Gün işte bu gündür

12 yıl önce başlayan ve "Yüzyılın projesi" olarak adlandırılan Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Ham Petrol Boru Hattı, bugün 3.5 milyon dolarlık büyük bir törenle açılıyor.

Türkiye’ye 1.6 milyar dolara mal olan ve Ceyhan’ı uluslararası bir "enerji terminali" haline getirecek olan BTC ile yılda 50 milyon ton düzeyinde ham petrol, Türkiye üzerinden batıya transfer edilecek.

İnşaası altı yıl süren ve toplam maliyeti 4 milyar dolar olan BTC’nin Türkiye’ye getirisi tam kapasitede yıllık 250-300 milyon dolar olarak hesaplanıyor. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in ev sahipliğini yapacağı resmi açılış törenine Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev ile Gürcistan Devlet Başkanı Mikhail Saakaşvili katılıyor.

TÜRKİYE’NİN PAYI 6.53

İngiliz "The Observer" Gazetesi’nin, "Rusya’yı by-pass eden ilk Hazar boru hattı" olarak nitelendirdiği BTC projesinde Türkiye’nin payı 6.53. 1774 kilometrelik boru hattının 1074 kilometrelik bölümü Türkiye’den, 440 kilometresi Azerbaycan’dan, 260 kilometresi ise Gürcistan’dan geçiyor. BTC’de BP Exploration Ltd.’in yüzde 30.10, SOCAR’ın yüzde 25, Unocal Ltd.’in yüzde 8, Statoil’ın yüzde 8.71, Agip’in yüzde 5, TotalFinaElf’in yüzde 5, Itochu Inc.’in yüzde 3.40, Inpex’in yüzde 2.5, ConocoPhillips’in yüzde 2.5, Delta-Hess Ltd.’in yüzde 2.36 payı bulunuyor.

İLK ADIM 1994’DE

Proje, 1994’te AIOC’nin kurulmasıyla başladı. 1995’de yeni şirketlerin katılmasına ve mevcut ortaklara düşen üretim paylarının yeniden düzenlenmesine karar verilerek, SOCAR hissesinden yüzde 5’lik bir payın daha TPAO hissesine ilave edilmesi onaylandı. 1999’da "Hükümetlerarası Anlaşma-IGA", AGİT Zirvesi’nde biraraya gelen Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye cumhurbaşkanları tarafından, ABD Başkanı’nın şahitliğinde imzalandı.

SPONSOR GRUP OLUŞTURULDU

3 Ekim 2000’de Azerbaycan, BTC Projesi’ni desteklemek üzere "sponsor grup" meydana getirdi. 17 Ekim’de, AIOC üyesi 8 şirketten (SOCAR, BP, Unocal, Statoil, TPAO, Itochu, Ramco ve Delta-Hess) oluşan bu yeni grubun üyeleri, bir "Sponsor Grup Finansman ve İşbirliği Anlaşması" imzalayarak Ana İhraç Boru Hattı (MEP) Katılımcıları adını aldılar. 1 Ağustos 2002’de Bakü-Tiflis-Ceyhan ana ihracat boru hattının destek grubunda yer alan firmaların, Londra’da inşaat işlerinden sorumlu olacak "BTC Co." ve finansman işlerinden sorumlu olacak "BTC Investment" adı altında 2 şirket kuruldu. Destek grup içerisindeki şirketler ve payları yeni katılımlarla zaman içinde değişti.

27 bakan geliyor

TÖRENE ABD Başkanı George W. Bush ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in de aralarında bulunduğu 15 devlet başkanı ile İngiltere Başbakanı Tony Blair dahil 30 başbakan davet edilirken, ABD’den iki Enerji Bakan Yardımcısı ve iki Dışişleri Bakan Yardımcısı ile İngiltere’den Başbakan Yardımcısı John Prescott’ın katılacağı öğrenildi. 50’ye yakın enerji ve dışişleri bakanının davet edildiği törene, 27 bakan ile 8 bakan yardımcısı katılacak. Mavi Akım projesinin 2005’deki açılışında Rusya Devlet Başkanı Putin ile İtalya Başbakanı Berlusconi de bulunmuştu.

Tetikteler

Törenin yapılacağı terminalde jandarmanın özel birlikleri sürekli devriye gezerek adeta kuş uçurtmuyor.