Global kriz vurdu, Avrupa ekonomisi 15 yıl sonra durdu
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Kasım 15, 2008 00:00
Küresel kriz Avrupa ekonomisini de durgunluğa soktu. Avrupa Birliği’nde (AB) ortak para birimi Euro’yu kullanan 15 ülkenin dahil olduğu Euro Bölgesi, ikinci çeyrekteki binde 2 küçülmenin ardından üçüncü çeyrekte de binde 2 daralarak, 15 yıl aradan sonra durgunluğa girdi.
Resmi istatistik kurumu Eurostat’ın verilerine göre, ikinci çeyrekte sıfır büyüme gerçekleştiren 27 üyeli AB ekonomisi de, üçüncü çeyrekte binde 2 küçüldü. Eurostat, ilk çeyrekteki güçlü ekonomik performans nedeniyle üçüncü çeyrek sonunda yıllık büyüme oranının Euro Bölgesi’nde binde 7 ve AB’de binde 8 olduğunu duyurdu. Tüm AB üyelerinin üçüncü çeyrek büyüme rakamları açıklanmadı. Ancak Eurostat’ın verilerine göre, küçülen ekonomiler arasında yüzde 1’le Estonya, binde 5’le Almanya ve İngiltere, binde 2’yle İspanya ve binde 1’le Macaristan yer alıyor. Ekonomide, bir ülkenin arka arkaya iki çeyrekte küçülmesi, durgunluk anlamına geliyor.
Enflasyon düşüşte
Euro Bölgesi’nden büyüme konusunda kötü sinyaller gelirken enflasyon düşüşe geçti. Euro Bölgesi’nde Ekim ayında yüzde 3.6’dan yüzde 3.2’ye indi. Avrupa Merkez Bankası’nın enflasyondaki düşüşü ve ekonomik daralmayı dikkate alarak 4 Aralık’taki toplantısında faiz indirimi politikasını sürdürmesi bekleniyor. Ekonomistler, yüzde 3.25 düzeyindeki gösterge faizin gelecek yıl yüzde 1.5’e kadar düşürüleceğini öngörüyor.
ABD’den başlayan krizin Avrupa ekonomilerine etkisi büyük oldu. Ülkelerdeki son durum şöyle:
ALMANYA: Avrupa’nın en büyük ekonomisine sahip olan Almanya üçüncü çeyrekte yüzde 0.5 daralınca beş yıl sonra yeniden durgunluğa girdi. Ekonomi, ikinci çeyrekte de yüzde 0.4 küçülmüştü.
İTALYA: Almanya’nın ardından İtalya da resmen durgunluğa girdi. Euro Bölgesi’nin üçüncü büyük ekonomisine sahip olan İtalya üçüncü çeyrekte yüzde 0.5 daraldı. İtalyan ekonomisi ikinci çeyrekte de yüzde 0.4 oranında küçülmüştü.
FRANSA: Fransa durgunluktan kıl payı kurtuldu. Fransa Maliye Bakanı Christine Lagarde, Fransız ekonomisinin üçüncü çeyrekte yüzde 0.14 büyüyerek durgunlukta kurtulduğunu kaydetti. Bir Fransız radyosuna açıklama yapan Lagarde, ekonominin sürpriz biçimde büyümesinde tüketim ve yatırımların etkili olduğunu belirtti. Fransa ikinci çeyrekte yüzde 0.3 daralmıştı.
İSPANYA: İspanya da durgunluktan kurtulan ülkeler arasında. İkinci çeyrekte yüzde 0.1 büyüyen İspanya ekonomisi, üçüncü çeyrekte yüzde 0.2 küçüldü.
HOLLANDA: Hollanda ekonomisi ikinci ve üçüncü çeyrekte yerinde saydı ve büyüme sıfır olarak gerçekleşti.
