Girişimci olunmaz doğulur!

HAKAN Baş, Türkiye’nin önde gelen genç girişimcilerinden biri. Geçtiğimiz yıl teknoloji dergisi Wired UK tarafından dünyanın en etkili 100 girişimcisi arasında gösterilen Hakan Baş, son dönemde e-spor alanında yaptığı girişimlerle dikkat çekiyor. Baş, hep hayal ederek motive olduğunu söylerken, girişimcilerin yönetim anlayışında hiyerarşi olmadığını dile getiriyor.

ÖZGÜR OLMAK ÖNEMLİ

Çok kısa bir profesyonel iş deneyiminden sonra girişimci oldunuz. Sizi motive eden şey neydi?

- Girişimciliğe yönelirken beni en çok motive eden şey özgür olmaktı. Alacağım her kararın, atacağım her adımın, tüm çabamın sonucunun iyisiyle kötüsüyle katıksız bana dönecek olması bana cazip geliyordu. Bana göre doğru sistemi kurup, kendi ekibimi oluşturup, hedeflerim uğruna savaşmak “modern köle” olmaktan çok daha iyi bir alternatifti. Çalışmayı seven biri olarak daha çok çalışıp daha başarılı olacağıma inancım tamdı.

Öğrenciliğinizde girişimcilik yönünde eğiliminiz var mıydı?

- Girişimci olmak istediğimi hep biliyordum, fakat doğru zaman gelene kadar donanımımı artırmam gerektiğinin de farkındaydım. Ortaokulda kendime bir yol haritası çizmiştim: Liseyi başarıyla bitirip, ABD’de iyi bir üniversiteye girip, sonrasında 3 yıl yatırım bankacılığı yapıp, en son da yine ABD’de iyi bir MBA alıp Türkiye’ye dönüp kendi işimi yapmak istiyordum. Aslında uzun bir yol haritası olsa da benim için uygulaması kolay bir yoldu ve nitekim her şey bu doğrultuda gitti. Yalnız bu uzun yolun sonuna geldiğimde ilk girişimcilik adımını atmak çok da kolay olmadı.

E-SPOR TAKIMINI KURDU

İlki zor olsa da birbiri ardına girişimleriniz oldu…İlk girişiminiz neydi sizin?�

- İlk olarak Peak Games’i kurduk. Sonrasında sırasıyla dijital ajans Krombera geldi, e-ticaret sitesi Lidyana.com, animasyon ajansı Anibera ve prodüksiyon ajansı Probera geldi. Lidyana kısa sürede kendi alanında lider konuma gelirken, Anibera da Türkiye’nin ilk 3D animasyon filmini üretti. Bunları belli noktalara getirip, Peak Games’ten “exit” ettikten sonra ikinci dalga olarak eSpor şirketi Supermassive, chat uygulaması Groop, yazılım firması Kripton ve moda markası No Smokin geldi. Supermassive şu an Türkiye’nin en başarılı eSpor takımı konumunda.

Yatırım yaptığınız girişimler hangileri?

- İkinci el moda sitesi Gardrops, araba paylaşım sitesi Garajyeri.com, moda markası FineApple, New York’ta ikinci el ev eşyası satan Furnishare.com yatırım yaptığımız girişimler oldu. Mavikep yatırım yaptığımız ama sonradan kapanan bir online eğitim platformuydu. Ayrıca internet alanında olmayan 2 yatırımımızdan kısa sürede çıktık.

Size seri girişimci diyoruz. Kaç girişiminiz oldu? Yüzde kaçı başarılı oldu?

- Bizzat operasyonuna dokunduğum 8, daha çok yatırımcı olduğum 8 şirket daha var. Bana göre bir girişim exit olana kadar başarılı, kapanana kadar da başarısız sayılmaz. Ama kendi alanlarında belli yer edinip karlılığa geçmiş şirketleri de başarılı sayarsak, sadece 1 tanesi kapandığı için “şu an yüzde 94’teyiz” diyebiliriz.

Sizce girişimcilik öğrenilir mi?

