Serkan AKKOÇ/İSTANBUL
Oluşturulma Tarihi: Eylül 15, 2002 02:23
Son 5 yılda el koyulan banka sayısı 20'yi, bu bankalar nedeniyle cezaevine konulan banka sahibi sayısı 7'yi buldu. Murat Demirel'in tahliyesiyle birlikte geriye, Türkiye'ye toplam 20 milyar dolarlık fatura çıkaran Fon bankalarının halen süren 8.5 milyar dolarlık sorunlu alacak yükü kaldı.
Egebank'ı, 1.4 milyar
dolar zarara uğrattığı gerekçesiyle 4 bin 727 yıla kadar hapis istemiyle yargılanan Yahya Murat Demirel'in önceki gün İstanbul 2'inci Ağır Ceza Mahkemesi tarafından tahliye edilmesiyle, cezaevinde banka batıran patron kalmadı. Ancak, el koyulma tarihleri itibariyle Türkiye'ye toplam 20 milyar dolarlık yük getiren el koyulmuş bankalar, halen ekonomiye 8.5 milyar dolarlık sorunlu alacak yüklerini taşıtıyorlar.
Mahkemenin, özellikle aynı suçlamayla yargılanan dava arkadaşları salıverildiği için tahliye talebini kabul ettiği Yahya Murat Demirel'in cezaevinden çıkmasından sonra, kamuoyunda yeniden banka batıran patronlar ve neden oldukları zararlar tartışılmaya başlandı.
Banka kaynaklarını grup çıkarları, şahsi çıkarları için kullanarak veya başarısız banka yönetimi nedeniyle Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na (TMSF) son beş yılda 20 banka devretti. Bu bankaların şu an itibariyle, temerrüt faizleri ile birlikte TMSF üzerinde oluşturduğu yük ise toplam 8.5 milyar dolar.
Bir başka ifadeyle, nedeni ne olursa olsun banka batıran patronlar, hálá Türk ekonomisine 8.5 milyar dolar borçlu durumda ve Yahya Murat Demirel'in tahliyesi ile bu rakamın eski banka patronlarından tahliyesi de kamuoyunun tartışma gündeminde.
AKÇAKOCA AÇIKLADI
TMSF bünyesindeki bankaların sorunlu alacağının, temerrüt faizleri ile birlikte 8.5 milyar dolar düzeyinde olduğunu BDDK Başkanı Engin Akçakoca, geçen Temmuz ayında açıkladı. Akçakoca'nın yaptığı bu açıklamada sözünü ettiği 8.5 milyar doların tamamı, bankası TMSF'ye devredilen banka patronlarının doğrudan neden olduğu kayıplardan oluşmadı. Ancak, sonuç olarak Türkiye ekonomisine ciddi yük olarak duran 8.5 milyar dolarlık sorunlu alacak, uzun süredir temizlenmeye çalışılan ve kaynak aktarımı yapılan TMSF bankalarının yaptıkları hatalar nedeniyle çözümlenebilmiş değil.
EN ÇOK DEMİREL YATTI
Banka batıran patronlar arasında cezaevinde en uzun süre kalan eski banka patronu Yahya Murat Demirel oldu. Etibank'ın eski patronu Dinç Bilgin 10 ay, işadamı Cavit Çağlar 10 ay, reklamcı Nail Keçeli 10 ay, Yurtbank'ın eski sahibi Ali Avni Balkaner 8 ay, Bank Kapital'in eski patronu Mahmut Ceylan 5 ay, Sümerbank'ın eski sahibi Hayyam Garipoğlu 17 ay cezaevinde yattılar. Egebank'ın eski sahibi Yahya Murat Demirel'in cezaevinde kalma süresi ise 1 yıl 11 ay 15 gün oldu.
Karamehmet rekortmen Demirel ikinci sıradaTürk bankacılık tarihinin en büyük bankacılık kayıplarından biri, BDDK'nın açıklamış olduğu rakamlar itibariyle 2.2 milyar dolarlık açık nedeniyle TMSF'ye devredilen Mehmet Emin Karamehmet’in Çukurova Grubu’na bağlı Pamukbank'ta oluştu. Bu bankanın, 1993 yılından sonra grup kredisi kullanımını kapatmasına rağmen daha önceki yıllarda kullanılan grup kredileri ve kötü kredilendirme yöntemleri nedeniyle sermaye yeterlilik oranı da yine BDDK tarafından yüzde - 46 olarak açıklanmıştı.
Önceki gün tahliye edilen Yahya Murat Demirel, son beş yıldaki banka batışlarında, Pamukbank'tan sonra en yüksek kayıp rakamını oluşturan Egebank'ın sahibiydi. Demirel, Egebank'ı şahsi çıkarları için kullanarak 1.4 milyar dolar düzeyinde zarara uğratmakla suçlanıyordu. Şahsi çıkarları için banka kaynaklarını kullandığından bankasını kaybeden ve kendisi de 8 ay cezaevinde tutulan Ali Avni Balkaner ise Yurtbank'ta 652 milyon dolar zarar oluşturmuştu.
Bilgin'in borcu 1.2 milyar dolarEtibank nedeniyle, Sabah Grubu'nun TMSF'ye yaklaşık, faiziyle birlikte 500 milyon dolar borcu bulunuyor. Bu borca ilave olarak Sabah Grubu'nun diğer bankalara yaklaşık 600 milyon dolar
kredi borcu olduğu belirtiliyor. Kurulan yeni şşirketlerle grup içi yapılanmasını sürdüren Sabah Grubu'nun ayrıca devlete vergi ve SSK borçları nedeniyle de 40 milyon dolar daha borcu bulunuyor. Grubun bunlara ilave olarak yaklaşık 70 milyondolar da şahıs borcu var. Bu borçların toplamı ise 1.2 milyar doları aşıyor.
20 banka gittiTasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na (TMSF) 1997 yılından bu yana 20 banka devredilirken, Pamukbank'ın TMSF kapsamına alınması ardından Fon bünyesinde mevcut bulunan banka sayısı 5'e çıkmıştı. Fon kapsamında halen Tarişbank, Toprakbank, Bayındırbank ile Pamukbank bulunuyor. Türk Ticaret Bankası ise TMSF bünyesinde tasfiye sürecinde buluyor. Diğer 15 bankanın bir kısmı satıldı, bir kısmı birleştirildi, bazıları ise tarihe karıştı.
1997 ve 1998 yıllarında birer, 1999'da 6, 2000'de 3, 2001'de 8 ve 2002'de Pamukbank'ın Fon'a devredilmesi ardından bir banka TMSF kapsamına alındı.
Murat Demirel zayıflayıp çıktı ‘15-20 gün yokum’ dediKartal Özel Tip Kapalı Cezaevi'nden önceki akşam tahliye olan, Egebank'ın eski sahibi Murat Demirel, cezaevinde evlendiği Ayşenur Demirel ile birlikte Ortaköy Enverpaşa Korusu'ndaki köşküne kapandı. Murat Demirel, dün sabah, korunun girişinde, kendisiyle görüşmek için bekleyen gazetecilere, korumaları aracılığıyla ‘‘Murat Demirel, 15-20 gün iptal. Dışarı çıkmayacak. Sizleri çok seviyorum. Daha sonra konuşacağım’’ mesajını gönderdi. Demirel Çifti, sabah saatlerinde, korumalarını yakındaki markete göndererek, kahvaltılık aldırdılar. Murat Demirel’in 711 günlük cezaevi sürecinde epey zayıfladığı dikkati çekti.