Girişemiyoruz

Türkiye'deki girişimcilerin profili çıkarıldı. Türkiye Sanayici ve İşadamları Derneği'nin (TÜSİAD) yaptırdığı rapordan çıkan sonuçlara göre Türkiye'de girişimci olmak zor zanaat.

'Türkiye'de Girişimcilik' adıyla yayınlanan rapora göre, Türkiye çalışma yasaları, şirketlere yönelik mevzuatlarda yaşanan sorunlar ve bürokratik engeller yüzünden iş ve yatırım yapmaya uygunluk açısından kötü bir performansa sahip.

Rapordan çıkan diğer bir sonuca göre, girişimcilikte de kadının adı yok. Türkiye nüfusunda önemli bir girişimci potansiyeline sahip olan kadınlar ve gençler girişimci olarak değerlendirilemiyor. Türkiye'de erkek girişimciler, kadınların yedi katına ulaşıyor.

Raporda, girişimcilik ekonominin dinamosu olarak gösteriliyor. İşsizlik sorununa önemli bir çözüm olanağı sunduğunun altı çiziliyor. Ancak veriler girişimcilik konusunda Türkiye'de daha fazla yol alınması gerektiğini gösteriyor.

'Türkiye'de Girişimcilik', Sabancı Üniversitesi Yönetim Bilimleri Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Dilek Çetindamar tarafından hazırlandı. 15 Mayıs-1 Kasım 2002 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Çetindamar, günümüzde ekonomik büyümenin iki yapı taşının girişimcilik ve yenilik olduğunu belirtiyor. Raporun hazırlanmasının hedeflerinden birinin Türkiye'nin ekonomik gelişmesi için girişimciliğin sahip olduğu rolün gösterilmesi olduğunu söylüyor.

Türkiye'de girişimcilik ve girişimle ilgili çok fazla araştırma ve veri bulunmuyor. Rapor, bu konudaki veri yokluğundan hareketle hazırlanmış. Beş bölümden oluşan raporda girişimciliğin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi, Türkiye'nin girişimcilik performansı, girişimciliğin geleceği inceleniyor. Türkiye'deki girişimcilik, çeşitli açılardan diğer ülkelerle karşılaştırılıyor.

YENİ ŞİRKET KURULMUYOR

Rapora göre, girişimcilerin yüzde 47'si bağımsız çalışmak amacıyla şirket kurmak istiyor. İnsanları girişimci olmaya iten diğer nedenler yüzde 38 ile istihdam yaratmak, yüzde 34 ile daha fazla para kazanmak ve yüzde 22 ile kişisel tatmin olarak sıralanıyor. Bulgulara göre, Türkiye girişimcilik performansı açısından da iyi bir tablo çizmiyor. Birleşmiş Milletler Ticaret ve Gelişme İşbirliği kurumunun 1998-2000 döneminde yaptığı endekste 137 ülke arasında 112'inci sırada yer alıyor.

Araştırmada, yeni kurulan şirket sayıları açısından da Türkiye'nin kötü bir performans çizdiği ortaya çıkıyor. İktisadi İşbirliği ve Gelişme Teşkilatı'na (OECD) üye ülkelerde yeni kurulan işyerlerinin tüm işletmeler içinde oranı yüzde 11-17, kapanan işyerlerinin oranı yüzde 9-14 arasında değişiyor. Türkiye'de ise bu oranlar sırasıyla yüzde 3.5 ve yüzde 0.9.

'Türkiye'de Girişimcilik' raporunda Türkiye, Güney Kore, İngiltere, İrlanda, İsrail, Meksika, ABD ve Japonya olmak üzere yedi ülke ile karşılaştırılıyor. Türkiye'de var olan girişimci altyapısı, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerle karşılıklı olarak inceleniyor.

Raporda yer alan diğer ülkelerle karşılaştırınca, Türkiye, girişimcilerin önündeki yasal düzenlemeler bakımından kötü bir izlenim çiziyor. Türkiye'de vergi yükünün ekonomik gerekçeleri gözetmeksizin sürekli artış gösterdiği ortaya çıkıyor. Buna karşılık mükellef sayısında bir gelişme yaşanmaması yatırımcılar açısından, vergi ortamını içinde yaşanabilir olmaktan uzaklaştırıyor.

Diğer verilerde, vergi öncesi kár üzerinden alınan ortalama kurumlar vergisi oranları açısından Türkiye'nin İngiltere ile aynı, ABD'den daha düşük vergi uyguladığı görülüyor. Türkiye'nin yarısı kadar kurumlar vergisi uygulayan İrlanda ve Hong Kong, şirket kárlarında en az vergi alınan ülkeler. Gelir vergisi oranlarında Türkiye, gelir vergisi uygulamayan Çin ve Hindistan'ın birinci olduğu sıralamda 49 ülke arasında 40'ıncı sırada yer alıyor.

YANLIŞ İNANIŞLAR

TÜSİAD'ın girişimcilik raporunda girişimciliğe ait yanlış inanışlar da yer alıyor. 'Girişimci doğulur, sonradan olunmaz', 'girişimciler kumarbazdır', 'girişimciler genç ve enerjik olmalıdır', 'başarılı girişimci iyi okul performansı gösterir' yönündeki inanışların gerçeği yansıtmadığının üzerinde duruluyor.

Rapora göre, girişimciliğin temelinde olan birçok yetenek, bilgi, tecrübe ve ilişki ağını yıllar içinde geliştirerek girişimcilik kapasitesinin oluşturulması mümkün. Başarılı girişimciler kumarbaz değil, tüm riskleri dikkatlice hesaplayan kişiler. Okul performansı girişimcilik için gösterge değil.

Raporda girişimciliğin, ekonomik kaynakların düşük üretkenlik alanlarından yüksek alanlara aktarılma sürecinde baş aktör olduğu vurgulanıyor. Çünkü girişimci yeni düşüncelerin yaratılması, yayılması ve uygulanmasını hızlandırıyor. Yeni endüstrilerin doğmasına yol açıyor, hızla büyüyen sektörler yarattığı için ekonomik büyümeyi hızlandırıyor.

(Ayrıntılı rapor için: www.tusiad.org.tr)


Gelişmesi için ne yapılmalı?

Girişimcilikle ilgili açık ve net bir vizyon oluşturulmalı.

Şirket kuruluşu, işleyişi ve kapanışına ait bürokratik engeller azaltımalı.

Fikri mülkiyet haklarına yönelik düzenlenen yasalar işler hale getirilmeli.

Vergi işlemleri kolaylaştırılmalı.

KOBİ'lere verilen kredi azaltılmalı.

Girişimciliğin desteklendiği bir kültürel ortam yaratılmalı.

Girişimciler ve girişimciliği destekleyen kuruluşların oluşturduğu platformlar arasında koordinasyon sağlanmalı.

Güçlü bir bilimsel altyapı oluşturulmalı.

Vergi sistemi yeniden yapılandırılmalı.

Politik süreklilik ve istikrar sağlanmalı.


Girişimcinin özellikleri

Hızlı düşünme

Belirsizlik altında karar alma

Kararlı ve azimli olma

Güçlü sezgi sahibi

İyi gözlemci, hayal gücü yüksek

Kaynaklara ulaşabilecek ilişkiler ağına sahip

İnsan kaynaklarını iyi yönetebilen

Düşünme ve muhakeme yeteneği güçlü

İkna gücüne sahip

İyi iletişim kuran

Esnek, yaratıcı, kendine güvenen