- “Girişimci olunur mu doğulur mu?” sorusuna sıkça rastlıyoruz. Ben “doğulur” diyenlerdenim. Bence girişimcilik genlerde olması gereken karakter gerektiriyor. Eğer karakterde bu “delilik” varsa yetiler öğrenilerek edinilebilir diye düşünüyorum. Ama kimsenin inanmadığı fikirleri hayata geçirmek için gece gündüz çalışan, belli yeteneklerdeki insanları bu fikre ikna edebilip takımı kuran, konfor alanından çıkıp büyük riskler alan kişinin farklı bir karakteri olsa gerek.

Girişimcilikte en önemli motivasyon sizce nedir?

- Bence girişimcilikte en önemli motivasyon başarma arzusu. Ayrıca olmayan bir şeyleri hayal edip hayata geçirmek, hayatta ve insanlarda iz bırakmak paha biçilmez duygular. Ben girişimcilik maceramda en zor anlarda hep sonunda başarılı olduğumu hayal edip motive oldum.

Bir girişimci olarak nasıl bir yönetim anlayışınız var?

- Kendi kendine motive olabilen (self-motivated) kişilerin takım oyunu yapabildiği bir yönetim tercih ediyorum. Hiçbir zaman bağrış çağırış bir yönetim anlayışım olmadı. İnsanların mutlu oldukları bir ortamda ortak bir hedef için çalıştığı bir kültür yaratmaya çalışıyoruz. Yatay bir yapıyız, hiyerarşi yok, fakat çarkların dönmesi için kusursuz bir raporlama düzeni tutmaya çalışıyoruz. Her departmanın başına o işi benden daha iyi yapacağına emin olduğum yöneticileri getirmeye çalışıyorum. Bu kültüre uygun çalışanlar almaya çalışıyoruz, kimyaların uyuşmadığına kanaat getirdiğimiz anda da yolları ayırmak gerektiğine inanıyorum.

Sizler için yeni nesil yönetici deniliyor. Nedir sizce yeni nesil yöneticilerin ortak özellikleri?

- Çoğunun ortak özelliği teknolojiye hakim, yatay bir yapıyı tercih eden, kılık kıyafet takıntısı olmayan, sonuç odaklı, Z jenerasyonunun dilinden anlayan, empati kuran, çalışanların bireysel hedeflerini de gözeten, hızlı hareket eden, yeniliklere açık olmaları.

RİSK ALMAYI SEVERİM

Risklerle nasıl baş ediyorsunuz?

Bir işte risk ne kadar yüksekse başarılı olunduğundaki getiri o kadar yüksektir. Çoğu girişimci gibi ben de risk almayı seven biriyim. Getirisinin yüksek olduğuna inandığım bir durumsa ve iç sesim “devam” diyorsa, riski en aza indirgemeye çalışıp yola devam ederim.

ETİK DEĞERLER ÖNEMLİ

Girişimcilere nasıl motive olmalılar?

Şu an çektikleri zorlukların meyvesini bir gün toplayacaklarını bilmelerini isterim. Başarısız oldukları deneyimlerde yılmayıp ders çıkarıp devam etmeliler. Sabırlı olan, odaklanan, farkındalığı ve gerçekçiliği kaybetmeyen, çok çalışan, etik değerleri kaybetmeyen girişimciler eninde sonunda mutlaka başarılı olacaklar.

Türkiye’de girişimcilik eko sistemi oluştu mu?

Girişimcilik Vakfı, Endeavor, Etohum, Webrazzi gibi organizasyonların varlığı, toplumun girişimciliğe bakış açısın pozitif olması, gençlerin daha çok bu alana yönelmesi, devletin teşvikleri ekosisteme büyük katkı sağlamakta.

Yurtdışında takip edip örnek aldığınız girişimciler var mı?

Sean Parker, Elon Musk, Richard Branson, Evan Spiegel

HAKAN BAŞ KİMDİR?

Türkiye’nin en genç seri girişimcilerinden biri olan Hakan Baş 33 yaşında. Üsküdar Amerikan Lisesi’ni bitirdikten sonra üniversiteyi Cornell, MBA’ini de Yale Üniversitesi’nde yaptı. Garanti bankası’nda çok kısa bir iş deneyimi yaşadıktan sonra 2010 yılında ilk girişimi Peak games’i kurdu. Hakan Baş aynı zamanda rekortmen yüzücü.