi.

TÜBİTAK, Sağlık Bakanlığı’nın her yıl 1.5 milyon yeni doğan çocuğun tarandığı üç hastalık için yerli tanı kiti geliştirdi. Toplum sağlığının korunması açısından bazı metabolik ve genetik hastalıkların yeni doğan bebeklerde rutin olarak taranması gerekiyor. Türkiye’de Sağlık Bakanlığı, “Ulusal Yenidoğan Tarama Programı” kapsamında üç hastalık için tarama yapıyor. Yenidoğan taraması; yenidoğan bebeklerde tedavi edilebilir olan genetik, endokrinolojik, metabolik ve hematolojik hastalıkların test edilme prosesi olarak biliniyor. Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB) tarafından 550 bin lirayla desteklenen “Yenidoğan TSH Testi Geliştirilmesi” projesiyle Bome Şirketi tarafından 3 hastalıktan biri olan “Konjenital Hiptiroidi” taramasına yönelik yerli tanı kiti geliştirildi. Ar-Ge Direktörü Ceyhan Ceran Serdar, geliştirdikleri tanı kitinin rutin olarak kullanılmaya başlandığını söyledi. Serdar şöyle konuştu: “Tiroid hormon eksikliği ile karakterize, çok nedenli bir hastalık olan konjenital hipotiroidi, çeşitli klinik sonuçlarına ek olarak, engellenebilir zeka geriliğinin en önemli nedenlerinden biridir. Erken dönemde başlanacak uygun tedavi, hipotrioidizme bağlı zeka geriliği insidansında belirgin azalma sağladığından, yenidoğan topuk kanı emdirilmiş filtre kağıtlarından yapılan TSH ölçümünün, yüksek doğruluk, yüksek sensitivite ve yüksek spesifisite gerçekleştirilmesi çok önemlidir. Bu nedenle, hedeflenen immünolojik TSH EIA ve FEIA kitleri, yüksek tekrarlanabilirlik ile doğru ve hassas biçimde TSH ölçümü yapabilecek şekilde geliştirildi. Firmanın Ostim’de bulunan yerleşik Ar-Ge laboratuvarında yürütülen projede Bilkent Üniversitesi Genetik ve Biyoteknoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi (BİLGEN) Koordinatörü Prof. Mehmet Öztürk’den genel teknoloji danışmanlığı aldık.”

İthalatın önüne geçecek

SAĞLIK teknolojileri sektöründe sağlıklı bir toplum ve kaliteli bir yaşam için hastalıkların erken teşhisi ve gerekli tedavilere erken başlanmasının önemli olduğunu söyleyen Ceyhan Ceran Serdar, sözlerini şöyle sürdürdü: “Ülkemizin önemli bir ihtiyacını oluşturan tanı kitleri ve ilgili cihazlarçoğunlukla ithal ediliyor. Çalışmalarımızla ithalatı önlemiş olduk. Bu testin sadece Türkiye’de senelik yaklaşık iki milyon test civarında bir pazarı mevcut. Tüm Asya ülkeleri pazarı da düşünüldüğünde pazar hacmi en az bu rakamın iki katı. Proje ile ‘Trimaris Yenidoğan TSH Kiti’ uluslararası standartlara uygun şekilde CE belgelendirme işlemi tamamlanarak ulusal tarama programında rutin kullanılmaya başlandı ve ithal ürünün yerini aldı.”

Proje 2006’da başladı

Türkiye’de yılda 1.5 milyon bebek dünyaya geliyor.
Ulusal Yenidoğan Tarama Programı 2006’da başladı.
Her yıl 200 bebeğe fenilketonüri teşhisi konuyor.
Yaklaşık 1000 bebeğe konjenital hipotiroidi tanısı konuyor.
200’e yakın bebek ise biyotinidaz eksikliği tanısı alıyor.