Gıdanın alevi vuruyor

ENFLASYON’un ateşi düşmek bilmiyor. Normalde yılın en düşük seviyeleri gördüğü hatta negatif çıktığı aylarda enflasyon yükselişini sürdürüyor. Nitekim ağustosta yüzde 0.1 düşüş beklentilerini alt üst etti ve yüzde 0.09 arttı. Yıllık enflasyon ise yüzde 9.54’e yükseldi. Bu artışın kaynağı ise gıda fiyatlarında gözlenen yükseliş. Son 14 yılın en kurak mevsiminin yaşanması gıda fiyatlarının durdurulamaz yükselişinin nedeni. Merkez Bankası da enflasyonda bir türlü düşüşün gerçekleşmemesi konusunda tek suçlu olarak gıdayı göstermişti. Ağustosta gıda fiyatlarındaki artış son 11 yıllık ağustos ortalamasının üzerinde olduğu gibi yıllık yüzde 14.4 olan gıda enflasyonu da 4 yılın zirvesinde.

GİYİM SON KEZ İNDİRDİ

Türkiye İstatistik Kurumu’nun dün açıkladığı verilere göre gıda grubunda aylık yüzde 0.89 artış var. Gıdada geçen yıla göre artış ise yüzde 14.4. Gıda fiyatlarındaki özellikle sebzeler ile et ve yumurtadaki yükseliş genel enflasyonun düşmesini de engelliyor. Yurt içi üretici fiyat endeksinde de ağustosta özellikle gıdada görülen artışla aylık enflasyon yüzde 0.42, yıllık enflasyon yüzde 9.88’e ulaştı. Gıda fiyatlarındaki yüzde 0.89’luk artış aylık enflasyona 0.22 puanlık etki yaptı. Domates, salatalık, kiraz, yumurta, mercimek, beyaz peynir ve dana etinde yaşanan zamlar gıdadaki fiyat artışlarından sorumlu. Gıdada Merkez Bankası’nın yıllık yüzde 9 yükselir dediği enflasyon sekizinci ayda yüzde 14.4’e fırladı. Lokanta ve oteller grubunda aylık 1.647lük artış da aylık enflasyonu 0.11 puan etkiledi. Bunun sebebi de ekmek arası döner fiyatındaki zam. Lokanta ve oteller grubundaki artış da gıdadaki etkinin yansıması. İndirimin son ayını yaşayan eylülden itibaren enflasyona artı yönde etki yapacak olan giyim ve ayakkabı aylık enflasyonda yükselişin yüzde 0.09’da kalmasını sağladı. Aylık yüzde 4.92 düşen giyim ve ayakkabı fiyatları aylık enflasyona 0.36 puanlık indirim etkisi yaptı.

BOZULMA SÜRÜYOR

Sonuç olarak, mayısta tepe noktasına ulaşan ve 2014’ün ikinci yarısında gerileyeceği düşünülen enflasyonda temmuz ve ağustos gelişmeleri henüz net bir iyileşmenin olmadığını ortaya koydu. Öte yandan, mayıs sonrasında politika faizini 175 baz puan indiren ve son olarak ağustosta olumlu küresel likidite koşullarının daha düşük bir üst banda imkan tanıdığı değerlendirmesiyle gecelik borç verme faizini de 75 baz puan aşağı çeken Merkez Bankası’nın enflasyon beklentilerinde dikkate değer bir iyileşme olmadan yeni bir politika faiz indirimi yapmayacağı söylenebilir. Ekonomistler, gıda dışındaki harcama gruplarının çoğunda çift basamaklı düzeye yaklaşan yıllık enflasyon fiyatlama davranışlarında bozulma işaretleri verdiğini belirtiyor.

Merkez Bankası ne demişti?
MERKEZ Bankası enflasyonda öngördüğü düşüşün gerçekleşmemesini gıda fiyatlarına bağlıyor. Dünyada gıda fiyatlarının düşüş eğilimi sergilemesine karşın Türkiye’de yükselmesi nedeniyle Merkez Bankası önce gıda ithalatı çağrısı yapmış en son da gümrük vergilerinde indirim yapılmasını önermişti.
Eylülde ne olur?
EYLÜLDE giyim ve ayakkabı grubunda yeni sezonla birlikte fiyat artışları bekleniyor. Ayrıca İstanbul’da taksi ve dolmuş ücretlerine yapılan zamlar da enflasyonu arttırıcı yönde etki yapacak. Yükselişin sürmesi öngörülüyor. Ekonomistlerin yıl sona enflasyon beklentileri ise yüzde 9 seviyelerinde değişiyor.

Çekirdek aylıkta ilk kez düştü

MERKEZ Bankası’nın faiz politikası için takip ettiği çekirdek enflasyon verileri enflasyonda ise farklı sonuçlar yaşandı. TÜİK’in işlenmiş gıda, enerji, içki ve sigara ile altın fiyatlarındaki değişimleri gözardı ederek hesapladığı H çekirdek enflasyon aylık yüzde 0.12 arttı ve yıllık yüzde 10.36 oldu. Enerji, gıda, içki ve sigara ile altın hariç hesaplanan I çekirdek enflasyonu ise 2014 yılında ilk kez aylık yüzde 0.09 geriledi. Yıllık I çekirdek enflasyonu ise yüzde 9.68 düzeyinde kaldı. Çekirdek göstergelerdeki aylık değişimler önceki aylara göre nispeten yavaşladı.