Güncelleme Tarihi:
Diyarbakır’ın Lice İlçesi’nde işadamı Halis Toprak tarafından 2002 yılında açılan ancak, Toprak Holding’in karşılaştığı sıkıntılar nedeniyle son yıllarda atıl durumda olan Lice Yağ Fabrikası’nı Diyarbakırlı işadamı Reşit Cantürk ile Giresunlu sanayici Refik Bulutçu tarafından alındı. Yakında tam kapasiteli faaliyete girecek fabrika için Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nde bir çalıştay düzenlendi. Çalıştayda konuşan ve 1990’lı yıllarda Türkiye’nin en büyük yağ fabrikasının sahibi olan sanayici Refik Bulutçu, "Bir gün Diyarbakır’a uçak ile gelirken aşağıda ayçiçek, soya tarlalarını görmek o sapsarı tarlaların içinde inmek istiyordum" dedi.
İşadamı Barutçu, Diyarbakır’a boş tarla, bozkırlar değil, bu toprakların daha iyi ve verimli olması gerektiğini belirterek, şunları söyledi:
"Uçaktan bakıldığında baraj, göletleri görüyorum bu toprakların daha zengin olması gerekir. Yani toprak, bilgi için üniversite var. Üniversiteler; öğrenci mezun ediyorlar, elimizin altında bilgi de var. Tarım müdürlüklerimizde çalışmalar ve bilgiler var. Peki biz bu ürünü nereye satacağız? İnşallah bu tesiste başarılı olursak buraya başka insanlar da gelip yatırım yapacak. Bize ’Lice’ye gitme, her yere gittin de Lice mi kaldı. Aç mı kaldın, Lice’de ne işin var, Lice halen Türkiye’de mi?’ dediler. Bize ’Lice’ye gitmeyin’ diyen Doğulu çok zengin arkadaşlarımıza, bize milyonlarca dolarlık ipotek vermemize rağmen 100 bin dolarlık kredi vermeyen bankalara inat bir çok şeyi başaracağız. Allah nasip etti; Türkiye’nin en büyük yağ fabrikaları benim oldu. İkisini de ben Amerikalılar’a sattım. Bu sektörü iyi bildiğimi iddia ediyorum. Halis Toprak, burada Batı’da olmayan bir tarzda entegre bir tesis kurmuş. Halis Toprak, heykeli dikilecek bir adımdır. Güzel bir fabrika kurmuş. Bu fabrika Batı’da olsa hemen satılır ama burada senelerdir atıl kalmış."
"MAYINLI ARAZİLERİN TEMİZLENMESİ ALTINDA HELAL GIDA ÜRETİMİ VARDI"
İşadamı Refik Bulutçu, Türkiye’nin hemen altında 1.5 trilyon dolarlık ’Helal gıda pazarı’ olduğunu belirterek, şöyle devam etti:
"Buradan Dubai’ye kadar. Dubai’de dolarlar havada uçuşuyor. Konu gıda ve ülke Türkiye ise, inanamayacağınız kadar para var orada. Bu insanların bütün sorunu ’50-100 yıl sonra nereden, nasıl besleneceğiz’dir. O kral, o şeyh çadırında rahat uyuyabilmesi için bunu temin etmek zorunda. Onların en büyük sorunu helal gıda. Gıda aldıkları yerde ’Domuz var, domuz kanı, domuz yemi karışıyor mu?’sorular onları rahatsız ediyor. Ama, muadili olarak bir şey bulamıyorlar. Sudan’a gittiler, alt yapısını görmeyince sonuçta Türkiye’ye geldiler. Şimdiki Cumhurbaşkanımız olan Başbakana gittiler ’Bize arazi ver, ekelim biçelim’ dediler. Başbakan bunlara çok akıllıca; toprak satamayacaklarını, yasaların buna müsait olmadığını söyleyerek gelip Türkiye’deki gıda firmalarına ortak olmalarını ve bunları büyütmelerini istedi. Hatta sınırdaki mayınlı arazilerin temizlenmesi mantığı da bu pazarlıktan geliyor. Ama adamların istedikleri ölçekte Türkiye’de firma yok."
"LİCE’Lİ DOĞDUĞU YERDE DOYACAKTIR"
Sanayici Refik Bulutçu ile ortak fabrika alan işadamı Reşit Cantürk, Liceli bir aile olarak bugüne kadar hiç sanayicilik yapmadıklarını ve tarımıda çok bilmediklerini söyledi. Cantürk, şunları söyledi:
"Lice’de bir tesis vardı. Bir dönem çalıştırılmış tesis atıl durumdaydı. Halis Toprak sağolsun bir tesis yapmıştı ama, farklı sebeplerden atıl durumdaydı. Lice’nin geleceğinde böyle bir tesisin yaşaması gerekiyordu. Bunun için ailemizin 37 yıllık dostu Refik Bey vardı. Kendisi Trakya ve Adana’da bu işi yapıyordu. Bölge insanı olarak o tesisi yeniden açmayı üstümüze düşen bir sorumluluk olarak gördük. Lice’ye gelirken gerek resmi kurumlar, gerek bankalar, gerekse mal temin eden firmalar konusunda bir çok sıkıntı ile karşılaştık. Buna rağmen bu işi yapıyoruz. Lice’deki fabrikanın faaliyete geçmesi ile ilk etapta 100 kişiye istihdam sağlanacak. 100 kişi demek, 100 ev demek bu Lice ekonomisi için çok önemlidir. Bölgede çok verimli, sulu ve susuz 20 yıldır ekilemeyen araziler var. Bu fabrika ham maddesini burada alabilir ve köylü göç etmek zorunda kalmaz. Liceli doğduğu yerde doyacaktır. Hem istihdam sağlayacak, hem göç engelleyecek hem de mevsimlik işçilerin buradan batıya gitmesi önlenecek. Gelir elde edebilecek bir yerleri yok, bu en azından farklı yöntem ve metodlara girmemelerini sağlayacaktır. Böyle bir tesisin atıl kalmasına duyarsız kalamazdık. Bunu bir borç olarak gördük. Başarımızı gören başka yatırımcılarda gelecektir."
LİCE YEM FABRİKASI
Toprak Holding tarafından Kasım 2002 yılında Lice’de dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel tarafından açılan yağ fabrikası, yem fabrikası ile birlikte engtegre tesis olarak kurulmuştu. Ancak, Toprak Holding’in TMSF ile karşılaştığı sıkıntılar nedeniyle yağ fabrikası son yıllarda atıl durumdaydı.