Son Dakika: Başbakan Yıldırım EKK kararlarını açıkladı

İşte Başbakan Yıldırım'ın açıklamasında öne çıkanlar:

*Reel sektörün desteklenmesi, istihdamın artırılması, reformların tekrar kaldığı yerden devam edilmesi ve hızlandırılması, kamuda tasarruf yapmaya devam edilmesi gibi hususlarda karar almıştık.

*Ve bu kararların teknik çalışmalarının tamamlanmasına müteakip bugün bu kararların bazılarını, önemli olanlarını hemen devreye girecek olanlarını kamuoyuyla paylaşıyoruz.

250 MİLYAR LİRALIK KREDİ HACMİ

*Üretimle ihracatla uğraşan sektörün sıkıntılarını biliyoruz. Yatırım yapan ihracat yapan bütün kesimlerin yanında olmaya devam edeceğiz. Bu çerçevede, bugüne kadar aldığımız tedbirlere ilave olarak yeni bir tedbir daha almış bulunuyoruz. Birincisi, firmaların piyasada nakit ihtiyaçları var.

*Nakit sıkıntısı var. Bu sıkıntıyı rahatlatmak, işlerini genişletmelerini sağlatmak, hatta istihdamı artırmak için hazine kefaleti getirmek suretiyle, kredi garanti fonunun kefaletiyle 250 milyar liraya kadar bir kredi hacmi oluşturuyoruz.

*Bu ne demektir? Piyasada KOBİ’ler büyük işletmeler ihracat işiyle uğraşanlar yani ekonomimizi ayakta tutan bütün sektörlere nakit sıkışıklığını giderecek ve işlerini düzene sokacak yeni bir kaynak oluşturuyoruz. Önemli bir kaynak. Yani bugün 40 milyar civarında sıkışıklığı olan firmaların, bunun çok çok üzerinde 250 milyar liralık yeni bir kredi hacmi getirmiş oluyoruz.

AĞIRLIKLI OLARAK KOBİ'LER YARARLANACAK

*Burada ağırlıklı olarak bundan KOBİ’ler yararlanacak, küçük işletmeler, esnaflar, orta ölçekte işletmeler yararlanacak. Ayrıca ihracatla, ticaretle uğraşanlar da bundan istifade edecek.

*İhracat kredilerinde garanti, yani teminat yüzde 100. KOBİ’lerde üzde 90, ticari kredilerde yüzde 85 uygulanacak. Demek ki KOBİ’ler istihdamımızın yüzde 65-70’şini oluşturan, firma sayısı olarak yüzde 98’ini oluşturan, ihracatımızın yüzde 60’ını oluşturan KOBİ’lere bir ilave, kıyak yapmış oluyoruz. Buna da ihtiyaç var.

ÖZEL SEKTÖR YATIRIMLARINA TEŞVİK

*İhracatta niye yüzde 100? Çünkü ihracatçı satıyor, sattığının parasını da hemen alıyor. Çok kısa vadeli bir şey. Bu nasıl olacak? 250 milyar lirayı vereceğiz de, bunun karşılığı var mı yok mu diye soru akla gelebilir. Burada bütçe açığını artıracak, borçlanma gerektirecek bir plan, düşünce yok. Bu sadece 2017 bütçesinde ve arızi gelirlerde gelen paralarla karşılanacak. Bütçe kalemleri arasında bazı kaydırmalar yapmak suretiyle bunu gerçekleştirmiş olacağız.

*İkinci ve bunun devamı olan konu da, 2017’de özel sektör yatırımlarını daha da teşvik etmek, artmasını sağlamak amacıyla imalat sanayiine yatırım teşvik kapsamındaki projelere artı destek vermek. Yani yatırımda, teşvik edilmesinde ciddi bir seferberlik başlatıyoruz.

KURUMLAR VERGİSİ İNDİRİMİ UYGULANACAK

*Biraz daha detay verirsek, 2017’de yapılan imalata yönelik yatırım harcamaları için, yatırıma katkı oranını, mevcutun üzerine yüzde 15 daha artırıyoruz. Kurumlar vergisi indirimini tam olarak uygulayacağız. Bu ne demek? Yani o sadece o yatırımla sınırlı değil, bütün işin içinde kullanabilecek. Gayet güzel bir iş aslında, bizde mi başlasak?

Teşvikin tamamını, diğer kazançlara uygulama imkanı getireceğiz. Bunu da Nihat bey biliyor…

NİHAT ZEYBEKCİ: Teşvikin tamamının önceden 5-10 yıla giden indirim tuturlarını biz yüzde 80'e kadar yapmıştık. Şimdi yüzdü 100'ünü indirebilecek.  

