Haberi olmadan 17 lira borçla kara listeye girdi, yasa teklifi verdi

CHP Manisa Milletvekili Hasan Ören, 1.5 yıl önce kapattığı kredi kartının kendisine bildirilmeyen 17 liralık faiz borcundan ötürü halk arasında “kara liste” olarak bilinen Merkez Bankası Risk Merkezi’nin kayıtlarına girdi. Ören, kredi kartı limitini yükseltmek için başvurduğunda “kara liste”de olduğun öğrenince, uygulamada değişiklik için yasa önerisi hazırladı. 17 liralık borcu kendisine bildirmeyen bankayı da dava etmeye hazırlanan sanayici kökenli Ören, yaşadığı olayı şöyle aktardı:
Üzerimde kırmızı çizgi var
Çok küçük meblağlar yüzünden şirketlerin, kişilerin itibarı ile oynanıyor. Şahsi ve ticari ilişkileri bozuluyor. Çünkü bankalar borç miktarını dikkate almadan, herhangi bir bildirimde bulunmadan doğrudan Merkez Bankası Risk Merkezine kimlik bilgilerini verdikleri için vatandaşın mali sicili bozuluyor. Yüz binlerce insan gibi ben de bu yüzden mağdur olmuş bir vatandaşım. Kredi kartımın limitini yükseltmek için bankaya gittim. Başvurumu alan hanımefendi baktım bir şey söyleyemiyor. ‘Senin sıkıldığın bir şey mi var’ dedim, ‘başvurunuza ret geldi’ dedi. Çok şaşırdım tabii, nedenini sorduğumda, ‘üzerinizde kırmızı çizgi var, Merkez Bankası’ndan öyle gözüküyor’ dedi. Borcu yok kağıdı almıştım
‘Böyle bir şey olması mümkün değil’ dedim. Çünkü bu tür şeylere çok dikkat ederim. Merkez Bankası’na başvurdum, ‘Evet böyle bir borç görünüyor ama limit görünmüyor’ deyip beni bankaya yönelttiler. Bankaya gittim, neymiş borcumuz çıkarın dedim. 17 liralık bir borç. Neymiş diye bakınca, 1.5 yıl önce kapattığım karta tahakkuk ettirilen bir borç. Ben kartı kapatırken borcu yok diye kağıt da almıştım. Tabii çok kızdım, bankayı mahkemeye vereceğim. Çünkü, haberim olmayan 17 liralık borç yüzünden kara listede ismim yer aldı. Ne bir ekstre, ne bir tebligat göndermeden kimlik bilgilerim Merkez Bankası’na bildirilmiş. Bu işi halletmek için bir ay uğraştım. Ben milletvekil olarak bu kadar uğraştıysam başına böyle bir şey gelen vatandaş 1.5 yıl uğraşır. Onun için bu işin yasal olarak düzeltilmesi gerekiyor.
Kara liste şeffaflaştırılsın
Bankalar sadece takipli borçlar nedeniyle isim bildirmeleri gerekirken, icra takibi olmayan, bildirimde ve tebligatta bulunmadıkları borçları bildiriyorlar. Bütün bankalar Merkez Bankası kayıtlarındaki bu bilgileri görürken, savcılık sabıka kaydına bile daha çabuk ulaşan vatandaş kredi durumuna ilişkin bilgilere ulaşamıyor. Merkez Bankası’nın, BDDK’nın ve diğer bankaların bilgisayarda gördüğü bu bilgiyi vatandaş olarak ben neden göremediğimi anlamıyorum. Vatandaşın kara liste kabusundan kurtulması ve uygulamanın şeffaf hale getirilmesi için yasa düzenleme şarttır. Her vatandaş ve şirket, istediği zaman Merkez Bankası kara listesinde ismi var mı yok mu öğrenme hakkına sahip olmalı, Merkez Bankası, TC kimlik numarası ve e-devlet şifresi ile internet üzerinden her vatandaşın bu bilgilere ulaşmasını sağlamalı. Bunun için Merkez Bankası Yasasının 44. maddesine göre kurulan Risk Merkezi işlevlerine ilişkin yasal düzenleme yapılması için hazırladığım yasa teklifimi TBMM Başkanlığına sundum.