Halka açık hisselerin yüzde 62'si yabancıların elinde

TSPAKB'den yapılan açıklamaya göre, her yıl hazırlanan Türkiye Sermaye Piyasası 2011 yılı raporunda, yabancı yatırımcıların halka açık hisse senetlerinin yüzde 62'sine sahip olduğu ortaya kondu.   �

Raporda, geçen yıl sonunda toplam hisse senedi yatırımcısı sayısının 1,1 milyona yaklaştığı aktarılarak, şunlara yer verildi: �

“Yatırımcıların toplam hisse senedi portföyü, düşen fiyatların etkisiyle yüzde 16 azalarak 140 milyar TL'ye indi. Yabancı yatırımcılar, halka açık hisse senetlerinin yüzde 62'sine sahip bulunuyor. Hisse senetlerinin yaklaşık 5'te 1'i, 10 yabancı şirket ve 10 yabancı fonun elinde bulunuyor. Yerli bireysel yatırımcılar halka açık hisse senetlerinin yüzde 21'ine sahip. Bunun yarısı, 1 milyon TL'nin üzerinde portföyü olan yaklaşık 2 bin 500 yatırımcıda bulunuyor. 2011 yılında İMKB-100 dolar bazında yüzde 37 düşerken, yabancı yatırımcıların portföyleri dolar cinsinden yüzde 34, yerli yatırımcılarınki ise yüzde 45 değer kaybına uğradı. 2011 yılında yabancı yatırımcıların hisse senetlerini ortalama elde tutma süresi bir yıldan 11 aya gerilerken, yerli yatırımcılar bir aylık süreyi korudu. Özel sektör borçlanma araçlarında yatırımcı sayısı 24 kat artarak 120 bine yaklaştı.

Bu araçların değeri ise bir yılda yaklaşık 5 katına çıkarak 14 milyar TL oldu. 2 bin 500 civarındaki varant yatırımcısının portföyü 10 milyon TL'ye yaklaştı. İlk defa 2011 yılında ihraç edilen VDMK ve VTMK'lara sahip toplam 34 yatırımcının 561 milyon TL'lik portföyü var. 2011 sonunda yatırım fonu yatırımcı sayısı hemen hemen değişmezken, portföy büyüklüğü yüzde 9 azalarak 30 milyar TL oldu. 2011 sonunda sayıları 2,6 milyon kişiye ulaşan bireysel emeklilik fonu yatırımcılarının portföy büyüklüğü 14 milyar TL oldu.”

Hisseler düştü, döviz ve faiz yükseldi

Raporda, dünya ekonomisi açısından zorlu geçen 2011 yılının iç dinamiklerin de etkisiyle Türkiye'de hisse senedi fiyatlarının düştüğü, döviz ve faizde yükselişler yaşandığı da belirtildi.

Bunlara rağmen geçen yıl kira sertifikaları, kaldıraçlı işlemler gibi yeni ürünlerin piyasaya geldiği kaydedilen raporda, şu ifadelere yer verildi:

“Önceki yıl olduğu gibi hisse senedi işlem hacminin yüzde 16'sını yabancı yatırımcılar yaptı. Yerli bireyler hisse senedi işlemlerinde yüzde 68 ile en yüksek paya sahip olan grup oldu. VOB işlemlerinin yüzde 85'ini aracı kurumlar, yüzde 15'ini ise bankalar gerçekleştirdi. Aracı kurumlarca yapılan VOB işlemlerindeki en önemli yatırımcı grubu, yüzde 66 payla yerli bireysel müşteriler oldu. Yabancıların payı da 6 puan artarak yüzde 17'ye çıktı.

Aracı kurumlarda vadeli işlemlerin yüzde 37'si, hisse senetlerinin ise yüzde 25'i internet üzerinden gerçekleşti. Aracı kurumların tamamladığı kurumsal finansman işlemlerinin sayısı 236 iken bunlardan 28'i hisse senedi halka arzı, 51'i de tahvil ihracı oldu. Geçen yıl aracı kurumların yönettiği portföy büyüklüğü yüzde 14 azalarak 3,7 milyar TL'ye indi. Portföy yönetim şirketlerinin yönettiği tutar ise 48 milyar TL. Çalışan sayısında 2007'de başlayan gerileme 2009'un ikinci yarısında durmuştu. 2011'de ise çalışan sayısı 152 kişi artarak 5 bin 100'e çıktı.”

Aracı kurumlar varlıklarını 5 yılda 2 katına çıkardı

Aracı kurumların varlıklarını son 5 yılda iki katına, 8 milyar liraya çıkarttığı belirtilen raporda, şunlar kaydedildi:

“Dönen varlıkların payı yüzde 90 civarında kaldı. 2007-2011 arasında, öz kaynakların payı yüzde 57'den yüzde 34'e geriledi. 2011 yılında aracı kurumların gelirleri 2010 yılına göre yüzde 6 artarak 1,2 milyar TL oldu. Komisyon gelirleri yüzde 61 ile en büyük gelir kalemi olmaya devam etti. İşlem hacmindeki artışa rağmen, hisse senedi komisyon gelirleri yüzde 4 azalarak 567 milyon TL'ye indi. Komisyon gelirlerinin yüzde 81'i hisse senetlerinden elde edildi. Hisse senedi komisyonlarının aksine vadeli işlemlerden elde edilen komisyon gelirleri yüzde 4 artışla 121 milyon TL'ye çıktı.

Sektörün toplam kurumsal finansman gelirleri, yüzde 31 artışla 96 milyon TL oldu. Halka arz gelirleri ufak bir düşüş gösterirken, satın alma-birleşme gelirleri yüzde 54 artarak 45 milyon TL'ye yükseldi. Sektör, kaldıraçlı alım-satım işlemlerinden (foreks) 4 ayda 15 milyon TL kar elde etti.

Sektörün giderleri 2011 yılında yüzde 12 artarak 946 milyon TL'ye çıkarken, bunun yarısını personel giderleri oluşturdu. Aracı kurum sektörünün net karı, bir aracı kurumun gayrimenkul satışından elde ettiği gelirin katkısıyla 367 milyon TL'den 414 milyon TL'ye çıktı. Bir önceki yıla kıyasla zarar eden kurum sayısı 4 adet artarak 33'e çıkarken, kar eden kurum sayısı 5 adet azalarak 60'a indi.”