‘Hasartoto’da en iyi tahmin Erçel, Koç ve ABD'den geldi

Deprem felaketi sonrasında ortaya atılan ve 2 ile 50 milyar dolar arasında değişen hasar tahminlerine son noktayı Dünya Bankası koydu. Banka Türkiye'nin depremden 3.5-6 milyar dolar arasında zarar gördüğünü açıkladı. Bugüne kadar Dünya Bankası'na en yakın tahmini Merkez Bankası Başkanı Gazi Erçel, Koç Holding ve ABD yönetimi yapmıştı.

TÜRKİYE'nin deprem felaketindeki hasar faturası konusunda ortaya atılan farklı rakamların yolaçtığı tartışma, Dünya Bankası'nın hasar tespit raporunu yayınlamasıyla son buldu. Dünya Bankası'na göre depremin Türkiye ekonomisine faturası 3.5 ile 6 milyar dolar arasında. Başta TÜSİAD olmak üzere, bazı iş çevrelerince, Dünya Bankası'nın raporunun ekonomik zarara ilişkin olduğu ve kaybolan varlıklara ilişkin zararı içermediği savunuluyor. Marmara Bölgesi'ni vuran 7.4 büyüklüğündeki depremin ekonomide yol açtığı hasar konusunda, Dünya Bankası raporundan önce, hükümet, bürokratlar, odalar ve yabancı finans kuruluşlarının yaptığı hasar tahminleri 2 milyar dolarla 50 milyar dolar arasında değişiklik göstermişti. Ancak bu tahminlerin bazıları sadece üretim kaybı, bazıları depremin büyümeye ve üretime etkisi ya da servet kaybının tümünü içeriyor. Dünya Bankası'nın 3.5-6 milyar dolar tahimine en yakın tahmini ise; Koç Holding, Merkez Bankası Başkanı Gazi Erçel, Washington'a deprem sonrasında Türkiye ekonomisi ile ilişkin rapor sunan ABD'li uzmanlar yaptı.

Zarar konusunda tahminde bulunanlar şöyleydi:

İSO: İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) tahminine göre, sanayiinin kalbinin attığı Marmara Bölgesi'nde depremin üretimde yarattığı kayıp 2 milyar dolar civarındaydı.

TÜSİAD: Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD), toplam hasarın 20 milyar doları bulacağını açıklarken, daha sonra zarar tahminini 15 milyar dolara indirdi. TÜSİAD, deprem nedeniyle milli gelir kaybının 5 milyar dolar, milli servet kaybının da 10 milyar dolara ulaşacağını açıkladı. TÜSİAD Başkanı Erkut Yücaoğlu, Dünya Bankası'nın hasar tespiti ile ilgili olarak, ‘‘Depremin Türkiye ekonomisine, büyümeye, üretime etkisi konusunda Dünya Bankası'nın tespiti oldukça sağlıklı. Ancak kaybolan varlıklar konusunda net açıklamalar yok. Dünya Bankası henüz depremin tümüyle verdiği zararın ölçülmesi noktasına gelememiş. Sanırım bu konuda devlet sayımını bekliyorlar’’ diye konuştu.

KOÇ HOLDİNG: Koç Holding, zararı 5 milyar dolar olarak tahmin etti. Bu bölgelerdeki sanayi tesislerinde uzun süre üretimi etkileyecek büyük hasarın bulunmadığı açıklandı.

MERKEZ BANKASI: Merkez Bankası Başkanı Gazi Erçel, 5-7 milyar dolar civarında bir zararın söz konusu olduğunu açıklamıştı.

BORSACILAR: Borsa aracı kurumlarınca yapılan hesaplara göre, felaketin ekonomide yol açtığı hasar 10 milyar doları geçmiyordu.

DEPREMZEDE İŞADAMLARI: Deprem Bölgesi'ndeki sanayi ve ticaret odası başkanlarının deprem felaketinin faturası konusunda ürkütücü rakamlar ortaya koymuşlardı. Kocaeli Ticaret Odası Başkanı Nihat Gürer, İzmit Bölgesi'nin deprem felaketinde uğradığı zararı 50 milyar dolar seviyesinde tahmin etmişti.

BM: Cenevre'de Birleşmiş Milletler tarafından yapılan açıklamada, depremin hasarını gidermek için 10 milyar doların yeterli olabileceği savunulmuştu.

ABD: ABD'li uzmanlarca hazırlanan ve deprem sonrası Türkiye ekonomisinin değerlendirildiği rapora göre; ekonominin deprem zararı 4-7 milyar dolar arasındaydı.

SSB: Tüpraş'ın Özelleştirme Danışmanı Salomon Smith Barney (SSB), depremin ekonomi üzerindeki zararının 7-10 milyar dolar arasında olduğu tahmin edildi.