Gerilim Erbil’de vanayı kıstırdı
Güncelleme Tarihi:
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), bugün yaklaşık üç milyon varil olan Irak’ın günlük petrol üretiminin 2035 yılında 8.3 milyon varile çıkacağını tahmin ediyor. Ancak Irak’taki siyasi gerginlikler, bu uzun vadeli hedefin önünde risk oluştururken, son dönemde Kuzey Irak’taki petrol üretiminin yarı yarıya düştüğü belirtiliyor.
ULUSLARARASI Enerji Ajansı (IEA), önümüzdeki on yılda Irak’ın petrol üretiminin yaklaşık ikiye katlayacağını öngörüyor. Ancak, son dönemde artan siyasi gerilim sonucunda, Kuzey Irak Kürt Özerk Bölgesi’ndeki petrol üretimi günlük 100 bin varil seviyelerine indi. Üretimin yarı yarıya düşmesindeki başlıca nedenler ise Bağdat’ın uluslararası petrol şirketlerine yapması gereken ödemeyi halen tamamlamamış olması ve 2013 bütçe görüşmelerinde Kürt Özerk Bölgesi’ne ayırdığı düşük pay.
MALİYET ARTTI, ÜRETİM DÜŞTÜ
Irak’ta gerilim tırmanmadan önce, 13 Eylül’de Bağdat ve Erbil’in petrol ödemeleri konusunda anlaşmaya varmasıyla Kürt bölgesinden çıkarılan petrol miktarı günlük 170 ila 200 bin varile ulaşmıştı. Ancak bölgeden son dönemde gelen bilgiler, kuzeydeki petrol ihracatının yarı yarıya azaldığına işaret ediyor. Bunun önemli bir nedeni olarak ise Bağdat ile Erbil arasında yaşanan siyasi sıkıntıların, bölgede faaliyet gösteren uluslararası petrol şirketlerinin üretim maliyetlerini artırması gösteriliyor.
ÖDEMELER TAMAMLANMADI
Merkezi Irak Hükümeti ve Bölgesel Kürt Yönetimi’nin (KRG) vardığı anlaşma uyarınca, Kuzey Irak petrolü, Bağdat yönetimindeki Kerkük–Ceyhan petrol boru hattına pompalanacak, merkezi hükümet ise yabancı petrol şirketlerinin ödemelerini yapacaktı. Ancak Genel Enerji ve Norveçli DNO International şirketleri, kuzeyden yaptıkları petrol ihracatı için uzun süredir bekledikleri ödemelerin bir kısmını ancak bu hafta alabildiler. Genel Enerji, ödemelerin kalan yüzde 35’ini hala bekliyor.
ÜRETİM TAMAMEN DURABİLİR
KRG ve Bağdat yönetiminin imzaladığı anlaşma, KRG’nin günde 250 bin varil ihracat yapmasını öngörüyordu. Ancak tarihindeki en büyük bütçeyi hazırlayan Irak yönetimi 2013’te Kürt Özerk Bölgesi’ne ayırdığı yatırım miktarını düşürünce, Erbil de petrol üretimini yavaşlattı. Bölgede üretim yapan şirketler, 2013 bütçesinde Kürt Bölgesi için daha gerçekçi rakamlar görmek istiyorlar. Bağdat’tan bu konuda güvence alınamazsa, uluslarası şirketlerin bölgeden yaptığı petrol ihracatını tamamen durdurabileceği belirtiliyor.
KRG vanayı kapatmıştı
KRG, Bağdat’ın yabancı şirketlere ödeme yapmamasını protesto etmek için nisan ayında petrol sevkiyatını durdurmuştu. Sevkiyatı daha sonra yeniden başlatan KRG, ödemeler konusunda anlaşma sağlanamazsa 15 Eylül’de akışı yeniden keseceğini söylemişti. İki yönetim arasındaki en büyük anlaşmazlık nedeni ise Exxon, Chevron gibi uluslararası petrol şirketlerinin Kürt Yönetimi ile imzaladıkları sondaj anlaşmaları.
Şirketler ne kadar aldı
DNO International: Tavke’deki ortak saha için yapılan 160 milyon dolarlık ödemenin 116 milyon dolarını aldı. Şirketin 2009, 2011 ve 2012 yıllarında Tavke sahası için aldığı üçüncü ödeme oldu. DNO, 2011 eylül ayında aldığı 60 milyon dolar ve 2011 haziran ayında aldığı 104 milyon dolarla, Bağdat’tan toplamda 280 milyon dolar ödeme almış oldu.
Genel Energy plc: Tak Tak sahası
için yapılan 160 milyon dolarlık ödemenin 88 milyon dolarını aldı. Tavke sahasında yapılan geçmiş üretimler için DNO’ya yapılan ödemeden de 44 milyon dolar pay aldı. Şirkete yapılan ödeme 132 milyon dolar oldu.