Citigroup 10 bin kişinin daha işine son verecek
ABD’li finans grubu Citigroup, karlılığa dönüş çalışmaları çerçevesinde başka büyük boyutlu işten çıkartma üzerinde çalışırken, milyonlarca kredi kartı kullanıcısının faiz oranlarını da yükseltmeye hazırlanıyor. Bu kararlar, grubun CEO’su Vikram Pandit’in, açıklanan 20 milyar dolarlık zararı üzerine alındı. New York merkezli şirketin hisseleri de, tek haneye inerek 9.45 dolar oldu. Bu haftadan başlamak üzere Citigroup, dünyada yatırım bankacılığı ve diğer bölümlerinde en az 10 bin çalışanın işine son vereek. Pandit ve yardımcıları, yetkililerden çalışanların ücretleriyle ilgili bütçelerini yüzde 25 oranında azaltmalarını istedi. Bu arada Wall Street Journal’da Citi Yönetim Kurulu Başkanlığı ile ilgili olarak yayımlanan habere istinaden Citi Yönetim Kurulu, şirketin Yönetim Kurulu Başkanı Sir Win Bischoff’a tam desteğinin tekrar altını çizerek, Sir Win Bischoff’un devam eden liderliğinden memnuniyet duyduklarını açıkladı.
Paulson, paketi değiştirdi demokratlar isyan etti
ABD Hazine Bakanı Henry Paulson’ın 700 milyar dolarlık kurtarma paketinde çok riskli varlıkları satın almayacağı açıklaması Demokrat Partilileri kızdırdı. Demokrat senatörler paketi tüketimi artırmak için kullanacağını açıklayan Paulson’ı, "Açıklamadan önce neden bize haber vermedin" diyerek eleştirdi. Eylül ayında senatörler ve Hazine’nin iki hafta süren görüşmeleri ile alınan bu kararın şaşkınlık yarattığını belirten senatörler, "Hükümetin 700 milyar dolarlık kurtarma planı evrim geçirdi. Paulson paketi kullanarak sayısız icranın önüne de geçemedi. Bu bizi çok rahatsız etti" dediler. Cumhuriyetçi senatörler Tom Coburn, Richard Burr ve David Vitter da Paulson’a bir mektup yazarak "Paketin kullanımı konusunda bu kadar hızlı bir dönüşüme gidilmesi, fonların nasıl kullanılacağı konusunda ciddi soru işaretleri yarattı" uyarısında bulundu.
Biz bilgi verdik
Hazine sözcüleri ise, "Kongre bize finansal piyasalardaki istikrarı sağlamamız için yetki verdi. Ayrıca bu paket konusunda kongrenin önerileri de alındı" diyerek Paulson’ı savundu. Aynı sözcüler son günlerde yaptıkları açıklamaların tamamında Sorunlu Varlıkların Korunması (TARP) programı kapsamında çalışmaların hızla sürdüğünü dile getiriyordu. Hatta Hazine’nin programın çalışabilmesi için varlık yöneticilerini işe alacağı söyleniyordu. Ancak hükümete yakın kaynaklara göre perde arkasında Paulson, bu fikirden 29 Eylül’de uzaklaşmıştı. Kongre’nin 700 milyar dolarlık paketi reddetmesinin ardından yeniden kabul etmesi piyasalara moral vermeye yetmemişti.
Dexia’dan 1.5 milyar Euro’luk zarar
KÜRESEL finansal krizde Belçika, Fransa ve Lüksemburg’un 6.4 milyar Euro sermaye aktararak kurtardıkları bankacılık devi Dexia, üçüncü çeyrekte 1 milyar 544 milyon Euro zarar açıkladı. Banka geçen yılın aynı döneminde 439 milyon Euro kar etmişti. Dexia’dan yapılan açıklamada, üçüncü çeyrek bilançosundaki zararda 2.2 milyar Euro’luk küresel finansal kriz zararının etkili olduğu belirtilerek, bunun hesaba katılmaması durumunda bankanın 647 milyon Euro kar ettiği bildirildi. Banka, yeniden yapılanma planı çerçevesinde tahvil sigortası yapan New York merkezli Financial Security Assurance Inc. (FSA) birimini 722 milyon dolara satmak için nihai anlaşmaya vardığını duyurdu. Dexia, küresel krizde büyük zarar açıklayarak sermayesini eriten FSA’yı 2000 yılında 2,6 milyar dolara satın almıştı.
