Güneşin sahibi kim?

BÖLÜM I: GÜNEŞTEN PARA KAZANALIM

Nevada Amerika’nın en çok güneş alan eyaletlerinden biri. Hal böyle olunca güneş enerjisi bölgede oldukça popüler. Bir güneş enerjisi sistemi ortalama 50 bin dolara kuruluyor. Sistemin 8 yıl içinde kendini amorti etmesi bekleniyor. Bakım ve diğer masraflar da eklendiğinde firmalar için Nevada’da güneş enerjisi sektöründe olmak oldukça kârlı.

Elon Musk (sağda) ve kuzeni Peter Rive

Bu bölge paranın kokusunu ilk önce ‘elektrikli arabaların babası’ olarak bilinen Elon Musk’ın kuzeni Peter Rive alıyor. Rive 2004 yılında yaptıkları bir karavan seyahatinde Elon Musk’a,  “Parayı hep uzaklarda arıyorsun. Gökyüzüne bak. Güneş orada. Bana kaynak sağla ve para kazanalım” diyor. Hafif uykulu olan Musk bu sözleri doğru dürüst dinlemese de projeye ‘okey’ veriyor.

Milyonlarca dolar kazandığı Pay Pal’ın ardından iş dünyasından bir süre uzaklaşmanın kafa dinginliğine sahip olan iş adamı uykusuna devam ediyor.

Solar City 1000 kişiye istihdam sağlıyor.

Bu sohbetten iki yıl sonra SolarCity 4 Temmuz 2006’da kuruluyor. Önce Amerika’nın doğu sahillerinden işe başlıyorlar. Kısa bir süre içinde ABD’nin en büyük güneş enerjisi şirketi oluyor.

2012 yılında ise şirket merkezlerini ABD’nin en çok güneş alan eyaletlerinden biri olan Nevada’ya taşımak için çalışmalara başlıyor. Las Vegas’a ev sahipliği yapan eyalette 365 günün 200’ünde güneş en verimli durumunda tepede bulunuyor.

Senatör Harry Reid

Nihayet yeterli pazar araştırması ve güçlü bir eleman kadrosuyla 2014 yılında şirket merkezlerini Nevada’ya taşıyorlar. Hatta ilk müşterilerinden biri Nevada Valisi Brian Sandoval oluyor. Senatör Harry Reid, “Nevada uzun süre eviniz olacak. Kendinizi çok rahat hissedin ve yatırımlarınızı buna göre yapın” diyor. Anlayacağınız politik bağlar da yerli yerinde.

İşler ilk başta oldukça iyi gidiyor. Las Vegas kumarhanelerinde çalışan kurpiyerlerden işadamlarına kadar toplumun pek çok farklı kesiminden insan Solar City’den güneş paneli alıyor.

Solar City güneş enerjisini tercih eden müşterilerine 20 yıl boyunca aynı oranda geri ödeme faizi verme taahhüdünde bulunması rekabette elini diğer şirketlere göre güçlü kılıyor.

BÖLÜM II: KURT SAHAYA İNİYOR

Musk ve Rive’ın sektörde yaptığı büyük değişimlerin ardından bölgedeki Nevada’daki Potansiyel dünyanın en zengin üçüncü adamının da dikkatini çekiyor.

Amerikan ekonomisinin resesyonla boğuştuğu 2013 yılında Warren Buffett cesur bir hamle yaparak Nevadalı enerji şirketi NV’yi 5.6 milyar dolara satın alıyor.

Buffett 2008 krizinden sonra bir çırpıda en çok parayı bu işe harcıyor. Sadece 2012’de 26 tane şirket satın alan Buffett'ın firması Berkshire Hattaway bu alımlar için toplamda 2.3 milyar dolar ödemişti.

�

Warren Buffett'ın iş dünyasındaki en yakın arkadaşlarından biri Microsoft'un kurucusu Bill Gates

Buffett’ın NV’yi satın almasından saatler sonra şirketin hisseleri yüzde 23 yükseliyor. Kurt, Musk Nevada’ya girdikten sadece iki ay sonra eyaletin en büyük enerji şirketini bünyesine katıyor.