KDV İADELERİ HIZLANACAK

*İnşaat işlerinde KDV’ye iade vereceğiz. İnşaat işlerinde yeni bir uygulama, kolaylık, ilave imkan olarak geliyor. 2017’yi konuşuyoruz, zaten bütün bu yaptığımız açıklama 2017. 2018 gelince de o zaman 2018’e de bakarız.

*KDV iadelerinde şikayet var, bunları da hızlandırmamız lazım Naci bey. Burada yazmıyor ama, bu da bizim vatandaş adına talebimiz.

SGK PRİM ÖDEMELERİ 9 AY SONRA YAPILACAK

*İstihdamı korumak artı artırmak. Yani işyerleri kapanmasın, istihdam korunacak ama artırmak için de biz bazı tedbirler alıyoruz. Bu tedbirler özel sektör işverenlerinden asgari ücret desteğinden yararlananların, bu destekten yararlanmalarına esas prim ödeme gün sayısına karşı gelecek şekilde, 2017 Ocak – Şubat – Mart, üç aylık primlerini 2017’nin Ekim – Kasım – Aralık ayına öteliyoruz. SSK primlerini ödemeyecekler, ne zaman ödeyecekler? Senenin son üç ayında ödeyecekler. Bunu da aynı şekilde ödeyecekler, ilave yük gelmeden, faiz gelmeden, faiz yok.

*Bu yıl içinde geri döneceği için yük getirmiyor, bunun için ilave hazine bir borçlanma ön görmeyecek.

500 BİN KİŞİ YARARLANACAK

Bir başka önemli iş. Malum işsizlikte hafif bir kıpırdama var. Bunu dikkate alarak, önümüzdeki yılın iş ve istihdamını artırmaya yönelik özel sektör firmalarımızın da maliyetlerini düşürmeye yönelik bir tedbirimiz var. Aslında burada iki tane tedbir var. Sırayla açıklayacağız.

*İş başı eğitim programı, mesleki eğitim kursları, girişimcilik eğitim programlarını daha da güçlendiriyoruz. 2017’de İş başı eğitim programı, mesleki eğitim kursları, girişimcilik eğitim programları olmak üzere 500 bin vatandaşımıza, İŞKUR'un aktif işgücü programlarından yararlandıracağız. Bunu özel sektöre sağlıyoruz. İŞKUR bir program başlatıyor, bu programı genişletiyoruz, bunu özel sektöre de yayıyoruz. 

*Bu arada 500 bine ilave olarak, 100 bin de yine toplum yararına çalışma programına devam edeceğiz. Bunu da ağırlıklı olarak doğu-güneydoğu bölgelerimiz teşkil edecek.

*Artı istihdam programı… Öncelikli olarak katma değeri yüksek olan orta ve ileri teknoloji şirketlerinde uygulanacak. Bunun detaylarını merak ederseniz Mehmet Şimşek, pardon Mehmet Müezzinoğlu. Mehmetleri karıştırdık…

SAĞLIK BAKANI MEHMET MÜEZZİNOĞLU: İstihdamın üzerine artı istihdam koyacak işverenlerimize, asgari ücretin yarısı kadarki bir yüklenmeyi, biz bakanlık veya İŞKUR olarak üstlenerek, orada artı istihdama ilk yıl yüzde 50, ikinci yıl yüzde 25 destek vermeyi planladık.

*BDDK bu arada bankaların, bankacılık sektörünün reel sektöre kredilerinin yeniden yapılandırılması için yetki ve imkan verecek, karşılıklar kararnamesini kabul etti ve yayınlandı.

Hem karşılıkların düşürülmesiyle yeni kredi imkanlarının açılması söz konusu. Genel olarak tüm kredilerin tekrar yapılandırılması imkanının getirilmesi sağlanıyor. Karşılık azaltılınca, krediye vereceği para artıyor.

Kredi yapılandırılmasını imkan vermek için karşılıklar kararnamesiyle burada bazı yükler bazı yükler üzerlerinden alınmış oluyor.

EXİMBANK'IN SERMAYESİ ARTIRILACAK

*İhracatın artırılmasına yönelik bir dizi önlemler aldık. 2017 yılında ilave, bir önceki yıla yaptığı ihracata ilave ihracat yaparsa bu ayrıca desteklenecek. Eximbank’ın sermayesini artırıyoruz. 3,7 milyar sermayesi var, bunu da daha üste çıkartacağız.

*Yurtdışı yükleniciler veya müteahhit hizmetlerine yönelik kullandırılan döviz kredilerinde, sağlanacak Türk malı ve hizmetlere dönük kısma da sıfır faiz uygulaması getiriyoruz. Buradan oraya götüreceğiniz mal ve hizmetler için, bu kredilerde faiz alınmayacak. Bu faiz farkı da Exim’den karşılanmış olacak.

*Kredi Garanti Fonu, hazine tarafından sağlanacak fona, kefalet sınırının önemli bir kısmı ihracatçıya yüzde 100 teminat verilecek.

