Güvenlik kamerasıyla kayıt alan işletmelerde aydınlatma metni bulunması gerekiyor ancak uyan yok... Kayıt var, bilgi yok
Güncelleme Tarihi:
Kişisel Verileri Koruma Kanunu’na göre işletmeler kamera kaydı yaparken bu işlemin yapıldığına dair ‘aydınlatma metni’ni görülebilecek bir yere asması gerekiyor. Biz de bunu AVM’de, markette, sokakta, eczanede test ettik. 180 bin lira para ve hapis cezası riskine rağmen ne ‘aydınlatma metni’ni görebildik, ne de bundan haberdar olan bir yetkiliye rastladık.
Teknolojinin gelişmesiyle kişisel veriler de çok önemli bir yere konumlandı. Son dönemin en büyük tartışmalarından biri ise kişisel verilerin izinsiz olarak sürekli toplanması ve işlenmesi. Bu, kimi zaman sürekli kullandığımız sosyal medya uygulamaları ile oluyor kimi zaman da günlük hayatın işleyişi içerisinde. Ancak kimse bu verileri istediği gibi toplayamaz, kaydedemez ve pazarlayamaz. 2016’da yürürlüğe giren Kişisel Verileri Koruma Kanunu’na (KVKK) göre kamera veya ses kaydı alan işletmeler ve kurumlar buna ilişkin bir aydınlatma metni bulundurmak zorunda. Kanuna göre bu metin, görüntülerin ve verilerin kimin tarafından toplandığını, nasıl muhafaza edildiği ve vatandaşın veri sorumlusuna nasıl başvuracağı açıkça belirtilmeli.
ARADIK BULAMADIK
Uzmanlar ise hem büyük işletmelerin hem de küçük esnafın bu durumu ihlal ettiğini, hatta farkında olmadığını söylüyor. Biz de bunu incelemek için ilk olarak Bayrampaşa’da bulunan bir AVM’ye gittik. Görüntü ve ses kaydı yapan kameraları gördük ancak aydınlatma metnini aramamıza rağmen bulamadık. Personele sorduğumuzda ise öyle bir metinden haberlerinin olmadığını belirttiler. AVM’deki mağazalarda da durum farksızdı. Sadece AVM’deki market, tüm bilgilerin olduğu aydınlatma metnini girişe asmıştı.
YETERSİZ METİNLER
Çarşı esnafın da manzara farksızdı. İstanbul Eyüp’te eczane, bakkal, kasap ve beyaz eşya bayilerinde aydınlatma metnine rastlayamadık. Bu, Üsküdar ve Çekmeköy’de de aynıydı. Bir kaç esnaf, ‘7/24 kamera kaydı yapılmaktadır’ yazısını gösterdi ancak uzmanlar bunun yetersiz olduğunu, işletmelerin para cezaları ile karşı karşıya geldiğini söylüyor. Çoğu esnaf ise kayıt altına alınan verilerinin tam olarak nerede saklandığından emin değil.
180 BİN LİRA CEZASI VAR
KVKK kapsamında getirilen zorunlulukların işletmeler ve vatandaşlar tarafından hâlâ tam olarak anlaşılmadığını söyleyen avukat Sefa Karcıoğlu, “Bazı yükümlülükler çok fazla ertelendi. Son olarak pandemi dolayısıyla yine ertelemeler oldu. Bunlar daha çok VERBİS ile ilgili. KVKK’nın veri sorumlularına ilişkin getirdiği en önemli yükümlülüklerden biri de aydınlatma yükümlülüğü. Bu yükümlülük ertelenmedi. Aydınlatma yükümlülüğünün ihlal edilmesi, kanuna uygun bir şekilde aydınlatmanın yapılmaması halinde verilecek idari para cezası 9 bin13 TL ile 180 bin 264 TL arasında. Gizli kamera ve ses kaydı alınamaz. Ayrıca şartların oluşması halinde cezası da var. Son olarak Türkiye’de faaliyet gösteren Amazon Türkiye’ye aydınlatma yükümlülüğünü yerine getirmediği için 100 bin lira ceza kesildi” diye konuştu.
ECZANEYE 60 BİN LİRA ‘YETKİSİZLİK’ CEZASI
Burada en önemli noktanın kişisel verilerin nasıl korunduğu olduğunu söyleyen Sefa Karcıoğlu, “Şirketler elinde çok sayıda veri bulunduruyor ve bunların bazıları özel nitelikli veriler. Bu verilerin korunması noktasında bazı yükümlülükler var. Sağlık, biyometrik veri, dini bilgiler ve sendika gibi özel nitelikli verileri işlemek için açık rıza ve ispat gerekiyor. Bunun ihlali durumunda yine 1.8 milyon liraya kadar idari para cezası uygulanıyor. Geçtiğimiz günlerde bir eczaneye ‘Medula’ sitemini eşine kullandırdığı için 60 bin lira ceza kesildi. Medula sistemine girişim yetkisi olmayan eczacının eşi hakkında da savcılığa suç duyurusunda bulunuldu. Bu bütün işletmeler için geçerli. Farklı departmanlar bile yetkisi olmayan bilgiye erişemez” şeklinde konuştu.