Buffett Nevada’ya geldikten sonra ilk yaptığı şey lobi elemanlarını valiliğe göndermek oluyor. Politik ilişkilerini kullanan deneyimli iş adamı güneş enerjisi kullanan kişilerin ihtiyaç fazlası ürettikleri enerjinin sadece yüzde 3’ünün geri satılmasıyla ilgili bir kanun çıkarttırmak istiyor. Böylece güneş enerjisinde kaliteli sistemlere olan ilginin azalmasıyla pazarın hakimi olma amacında.

İki şirket arasındaki rekabet 2014’ün başından 2015’in sonuna kadar artarak devam ediyor. Solar City personel kadrosunu 1000 kişiye kadar çıkarırken,  NV Energy ucuz fiyat politikasıyla dikkatleri üzerine çekiyor.

2015’in aralık ayında ise Nevada Valilik binasında büyük bir enerji komisyonu toplantısı yapılıyor. Halkın da geniş katılımla izlediği toplantıda Warren Buffett’ın güneş enerjisine devlet desteğinin azaltılması ve satış kotasının indirilmesi dahil olmak üzere pek çok önerisi kabul ediliyor.

Aktör Mark Ruffalo da geçen ocak ayında Nevada'daki güneş paneli düzenlemesini protesto etmişti.

Kararların ardından Nevada’da güneş paneli kullanan halk sokaklara dökülüyor. Avengers filmlerinden tanıdığımız aktör Mark Ruffalo protestolarda başı çeken isimlerden biri oluyor. Evine güneş enerjisi panelleri bağlatan bir vatandaş, “Ben zengin biri değilim. 50 bin dolara bu sistemi kurdurdum. 8 yılda masrafını çıkaracaktı. Şimdi güneş enerjisi kullanmak için hiç gerekçem kalmadı. Keşke daha ucuz bir panel alsaydım” diyor.

BÖLÜM III: KURT ŞİMDİLİK DAHİYİ YENDİ  

Musk’ın kuzeni Rive’ın ifadesine göre Elon Musk güneş enerjisi işine insanlık için bir yapma dürtüsüyle girmişti. Tabii ki çok da para kazanacaktı. Fakat şu an Kurt’un tecrübesi ve ilişkileri onu 1-0 öne geçirmiş gözüküyor. Nevada’da güneş her sabah olduğu gibi yine doğudan doğuyor, fakat Warren Buffett için farklı doğduğu kesin.

ELON MUSK KİMDİR?

28 Haziran 1971 tarihinde doğan Elon Musk Güney Afrika asıllı bir ABD vatandaşı. 12 yaşında bilgisayar programı yazmaya başlayan Musk, 17 yaşında askerlik görevini yerine getirmemek için Güney Afrika’dan ayrılarak ABD’ye yerleşti. Fizik ve ekonomi bitirdi. Pay Pal’ın kurucularından olan Musk Tesla Motors ve SpaceX şirketlerinin sahibi.

WARREN BUFFETT KİMDİR?

Kimileri onu 20 yüzyılın en büyük işadamı olarak gösteriyor. Buffett 60.8 milyar dolarlık servetiyle dünyanın en zengin 3. adamı.  1930’da ABD Nebraska’da doğdu. Ağzında altın kaşıkla doğanlardan olan Buffett kongre üyesi Howard Buffett’ın oğluydu. Buna rağmen yaz tatillerinde sakız ve kola satardı. Buffett ailesinden aldığı ticaret işini geliştirdi ve dünyanın en büyük şirketlerinden biri olan Berkshire Hattaway’i kurdu.

*Bu yazıdaki bilgilerin önemli bir bölümü Bloomberg Businessweek’ten Mark Chediak ve Chris Martin’in ‘Who Owns The Sun’ isimli makalesinden alınmıştır.