Gıda güvenliğinde yeni dönem

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın hazırladığı, “Gıda ve Gıda ile Temasta Bulunan Madde ve Malzemelerin Piyasa Gözetimi, Kontrolü ve Denetimi ile İşyeri Sorumluluklarına Dair Yönetmelik”, Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Yönetmelik, gıda ve gıda ambalajlarının insan sağlığı açısından risk oluşturmaması açısından, gıdanın üretim, paketleme, taşıma, depolama aşamalarına ilişkin şartları, bunlara ilişkin işyeri sorumluluklarını belirliyor.

Güvenli olmayan gıda ve gıda ile temasta bulunan madde ve malzemeler piyasaya arz edilemeyecek. Gıda, sağlığa zararlı olması, tüketime uygun olmaması durumlarında, güvenli sayılmayacak.

GIDADA GÜVENLİK ŞARTLARI

Gıdanın belirli bir kategorideki tüketici için üretilmesi durumunda, tüketicinin o gıdaya karşı biyolojik duyarlılığına bakılacak.

Herhangi bir gıdanın insan tüketimi için uygun olup olmadığının belirlenmesinde, gıdanın, yabancı maddeler ile bulaşmış veya kokuşmuş, bozulmuş, çürümüş olup olmadığına, toksin içerip içermediğine bakılacak.

Gıda güvenliği ile ilgili Türk gıda mevzuatı hükümlerine uygun olan gıda, mevzuat hükümlerinin kapsadığı ölçüde güvenli sayılacak.

Bir gıdanın mevzuat hükümlerine uygun olduğu halde, gıdanın güvenli olmadığına dair nedenlerin bulunması durumunda, bakanlık ve ilgili merci, o gıdanın piyasaya arzına sınırlamalar getirecek uygun önlemleri alacak veya piyasadan geri toplatacak.

İYİ UYGULAMA REHBERLERİ HAZIRLANACAK

Bakanlık veya bakanlık gözetiminde ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından hijyen uygulamaları dahil, ihtiyari nitelikte iyi uygulama rehberleri hazırlanacak ve bakanlık onayından sonra yayımlanacak.

Gıda ve gıda ile temasta bulunan madde ve malzemeleri üreten işyerleri, genel hijyen kurallarını yerine getirecekler. Gıda ve gıda ile temasta bulunan madde ve malzemeler için geri toplama ve şikayet değerlendirme prosedürlerini bulunduracaklar.

İşyeri yetkilisi, okul, kreş, kamu-özel kurum ve kuruluşları ile fabrika, hastane ve benzeri yerlerde mahallinde üretilerek toplu tüketime sunulan yemek partisinin her çeşidinden alınan bir örneği, 72 saat uygun koşullarda saklayacak.

GIDA GÜVENLİĞİNDE MÜTESELSİL SORUMLULUK

Gıda ve gıda ile temas eden madde ve malzemeleri üreten ve/veya satan işyerleri ile toplu tüketim yerleri, ithal ettikleri, ürettikleri, işledikleri, imal ettikleri, depoladıkları, dağıttıkları, sattıkları tüm gıda ve gıda ile temasta bulunan madde ve malzemelerde gıda güvenliğinin sağlanmasından müteselsilen sorumlu olacaklar.

Söz konusu işletmeler, iyi hijyen uygulamalarının takip edilmesiyle birlikte, HACCP ilkelerine dayanan prosedürleri uygulamak ve sürdürmekle yükümlü bulunuyorlar.

GIDA İŞLETMELERİ NASIL OLACAK?

Gıda işletmeleri ilgili mevzuatta öngörülen asgari teknik ve hijyenik şartları taşıyacak, gıda işyeri çalışma izni ve gıda sicil numarası, üretim izni alacak.

Gıda ve gıda ile temas eden madde ve malzemelerin satış yerleri ile toplu tüketim yerlerinin çevresinde bulaşmaya yol açacak çöp ve atık yığınları, su birikintileri, zararlıların yerleşmesine yol açacak ortamlar bulunmayacak.

Yapılan işin özelliğine göre bina içi, zemin, duvar, tavan, kapı ve pencereler temizlik ve dezenfeksiyona uygun, kolay temizlenebilir özellikte, düz yüzeyli, pürüzsüz, çatlak olmayan, su geçirmez, yıkanabilir, geçirgen olmayan, koku yapmayan, haşere yerleşmesine izin vermeyen, sağlığı olumsuz yönde etkilemeyen malzemelerden yapılacak.

Yeterli sayıda, etkin bir drenaj sistemine sahip tuvalet bulunacak, tuvaletler gıdaların işlendiği alanlara doğrudan açık olmayacak.

Gıda yıkama bölümleri el yıkama bölümlerinden ayrı olacak.

BİR YIL İÇİNDE UYUM SAĞALANACAK

Halen faaliyet gösteren tüm iş yerleri de geçici birinci madde dışında kalan bu Yönetmelikle getirilen yeni yükümlülüklere, bugünden itibaren en geç bir yıl içinde uyum sağlayacaklar. Uymayanlara gerekli yasal işlem yapılacak.

PERSONELİN SAĞLIK RAPORU OLACAK

Çalışan personel, istihdam edildiği birime ve görevin niteliğine uygun iş giysisi giyecek ve kişisel temizliğine özen gösterecek.

SATIŞA SUNULAMAYACAK GIDALAR

Son kullanma tarihi geçen, imalat hatası bulunan veya iade edilecek olan gıda maddeleri, satış bölümünden ayrı bir yerde bulundurulacak, uygun işaretleme yapılacak, kayıt tutulacak, ayrıca satışa sunulmasını engelleyecek diğer tedbirler alınacak.

Gıda maddeleri üreten ve/veya satan işyerlerinde kırmızı et, beyaz et, sakatat ve balık gibi gıda maddeleri birbirinden ve diğer gıda maddelerinden ayrı olarak satışa sunulacak.

İşyerleri, gün ışığına eşdeğer bir şekilde aydınlatılacak. Aydınlatma gıda maddesinin doğal rengini değiştirmeyecek.

KONTROL VE DENETİM ESASLARI

Yönetmeliğe göre, gıda işletmelerinin kontrol ve denetimleri Bakanlık ve/veya ilgili merci tarafından görevlendirilen ve adlarına kimlik kartı düzenlenen personel tarafından yapılacak.

AÇIKTA GIDA SATILAMAYACAK

Yönetmeliğe göre, pazar yerleri, cadde ve sokaklarda, yaş meyve ve sebze hariç her türlü gıdanın açıkta satışı yasak olacak, bunların kontrol ve denetiminden ilgili merci sorumlu bulunacak.

EL KONMA VE İMHA

İzin ve tescil işlemlerini yaptırmadan üretime geçen ve/veya bu ürünleri mübadele konusu yapan işyerlerinde üretilen ve/veya satılan gıda ve gıda ile temasta bulunan madde ve malzemelere el konulacak ve yedd-i emin tutanağı ile gıda işletmecisine teslim edilecek.

İşyeri, o yerin en büyük mülki amirinin onayı ile ilgili merci tarafından üretimden ve satıştan men edilecek.