Hedge fonlar: Bizden daha yüksek vergi alınmalıydı
DÜNYANIN en büyük hedge fon yöneticileri perşembe günü kongrede kuralsız finansal araçların daha büyük kayıplara yol açabileceğine dikkat çekerek aşırı sıkı kurallar konusunda da uyarılarda bulundu. George Soros’un başı çektiği hedge fon yöneticileri, krizde sorunun kendilerinden değil finansal sistemden kaynaklandığını ifade etti. Renaissance Technologies yöneticisi James Simons da problemin derecelendirme kuruluşlarından kaynaklandığına dikkat çekti. Citade’in yöneticisi Kenneth Griffin ise, "Sorun gerçekten kuralsızlıktan kaynaklansaydı, daha katı kurallara bağlı kurumlar krizden etkilenmezdi" dedi. Komitenin Demokrat başkanı Henry Waxman de, "Sorun fonlara sağlanan vergi indirimlerinden kaynaklandı" dedi.
ABD’li bankaların mevduat kapma yarışı
ABD’deki bankalar arasında mevduat kapma yarışı artıyor. En büyüklerden olan Citigroup’tan, 55 şubeli S&T Bancorp’a kadar bankaların hepsi mevduata verdikleri faiz oranında keskin artışlar yapıyorlar. Bu rekabet, müşterilerin daha fazla avantaj elde etmesini sağlarken, ABD’deki büyük ve küçük bankaların kar marjlarını sıkıştırarak sıkıntı yaşamalarına neden oluyor. Finansal hizmetler danışmanlık firmasından Oliver Wyman, "Mevduat çekme yarışı milli fiyat savaşını hızlandırıyor. Geçen 15 yıl içinde bunun gibi bir şey yaşamadık. Rekabetin derecesini şu anda öngöremiyoruz" dedi.
Credit Suisse varlık yönetimine ortak arıyor
İSVİÇRELİ banka Credit Suisse, geleneksel varlık yönetim bölümü için olası ortaklık görüşmelerini sürdürüyor. Konuya yakın kaynakların verdiği bilgiye göre, İsviçreli banka, üç şubeli varlık yönetim franchise’larından biri olan Global Investors’ı daha küçülterek, müşterilere daha iyi hizmet vermesini sağlayacak. Global Investors 212 milyar dolarlık (255 milyar İsviçre Frangı) varlığı yönetiyor.
Sun Microsystems 6 bin çalışanını çıkartacak
ABD’li bilişim firması Sun Microsystems küresel düzeyde 5 ile 6 bin arasında değişen çalışanını işten çıkaracak. Yapılan açıklamada, Sun Microsystems firmasının çalışanların yaklaşık yüzde 18’i olan 5 ile 6 bin arasında değişen alışanını gelecek yıl işten çıkarmaya hazırlandığı açıklandı. Şirketin Yazılım Başkanı Rich Green’in de görevinden istifa etti. Açıklamada, işten çıkarmayla Sun firmasının yılda 700-800 milyon dolar arasında tasarruf sağlayacağı belirtildi.
Enflasyon düşüşte
Euro Bölgesi’nden büyüme konusunda kötü sinyaller gelirken enflasyon düşüşe geçti. Euro Bölgesi’nde Ekim ayında yüzde 3.6’dan yüzde 3.2’ye indi. Avrupa Merkez Bankası’nın enflasyondaki düşüşü ve ekonomik daralmayı dikkate alarak 4 Aralık’taki toplantısında faiz indirimi politikasını sürdürmesi bekleniyor. Ekonomistler, yüzde 3.25 düzeyindeki gösterge faizin gelecek yıl yüzde 1.5’e kadar düşürüleceğini öngörüyor.
ABD’den başlayan krizin Avrupa ekonomilerine etkisi büyük oldu. Ülkelerdeki son durum şöyle:
ALMANYA: Avrupa’nın en büyük ekonomisine sahip olan Almanya üçüncü çeyrekte yüzde 0.5 daralınca beş yıl sonra yeniden durgunluğa girdi. Ekonomi, ikinci çeyrekte de yüzde 0.4 küçülmüştü.
İTALYA: Almanya’nın ardından İtalya da resmen durgunluğa girdi. Euro Bölgesi’nin üçüncü büyük ekonomisine sahip olan İtalya üçüncü çeyrekte yüzde 0.5 daraldı. İtalyan ekonomisi ikinci çeyrekte de yüzde 0.4 oranında küçülmüştü.