*Eximbank tarafından kullandırılan kredilerde, risk ağırlığını sıfırlamaya yönelik sermaye yeterlilik oranını da artırmış olacağız. Bu şu anlama geliyor, bunların detaylarını ekonomi bakanımız teferruatlı olarak paylaşacaktır. Amacımız ihracatımızı çeşitlendirmek, katma değerini artırmak ve ihracatımızın miktarını artırmak. Üç tane amacımız var.

36 AY VADELİ 50 BİN LİRA KREDİ

*Yine Bilim Sanayii Bakanlığımızın KOBİ’lere yönelik bir desteği var. Mevcut bilançolarını esas alarak, ilk 12 ay için geri ödemesiz olmak üzere 36 yıl vadeli 50 bin lira kredi sağlanacak. Bu ne demekse…

KOSGEB’e üye olan küçük işletmelerin, 12 aylık kredisini karşılamak için 50 bin lira vereceğiz. Ve biz bunun faizini ödeyeceğiz. İlk 12 ay ödemesiz, toplam üç yıl geri ödemesiz olacak.

Üç yıl boyunca, 50 bin liraya kadar faizsiz kredi verilecek. İlk yıl ödeme yok, son iki yıl ödenecek. Üçer aylık ödeme takvimi.

BÜTÇEDE TASARRUF YAPILACAK

Reel sektörü desteklemek için aldığımız bu tedbirlerin tamamı için, bütçemizde yapacağımız tasarrufları kullanacağız. Yani mali disiplin var olmaya devam edecek. Har vurup harman savurmayacağız. Başkaca olumsuzluğa sebep olacak bir uygulamaya gitmeyeceğiz.

*Son olarak burada iki tane husus daha var. Birincisi geçtiğimiz günlerde bir genelde imzaladım. Genelgeye göre kamu bankaları artık aralarında para toplarken yarış yapmayacaklar.

Yani kimden para topluyor? Kamunun paraları genellikle kamuda tutuluyor. Bunları da efendim birbirleri arasında da yarışa giriyorlar, özel bankalar da yarışa giriyorlar. Buna gerek yok dedim.

YILLIK FAİZİ 9,9'A İNDİRDİLER

*Geçen gün iki bankamızı, TOBB ile beraber bir kaynak oluşturdular. Faizi de KOBİ’lere vermek için yıllık faizi 9,9’a indirdiler. Ümit ederim ki bu uygulamada kamu bankalarının kullandıracakları kredilerin maliyetine, aynı oranda, oranları düşürerek yansımasına sebep olacak.

*Bir son konuda bu piyasada yaşanan dalgalanmalar üzerine. Sağ olsun milletimiz, yine sayın cumhurbaşkanımızın çağrısıyla beraber bir sorumluluk üstlendi ve ciddi anlamda milli liramıza yönelme oldu. Bunun için teşekkür ediyoruz.

MECBUR KALMADIKÇA DÖVİZLE SÖZLEŞME OLMAYACAK

*Bunun vatandaşlarımızın tek başıan yapması yetmez dedik, biz de önlemler aldık. Şimdi devletin mecbur kalmadıkça, döviz üzerinden sözleşme yapmayacak. Mecbur değilse, döviz üzerinden sözleşme yapmayacak. İki yapılmış bütün sözleşmelerde, mümkün olanları türk parasına dönüştürmek. Uygulamalar başladı. Bazı kamu kuruluşları, ihtiyaç fazlası olan dövizlerini türk parasına dönüştürdü. Bu şekilde kısa vadede 10 milyar dolar civarında bir kaynak yerli paraya geçmiş oldu. Bunun anlamı şudur, piyasanın diğer ihtiyaçları olan döviz imkanına da bir takviye yapılmış oldu. Bu uygulama bundan sonra da devam edecek.

ÇOK CİDDİ TASARRUFLAR YAPACAĞIZ

*Son söyleyeceğim şey, önce milletten bir şey isterken kendimiz ne yapıyoruz ona bakmamız lazım. Devlet olarak 2017’de muazzam bir tasarruf yılı olacak. Çok ciddi tasarruflar yapacağız. Yani önceliği olmayan harcamalar, yeni bina alma, yeni araba alma vesaire… Efendim gereksiz masraflar yapılmayacak. Fuzuli yere seyahatler bunlardan kaçınacağız. Bir anlamda vatandaşlarımızdan bir şey isterken, hadi dövizini bozdur ülkene omuz ver derken, önce devlet kurumları olarak bizler elimizi taşın altına koymamız lazım.

SORU: TÜM BU TEŞVİKLERİN TOPLAM MALİYETİ NEDİR?

