Git gel 60 bin lira yakıyor

I. Bölüm: İstanbul trafiğine yeni çözüm

- Kriz İDO'yu etkiledi mi?

Bizi pek etkilemedi çünkü hizmet çeşitliliği sayesinde bir noktadaki kaybımızı diğer taraflardan tamamlamış olduk. Son dönemde toplam araç ve yolcu sayımızda önemli bir değişim olmadı. Hatta biz bütçeye 2009'da büyüme hedefi koyduk.

- Günde kaç kişi taşıyorsunuz?

Günde 300 bine yakın insan taşıyoruz. Yıl bazında ise geçen sene 100 milyonun üzerinde yolcu ve 6.7 milyon adet araç taşıdık.

- Bu rakamlar daha önce neydi?

5 sene önce yıllık 500 bin araç idi. Yolcu sayısı da aynı dönemde 60 milyonlardan 100 milyonun üzerine çıktı. Ama biz son yıllarda çok ciddi projeler hayata geçirdik ve çok büyüdük. Deniz taşımacılığı sektöründe dünya lideri haline geldik. Zaten Dünya Feribotçular Birliği'nin (Interferry) de başkanlığını yapıyoruz.

Biz çok fazla proje ürettik. Deniz taksiler, yeni vapurlar, arabalılar, deniz otobüsleri, yeni gemiler, yeni hatlar...  Birçok denenmemiş proje yaptık. Türk şirketlerinin, Türk tersanelerinin, Türk mühendislerinin başarısı ile büyüdük. Mesela Harem-Sirkeci hattına koyduğumuz yeni feribotlar...

- Ne özelliği var?

Hem yakıt ekonomisi sağlıyor hem konforlu, çevreci ve ayrıca LPG'li araçlar da kullanabiliyor. Akrobat dediğimiz 360 derece kendi etrafında dönebilen gemiler bunlar. Bu bizim potansiyelimizi artırdı ve oradaki kapasiteyi 2 binlerden 12 binlere çıkardık. Ayrıca bu yeni bir mühendisliktir. İlk biz tasarladık ve ilk kez İDO için üretildi, Türkiye'de üretildi. Bizim sayemizde tüm dünya tanıdı.

Deniz taksiler de aynı şekilde Türkiye'de üretildi ve dünyaya sunuldu.

- Dünyada başka yerde yok mu?

Var ama mesela 100 kişik büyüklükte dolmuş tipi var. Bizdeki gibi taksi mantığı ile yok. Ama şimdi bizden gören Dubai'de de bu taksiler hizmete girecek.

- İDO'nun hangi araçları Türkiye'de yapılıyor?

Sirkeci-Harem hattındakiler, yeni şehir hatları vapurları ve deniz taksiler. Ayrıca Haliç vapurları da burada yapılacak.

- Deniz otobüsleri?

En son Yalova-Yenikapı için aldığımız hızlı feribotlar Hong Kong'da, Yenikapı-Bursa feribotu da Avustralya'da yapıldı.

- Bunlar niye Tükiye'de yapılmıyor?

Biz yaptığımız herşeyi uluslararası ihale ile yapıyoruz ve alüminyum teknolojisi çok ihtisas gerektiren bir konu. Bu konuda ihtisaslaşmış tersaneler var. Maliyetler açısından biz onlarla çok rekabet edemiyoruz şu anda.

Sonuçta biz de Türkiye'de yapılmasından mutluluk duyarız ama bir kurumuz ve uluslararası ihaleye çıkıp fiyat avantajını gözetmek durumundayız.

- Peki ihaleye Türkiye'den teklif geldi mi?

Hiç teklif gelmedi. Bu işin uzmanlığı biraz daha farklı. Alüminyum gemi ile çelik gemi yapmak arasından çok büyük farklar var.

- Fiyat seviyesini nasıl buluyorsunuz?

Mesela biz Yalova'ya 10 liraya taşıyoruz. Gidin sorun otobüçülere ne kadara taşıyorlar. Biz 1 saat 15 dakikada taşıyoruz, diğer insanlar 4 saatte gidiyor. Bunların bir bedeli olması lazım. Yine de dünyada benzer taşımacılığı yapan firmalara göre 3-4 kat ucuzuz.

Biz burada insanlara 5 yıldızlı konfor imkanı sunuyoruz ve ciddi bir zaman avantajı sağlıyoruz.

- Ro-Ro projesi için yakıt fiyatının altına taşıyacağız dediniz. Ama Yenikapı-Bandırma hattında araba ile gitmek daha ucuza geliyor...

Muhakkak biraz fark var ama şu da var: Her geminin işletme maliyeti farklı. Yanikapı-Bandırma arası sefer yapan gemiler gidiş geliş 60 bin lira yakıt yakıyor. Bu gemi 40 mil hızla gidiyor, 2000 aracı, 1000 yolcuyu deniz üzerinde resmen uçuruyorsunuz.

Normal bir geminin hızı 12 mildir. Eskiden gemiler İstanbul'dan gece kalkar sabah varırdı.

Şunu demek istiyorum: İstanbullulara hizmet sunduğumuz gemiler dünyanın en gelişmiş gemileri. İşletmee maliyeti yüksek ve  yüksek devirli makinalar... Bu sizin gördüğünüz gemilerin altında çok büyük sistemler var.

Bizim kâr etme gibi bir hedefimiz yok ve biz yapabileceğimizin hepsini yapıyoruz. Minimum noktada fiyat veriyoruz.

- Hatları neye göre belirliyorsunuz?

Talep analizleri çok önemli. Bir de ulaşım modları birbirine entegreli çalışmak durumunda. Sizin elinizde bir kapasite var ve bunu en iyi şekilde kullanmak istiyorsunuz. Potansiyele göre yerleştiriyoruz.

Bir de belli hatta deniz belli hatta raylı sistem kullanılmak zorunda. Biz şu lükste değiliz: Bir yere hem deniz ulaşımı gitsin, hem raylı ulaşım gitsin... Biz planlama yapıyoruz ve şuna inanıyoruz: Doluluk çok önemli. Sistemin aksamaması için belirli doluluk oranını yakalamak lazım.

- Özelleştirme süreci ne durumda?

Ona Büyükşehir karar verecek. Biz herşeyimizle hazırız. Biz yeni proje üreterek kendimizi o güne hazırlıyoruz.