FRANSA: Fransa durgunluktan kıl payı kurtuldu. Fransa Maliye Bakanı Christine Lagarde, Fransız ekonomisinin üçüncü çeyrekte yüzde 0.14 büyüyerek durgunlukta kurtulduğunu kaydetti. Bir Fransız radyosuna açıklama yapan Lagarde, ekonominin sürpriz biçimde büyümesinde tüketim ve yatırımların etkili olduğunu belirtti. Fransa ikinci çeyrekte yüzde 0.3 daralmıştı.
İSPANYA: İspanya da durgunluktan kurtulan ülkeler arasında. İkinci çeyrekte yüzde 0.1 büyüyen İspanya ekonomisi, üçüncü çeyrekte yüzde 0.2 küçüldü.
HOLLANDA: Hollanda ekonomisi ikinci ve üçüncü çeyrekte yerinde saydı ve büyüme sıfır olarak gerçekleşti.
Citigroup 10 bin kişinin daha işine son verecek
ABD’li finans grubu Citigroup, karlılığa dönüş çalışmaları çerçevesinde başka büyük boyutlu işten çıkartma üzerinde çalışırken, milyonlarca kredi kartı kullanıcısının faiz oranlarını da yükseltmeye hazırlanıyor. Bu kararlar, grubun CEO’su Vikram Pandit’in, açıklanan 20 milyar dolarlık zararı üzerine alındı. New York merkezli şirketin hisseleri de, tek haneye inerek 9.45 dolar oldu. Bu haftadan başlamak üzere Citigroup, dünyada yatırım bankacılığı ve diğer bölümlerinde en az 10 bin çalışanın işine son vereek. Pandit ve yardımcıları, yetkililerden çalışanların ücretleriyle ilgili bütçelerini yüzde 25 oranında azaltmalarını istedi. Bu arada Wall Street Journal’da Citi Yönetim Kurulu Başkanlığı ile ilgili olarak yayımlanan habere istinaden Citi Yönetim Kurulu, şirketin Yönetim Kurulu Başkanı Sir Win Bischoff’a tam desteğinin tekrar altını çizerek, Sir Win Bischoff’un devam eden liderliğinden memnuniyet duyduklarını açıkladı.
Paulson, paketi değiştirdi demokratlar isyan etti
ABD Hazine Bakanı Henry Paulson’ın 700 milyar dolarlık kurtarma paketinde çok riskli varlıkları satın almayacağı açıklaması Demokrat Partilileri kızdırdı. Demokrat senatörler paketi tüketimi artırmak için kullanacağını açıklayan Paulson’ı, "Açıklamadan önce neden bize haber vermedin" diyerek eleştirdi. Eylül ayında senatörler ve Hazine’nin iki hafta süren görüşmeleri ile alınan bu kararın şaşkınlık yarattığını belirten senatörler, "Hükümetin 700 milyar dolarlık kurtarma planı evrim geçirdi. Paulson paketi kullanarak sayısız icranın önüne de geçemedi. Bu bizi çok rahatsız etti" dediler. Cumhuriyetçi senatörler Tom Coburn, Richard Burr ve David Vitter da Paulson’a bir mektup yazarak "Paketin kullanımı konusunda bu kadar hızlı bir dönüşüme gidilmesi, fonların nasıl kullanılacağı konusunda ciddi soru işaretleri yarattı" uyarısında bulundu.
Biz bilgi verdik
Hazine sözcüleri ise, "Kongre bize finansal piyasalardaki istikrarı sağlamamız için yetki verdi. Ayrıca bu paket konusunda kongrenin önerileri de alındı" diyerek Paulson’ı savundu. Aynı sözcüler son günlerde yaptıkları açıklamaların tamamında Sorunlu Varlıkların Korunması (TARP) programı kapsamında çalışmaların hızla sürdüğünü dile getiriyordu. Hatta Hazine’nin programın çalışabilmesi için varlık yöneticilerini işe alacağı söyleniyordu. Ancak hükümete yakın kaynaklara göre perde arkasında Paulson, bu fikirden 29 Eylül’de uzaklaşmıştı. Kongre’nin 700 milyar dolarlık paketi reddetmesinin ardından yeniden kabul etmesi piyasalara moral vermeye yetmemişti.
