Harcamalara virüs ayarı

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’nın (TEPAV) çalışmasına göre martın ilk 3 haftasında en çok gıda ve market alışverişi yapıldı. Bu iki kalemdeki artış, geçen yılla kıyaslandığında da net bir şekilde görüldü. Market-alışveriş merkezlerinde yapılan harcamalar geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 48 artarken, gıda alışverişleri de yüzde 32 arttı. Giyim, yemek, seyahat acenteleri ve taşımacılık gibi alanlara yapılan harcamalarda, sınırlamaların da etkisiyle keskin düşüşler oldu. TEPAV Araştırmacısı Merve Dündar’ın ‘COVID-19’un tüketici harcamalarına etkisi’ başlıklı çalışmasına göre, banka kartı ve kredi kartıyla yapılan hacamalar Türkiye’de ilk vakanın 11 Mart’ta çıkmasından sonra değişmeye başladı.

MART AYININ İLK 3 HAFTASINDA HARCAMALAR NASIL ŞEKİLLENDİ

Market harcamaları tırmanışta

* Market ve alışveriş merkezleri üzerinden yapılan alışverişler 6 Mart haftasında 3.6 milyar TL iken, 13 Mart haftasında 4.4 milyar lira, 20 Mart haftasında 5.2 milyar TL oldu. 13 Mart haftasında bir önceki haftaya göre artış yüzde 20, 20 Mart haftasında ise yüzde 19 oldu.

* Benzer bir şekilde çeşitli gıda ürünleri alışverişi 6 Mart’ta 1.3 milyar TL iken, 13 Mart haftasında yüzde 5 artışla 1.4 milyar, 20 Mart’ta yüzde 8 artışla, 1.5 milyar TL oldu.

Bireysel emeklilik arttı

* Araştırma sonuçlarına göre bireysel emeklilik harcamalarında şaşırtan bir artış görüldü. Buna göre 6 Mart haftasında 181 milyon TL olan bireysel emeklilik harcamaları, 13 Mart haftasında yüzde 11’lik azalışla 161 milyon TL’ye düştü. 20 Mart haftasında ise yüzde 42’lik artışla 229 milyon TL’lik harcama yapıldı.

Giyim yüzde 47 düştü

* Giyim ve aksesuar ürünleri alışverişinde de keskin düşüş görüldü. Bu kalemde 6 Mart haftasında 1.4 milyar TL’lik alışveriş yapılırken, 13 Mart haftasında yüzde 9’luk artışla 1.6 milyar TL’lik alışveriş yapıldı. 20 Mart haftasında ise yüzde 47’lik azalışla 856 milyon TL’lik alışveriş söz konusu oldu.

Yemeğe az harcadık

* Kredi kartları ve banka kartlarıyla yapılan yemek harcamalarında da, koronavirüs kısıtlamalarının etkisi görüldü. 6 Mart haftasında 1 milyar 12 milyon TL olan yemek harcaması, 13 Mart haftasında yüzde 4’lük artışla 1 milyar 53 milyon TL oldu. 20 Mart haftasında ise, yüzde 42’lik düşüşle 615 milyon TL’ye düştü.

* Seyahat acenteleri ve taşımacılık harcamaları da geriledi. 6 Mart haftasında 447 milyon TL olan bu kalemdeki harcamalar, 13 Mart haftasında yüzde 2’lik artışla 456 milyon TL olurken, 20 Mart haftasında yüzde 32’lik düşüşle 308 milyon TL oldu.

* Konaklama harcamalarında ise, 6 Mart haftası 239 milyon TL düzeyine ulaşıldı. 13 Mart haftasında yüzde 11’lik düşüşle 213 milyon TL düzeyinde konaklama harcaması yapılırken, 20 Mart haftasında yüzde 40’lık düşüşle 128 milyon TL’lik harcama oldu.

Ofis malzemeleri düşüşte

* Eğitim, kırtasiye ve ofis malzemeleri harcamaları da düştü. 6 Mart’ta 633 milyon TL olan bu kalemdeki harcamalar, 13 Mart haftasında yüzde 9’luk düşüşle 578 milyon TL, 20 Mart haftasında ise yüzde 32’lik düşüşle 391 milyon TL oldu.