‘Güneydoğu Avrupa’nın merkezi olabiliriz’

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, önümüzdeki kış için doğalgazda bir sıkıntı görülmediğini söyledi. Dönmez, “Bu kış Türk Akım devreye girdi. Mavi Akım var, TANAP devreye girdi. Bakü-Tiflis-Erzurum hattımız var. İran tarafı aktif. İki mobil LNG terminali ekledik. İki de daha önceden kara terminali vardı. Ülkeye teorik giriş kapasitemiz tüketimimizin iki katına ulaştı” dedi. Gazın gazla rekabetinin her zaman tüketicinin lehine çalıştığını kaydeden Dönmez, “2 senedir çalışan bir doğalgaz piyasamız var, derinliği fazla büyük olmamakla birlikte. Yeni kaynaklar da geldiği zaman orada derinliği artacak ve rekabet de artmış olacak. Güneydoğu Avrupa’nın bölgesel ticaret merkezi olabiliriz. Günlük ticaret bu sene 2 milyar metreküpü geçecek” diye konuştu.
Dönmez, bir grup gazeteciyle yaptığı sohbette, Türkiye’nin şu anda kontrat büyüklüğünün BOTAŞ ve özel sektörle birlikte bakıldığında yaklaşık 54 milyar metreküp olduğunu belirterek, “Bunların 1-2 yıl içerisinde, 16 milyar metreküplük kısmı sona erecek. Onların müzakereleri de yapılıyor. Ama 5-6 yıllık geleceğe baktığımızda da bu rakam 30 milyar metreküplere ulaşacak” diye konuştu. Bunların hepsini sonlandırmayacaklarını anlatan Dönmez, Karadeniz’den elde edilecek üretim miktarına bakılacağını söyledi. Eksik kalan kısmın dış kaynaklardan temin edileceğini kaydeden Dönmez, “Yerli kaynakla elimizde bir pazarlık gücü oluştu.

Ama uzun dönemdir birlikte çalıştığımız ana tedarikçi ülkeler var. Onlarla da bugüne kadar çok ciddi sorun yaşamadık, görüşürken ihtiyaçlarımıza göre bunları planlayacağız” diye konuştu.

19 YILLIK PERSPEKTİF

16 milyar metreküplük kontratın 20-25 yıl öncesine dayandığını dile getiren Dönmez, “Kontratlar farklı ülkelerle. Rusya var, Azerbaycan da var, LNG var bu arada. İlk kontratların uzun dönemli olmasının bir nedeni de, o zaman boru hatları da yoktu Türkiye’de. 25-30 yıl süreli olmasının nedeni, taşıma, iletim maliyetlerini de dikkate alarak sizinle masaya oturuyor, müzakere ediyor” diye konuştu. Enerjideki arz ve tedarik planlamalarının minimum 10 yıllık perspektifle yapılması gerektiğini anlatan Dönmez, şöyle devam etti: “Ben 1 yıllık anlaşma yapayım, seneye bir daha yenileyeyim olmaz. Çünkü satıcılar da müşterileriyle uzun dönemli anlaşmalar yaptığı için bir müddet sonra bu sefer gaz bulamaz hale de gelebilirsiniz.”

KARADENİZ’DE YENİ SONDAJLAR

Karadeniz’de keşif amaçlı sondajı tamamladıklarını anlatan Dönmez, “Türkali-1 kuyusunda sondaja başlayacağız. Sonrasında da toplamda 30-40 arasında sondaj kuyusu açmayı planlıyoruz. 7-8 yıllık bir iş planı. Ama ilk üretimi de 2023’te yapacağız. 2023’e kadar 8-10 kuyuyu tamamlarsak, üretime almaya başlarız. Bir yandan üretim devam edecek. Bir yandan da sahanın geliştirilmesi, yeni üretim kuyularıyla devam edecek. Orada da planımız 2028’e kadar bitirmek” diye konuştu. Sismik çalışmalara yine kasım ayı başında başlayacaklarını anlatan Dönmez, Sakarya Gaz Sahası’nda 5-6 aylık bir program olduğunu söyledi. Sismik veriler potansiyel vaat ederse ilk keşif amaçlı sondajı yapacaklarını kaydeden Dönmez, “Proje jeologları bu sahaların birbirine benzediğini ve umutlu olduklarını söylüyorlar” şeklinde konuştu.

ÜÇÜNCÜ BİR GEMİ ALABİLİRİZ

Bakan Dönmez, üç tane sondaj gemisinden ikisinin aktif çalıştığını belirterek, “Kanuni de hazırlık döneminde. Kasım ayı içerisinde onu Filyos’a çekeceğiz. Ocak ayında çalışmaya başlar” dedi. Dönmez, şunları söyledi: “Oruç Reis ve Barbaros Hayreddin Paşa Akdeniz’de çalışıyor. Oruç Reis’de Kaş’ın güneyindeki sahada, doğu-batı yönündeki sismik çalışmalarımızı tamamladık. Şimdi güney-kuzey yönündeki sismik çalışmalara geçiyoruz. İki boyutlu çalışmanın bitmesi için 2 aylık bir program var. Sonra üç boyutlu sismikler için bir iş planı yapacağız. Doktor röntgen filmine bakıyor, herkesten tomografi istemiyor. Bir yerde tomografi bizim buradaki üç boyutluya benziyor. Üç boyutludan sonra tekrar bir değerlendirme yapılıyor ve nerelerde sondaj açılması için. Oradaki gaz varlığının keşfinin böyle bir aşaması var.” Dönmez, “İlk keşiften sonra yoğun bir sondaj işimiz olacak. Belki bir üçüncü geminin satın alması ya da kiralanması yönüne gidebiliriz. Hangisi ekonomik olacaksa onu tercih edeceğiz” dedi.