Dexia’dan 1.5 milyar Euro’luk zarar
KÜRESEL finansal krizde Belçika, Fransa ve Lüksemburg’un 6.4 milyar Euro sermaye aktararak kurtardıkları bankacılık devi Dexia, üçüncü çeyrekte 1 milyar 544 milyon Euro zarar açıkladı. Banka geçen yılın aynı döneminde 439 milyon Euro kar etmişti. Dexia’dan yapılan açıklamada, üçüncü çeyrek bilançosundaki zararda 2.2 milyar Euro’luk küresel finansal kriz zararının etkili olduğu belirtilerek, bunun hesaba katılmaması durumunda bankanın 647 milyon Euro kar ettiği bildirildi. Banka, yeniden yapılanma planı çerçevesinde tahvil sigortası yapan New York merkezli Financial Security Assurance Inc. (FSA) birimini 722 milyon dolara satmak için nihai anlaşmaya vardığını duyurdu. Dexia, küresel krizde büyük zarar açıklayarak sermayesini eriten FSA’yı 2000 yılında 2,6 milyar dolara satın almıştı.
Hedge fonlar: Bizden daha yüksek vergi alınmalıydı
DÜNYANIN en büyük hedge fon yöneticileri perşembe günü kongrede kuralsız finansal araçların daha büyük kayıplara yol açabileceğine dikkat çekerek aşırı sıkı kurallar konusunda da uyarılarda bulundu. George Soros’un başı çektiği hedge fon yöneticileri, krizde sorunun kendilerinden değil finansal sistemden kaynaklandığını ifade etti. Renaissance Technologies yöneticisi James Simons da problemin derecelendirme kuruluşlarından kaynaklandığına dikkat çekti. Citade’in yöneticisi Kenneth Griffin ise, "Sorun gerçekten kuralsızlıktan kaynaklansaydı, daha katı kurallara bağlı kurumlar krizden etkilenmezdi" dedi. Komitenin Demokrat başkanı Henry Waxman de, "Sorun fonlara sağlanan vergi indirimlerinden kaynaklandı" dedi.
ABD’li bankaların mevduat kapma yarışı
ABD’deki bankalar arasında mevduat kapma yarışı artıyor. En büyüklerden olan Citigroup’tan, 55 şubeli S&T Bancorp’a kadar bankaların hepsi mevduata verdikleri faiz oranında keskin artışlar yapıyorlar. Bu rekabet, müşterilerin daha fazla avantaj elde etmesini sağlarken, ABD’deki büyük ve küçük bankaların kar marjlarını sıkıştırarak sıkıntı yaşamalarına neden oluyor. Finansal hizmetler danışmanlık firmasından Oliver Wyman, "Mevduat çekme yarışı milli fiyat savaşını hızlandırıyor. Geçen 15 yıl içinde bunun gibi bir şey yaşamadık. Rekabetin derecesini şu anda öngöremiyoruz" dedi.
Credit Suisse varlık yönetimine ortak arıyor
İSVİÇRELİ banka Credit Suisse, geleneksel varlık yönetim bölümü için olası ortaklık görüşmelerini sürdürüyor. Konuya yakın kaynakların verdiği bilgiye göre, İsviçreli banka, üç şubeli varlık yönetim franchise’larından biri olan Global Investors’ı daha küçülterek, müşterilere daha iyi hizmet vermesini sağlayacak. Global Investors 212 milyar dolarlık (255 milyar İsviçre Frangı) varlığı yönetiyor.
Sun Microsystems 6 bin çalışanını çıkartacak
ABD’li bilişim firması Sun Microsystems küresel düzeyde 5 ile 6 bin arasında değişen çalışanını işten çıkaracak. Yapılan açıklamada, Sun Microsystems firmasının çalışanların yaklaşık yüzde 18’i olan 5 ile 6 bin arasında değişen alışanını gelecek yıl işten çıkarmaya hazırlandığı açıklandı. Şirketin Yazılım Başkanı Rich Green’in de görevinden istifa etti. Açıklamada, işten çıkarmayla Sun firmasının yılda 700-800 milyon dolar arasında tasarruf sağlayacağı belirtildi.