Güneşe doğru küçük adımlar

SON dönemde faizlerin yükselmesi ve döviz kurlarındaki artış finansman maliyetlerini yukarı çekti. Bundan en çok etkilenen sektörlerden biri de enerji oldu. Türkiye’nin son yıllarda büyük atılım yaptığı yenilenebilir enerjideki, önemli ihalelerden biri olan YEKA-2 GES iptal edildi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından 5 Ekim’de duyurulan ‘Güneş Enerjisine Dayalı Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları ve Bağlantı Kapasitelerinin Tahsisine İlişkin İhale’sinin iptali hafta sonu Resmi Gazete’de yayınlandı. Geçtiğimiz dönemde finansmana erişimin zorlaşmasından dolayı ihaleye girmeyi planlayan şirketlerin planlarını değiştirdiğini ve güneş enerjisi sektörünün durma noktasına geldiğini belirten Güneş Enerjisi Yatırımcıları Derneği (GÜYAD) Başkanı Cem Özkök, “Son dönemde çok sayıda yatırımcı ve büyük şirket enerji sektörünü gelişen bir pazar olarak gördüğü için buraya yöneliyordu. Daha önceki ihalelerde oldukça fazla katılım oldu ve ciddi bir rekabet yaşandı. Ancak ekonomide yaşanan dalgalanma ve öngörülemeyen bazı etkenler yatırımcıların kararını değiştirmiş gibi duruyor” dedi.

İLLERE YAYILACAK

1 milyar doların üstünde yatırım gerektiren 3 bölgeden oluşan bu dev ihale için firmaların ortaya yeterince sermaye koyamadığını dile getiren Cem Özkök şunları söyledi: “Güneş enerjisine dayalı ilk YEKA ihalesinini kazanan şirketler de şu anda finansman sıkıntısı çekiyor. Bakanlık bu yüzden ihaleye yeterli teklif gelmeyeceğini görüp sektör beklentisi paralelinde iptal etti. Uzun süredir sektör olarak bunu tartışıyorduk. Böyle büyük çaplı yatırım gerektiren bir model yerine bölgesel bazda yayılmış ve yatırım yapanın yüzde 100 öz sermayesini ortaya koyabileceği küçük çaplı santrallar üzerine çalışılması gerektiğini ifade ediyorduk. Bu yönde yatırımcı tarafında ciddi bir talep vardı. Şimdi il ve ilçe bazında daha küçük yatırımlar gerektiren yeni bir modelle ihaleye çıkılması gündemde. Santrallar çeşitli bölgelere yayılmış 10-20 megavatlık bölümlerden oluşacak. 500 megavatlık bir santral için 500 milyon dolarlık yatırım gerekiyor. Bunu gerçekleştirmek çok zor. Bunu böldüğümüz zaman yatırım maliyetleri düşecek. Daha önce güneş enerjisi yatırımı için Türkiye’ye gelen uluslararası firmalar değişen maliyetler nedeniyle daha temkinli yaklaşıyor.”

3 İLDE 1000 MEGAVAT GÜÇ

İPTAL edilen ihale kapsamında Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları Yönetmeliği esaslarına göre güneş enerjisi santrallarının kurulması amacıyla Şanlıurfa-Viranşehir’de 500 megavat, Hatay-Erzin’de 200 megavat ve Niğde-Bor’da 300 megavat gücünde olacak şekilde Bağlantı Kapasitelerinin ve ilgili Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) içinde belirlenen sahaların kullanım hakları 30 yıl süreyle tahsis edilmek üzere ihaleye çıkarılacaktı.  Daha önce yarışmaya yapılacak başvuruların, 31 Ocak 2019 gününe kadar kabul edileceği bildirilmişti.

İLK YEKA’DA 1.3 MİLYAR DOLAR YATIRIM

MART 2017’de Konya Karapınar’da 1.000 megavat kapasiteli YEKA-1 güneş enerjisi santralı ihalesi yapılmış  en iyi teklifi 0.0699 USD/kWh ile Kalyon ile Güney Koreli ortağı Hanwha vermişti. Kalyon Enerji ve Hanwha Q CELLS konsorsiyumunun projeyi hayata geçirmek için yapacağı yatırım tutarının 1.3 milyar dolar düzeyinde olacağı öngörülüyor.