Teşviklerle, tedbirleri birbirine karıştırmayalım. 250 milyar liralık kredi hacmi oluşturuyoruz. Para var zaten piyasada. Para var ama verilmiyor. Finans sektörü yeterli emniyet tedbiri görmek istiyor. Bunların yapılması için biz ilave borçlanma yapmayacağız. Borçlanma yapmadan karşılık ayırma bu işin püf noktasıdır.

SİZ KONUŞMANIZI YAPARKEN, TÜRK LİRASINDAKİ DEĞER KAYBI DEVAM ETTİ. PARA POLİTİKASINDA ÖNLEM DÜŞÜNÜLÜYOR MU?

250 MİLYAR DOLARLIK KREDİDEN BAHSETTİNİZ, BANKALARIN 1 TRİLYONLUK KREDİSİ VAR. ÖDENMEZSE DEVLET Mİ ÖDEYECEK?

*Bir kere şunu bilmek lazım, 1 trilyon kredi var ama işler yolunda gidiyor. Bu olası dalgalanmalardan etkilenme olabilir diye, biz devlet olarak 250 milyar lira sizin rezerviniz var, teminatlar da bize ait diyoruz. Sorunlu kredilere baktığınız zaman bizim ayırdığımız miktarın çok altında, yüzde 3,5.

*Ama biz diyoruz ki, bugün değil gelecek zamanda da en kötü senaryoya göre hareket ediyoruz ve bu kaynağı ayırıyoruz.

*Son olarak tabi piyasalardaki dalgalanmalar şu birkaç günde iniş trendindeydi. Bu ufak tefek inişler çıkışlar, küresel şartlardan dolayı, küresel şartlardan dolayı olabiliyor. Bunlar geçici şeyler. Bizim tedbirlerimiz ise orta ve uzun vadeli.

*Bu arada Merkez Bankamızın da eli kolu bağlı değil. O icap ettiği tedbirleri her zaman alabilir. Bu hükümetimizin aldığı tedbirler.

2017’de bu teşviklerin vergi olarak bir yansıması söz konusu mu vatandaşlar üzerine?
Kamuda tasarruftan bahsettiniz, verebileceğiniz bir rakam var mı? Bugün kamuya 100 bini aşkın bilişim personeli alınacağı yazıldı?

İlave vergiden kastınız ne?

2017’ye ilişkin olarak bir vergi artışı olacak mı?

Böyle bir şey yok. Vergi artışı yok. Vergi artışı olsa bunları niye konuşuyoruz? Bir elinle ver, iki elinle al. Biz bir sıkıntıyı gidermek, veren taraf olacağız alan taraf olmayacağız.

Harcamaları tabi kısacağız. Şu anda miktar vermemem ama önemli olan bu konudaki kararlılığımızdır.

İstihdam, kamuya gerekmedikçe yeni personel almayacağız, yeni bina almayacağız. Aynı işi biri de yapıyor öbürü de yapıyor, kurumlardan bunların önüne geçeceğiz.

Kamuya yeni bina ve araba alınmayacağını söylediniz. Acaba bir havuz oluşturmak söz konusu olacak mı?

Şu anda kamunun ihtiyaçları bize geliyor, başbakanlığa geliyor. Yeni araç, yeni bina, yeni personel alımı… Zaten bir merkezden koordine ediliyor. Burada tabi öğretmen ve güvenlik görevlileri, onlarla ilgili, öğretmen, jandarma, polis bunlarla ilgili zaten belirlediğimiz bir şey var.

Bunlar dışında diğer acil ihtiyaçlar için belirlediğimiz rakam 5 bin. Bunun dışında daha fazla personel istihdamı söz konusu olmayacak. Mevcut eldeki personelin, ihtiyaç fazlalarını ihtiyaç olan yerlere kaydırmak suretiyle açığı kapatmış olacağız.

KOBİ kredilerinde öncelik kavramı ne olacak? Burada hangi sektörler öncelik alacak?
Yurtdışı tasarrufların, Türk Lirasına çevrilmesi noktasında bir çağrınız olacak mı?

Bir kere imalat sektörü. Bizim gerçek sektör dediğimiz imalat sektörü kobi’lerde desteklenecek.

Yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızın tasarruflarını buraya çekme yönünde mi? Bunu tabi, böyle bir çağrı var. Varlık barışı var mesela. Bunun en güzel sonucu bu. Diyoruz ki dışarda paranız varsa zaten rahat bırakmıyorlar. Bazı ülkeler üstüne yatmak için her türlü numarayı çekiyorlar. Vatandaşlarımız gelsin buraya emin ellerden memleketine parayı, vergi mergi de yok. Getirsin buraya yatırsınlar.

Bu sadece bir çağrıdır. Zorlayacak bir şey yok. Tıpkı cumhurbaşkanımızın vatandaşlarımıza yaptığı çağrı gibidir. 

 AYRINTILAR GELİYOR