‘Gerçekçi ve iddialı’... Merkez yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 58’e yükseltti, nihai yüzde 5’lik hedeften vazgeçmedi

TÜRKİYE Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Hafize Gaye Erkan, yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 58 olarak açıkladı. 9 Haziran tarihinde Merkez Bankası Başkanlığı’na atanan Erkan dün ilk kez basın toplantısıyla kamuoyunun karşısına çıktı. Erkan, yılın üçüncü Enflasyon Raporu’nu tanıtmak amacıyla düzenlenen basın toplantısında 2023 yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 58’e yükselttiklerini, 2024 yıl sonu tahminini yüzde 33’e güncellediklerini ve 2025 yıl sonunda da enflasyonun yüzde 15’e gerileyeceğini tahmin ettiklerini söyledi. Ekonomistler Merkez Bankası’nın yeni tahminlerini gerçekçi bulurken, hedefleri ise iddialı buldu.

‘GIDA FİYATLARINI tahminlere YANSITTIK’

Erkan’ın açıklaması doğrultusunda Merkez Bankası bu yıl için enflasyon tahminini yüzde 22.3’ten yüzde 58’e, 2024 yıl sonu tahminini yüzde 8.8’den yüzde 33’e yükseltmiş oldu. Merkez Bankası konuşmasında tahminleri detaylandırırken gıda fiyatlarındaki beklentilere dikkat çekti. Son dönemde kırmızı ette belirgin artışların gözlendiğini, sebze fiyatlarında da yüksek oranlı artışlar izlendiğini belirten Erkan, “Önümüzdeki dönemde gıda fiyatları enflasyonunun 2023 yılını yüzde 61.5 seviyesinde; 2024 yılını ise yüzde 35 düzeyinde tamamlayacağı varsayımını tahminlerimize yansıttık” dedi.

Erkan yüzde 5’lik enflasyon hedefinin değiştirilip değiştirilmeyeceğine yönelik bir soru üzerine ise hedefi değiştirmeyeceklerini, gereken adımları gerektiği zaman bütünsel bir şekilde atacaklarını kaydetti. Merkez Bankası Başkanı, orta vadede enflasyonda tek haneli seviyeyi göreceklerini de söyledi. Enflasyonda gelecek yıl zirveyi ne zaman ve hangi seviyede görmeyi beklediklerinin sorulması üzerine ise Erkan, “Zirveyi 2024’ün ikinci çeyreğinde ve yüzde 60 civarında bekliyoruz” yanıtını verdi.

TEMEL AMAÇ FİYAT İSTİKRARI

Erkan’ın verdiği bilgilere göre çalışmaların temel amacı fiyat istikrarını sağlamak. Erkan bunu şöyle anlattı: “Enflasyonu kalıcı olarak düşürmek için parasal sıkılaştırma sürecine başladık. Enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar, parasal sıkılaştırmayı gerektiği zamanda ve gerektiği ölçüde kademeli olarak güçlendireceğiz. Enflasyonun ana eğilimine ilişkin göstergeleri yakından takip ediyoruz. Fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda tüm araçlarımızı kararlılıkla kullanmaya devam edeceğiz. Bu kapsamda, faiz artırımının yanı sıra, parasal sıkılaştırma sürecini destekleyecek seçici kredi ve miktarsal sıkılaştırma kararları aldık ve almaya devam edeceğiz.” 

‘GEÇİŞ SÜRECİNDEYİZ’

Öngördükleri dezenflasyon ve istikrar dönemleri öncesinde bir geçiş süreci yaşandığını ifade eden Erkan, şöyle devam etti:

“Geçiş sürecinde piyasalar kendi içsel dinamiklerinde dengelenmektedir. Döviz kurunda gözlenen düzeltme ve mali disipline yönelik tedbirlerin sonucunda enflasyon kısa vadede geçici bir yükseliş gösterecektir. Diğer taraftan, bu süreçte 2024’te dezenflasyonun sürdürülebilir şekilde başlamasını sağlayacak zemini dikkatle oluşturuyoruz. Faiz artırım kararlarımız, miktarsal ve seçici kredi sıkılaştırma kararlarımızın birikimli olumlu etkilerinin bir kısmını 2023’ün sonunda ve özellikle enflasyonun ana eğiliminde 2024 yılının ikinci çeyreğinde hissetmeye başlayacağız. Dezenflasyon süreci dönemine girildiğinde, göreli fiyatlarda geçici düzeltmeler yerini kur istikrarı, iyileşen cari denge, mali disiplin, sermaye akımlarında kalıcı güçlenme ve artan rezervlere bırakacaktır. Söz konusu gelişmeler sonucunda enflasyonun ana eğilimi ve beklentiler tutarlı bir şekilde iyileşmeye başlayacaktır. 2025 sonrasını ise istikrar döneminin başlangıcı olarak görüyoruz. Bu dönemde enflasyondaki gerileme hızlanırken, öngörülebilirlik artacaktır.”

MERKEZ’İN KKM’Yİ YÖNETMESİ DAHA UYGUN

- Erkan, kur korumalı mevduat (KKM) hesaplarının Merkez Bankası’na devredilmesine yönelik olarak, “Zaten Hazine bütçesinde bu şekilde oynaklıkların olmaması lazım. Bütçenin öngörülebilir olması için bu gerekli. KKM’nin yönetilmesi, bütünsellik açısından daha uygundur” dedi. 200 liradan daha yüksek banknotun basılmasının gündemde olup olmadığına yönelik bir soruya da Erkan, “Daha yüksek banknot üstünde çalışmıyoruz. Hedefimiz, enflasyonla mücadeledir” yanıtını verdi.

HAZİNE PROTOKOLÜNÜ KULLANMIYORUZ

Erkan, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile MB arasındaki kamu bankalarına döviz satma olanağı sağlayan protokolün durumunun sorulması üzerine, şu yanıtı verdi: “Hazine protokolünü kullanmıyoruz. Merkez Bankası’nın kur istikrarı üzerinde de görevi vardır. Dolayısıyla bir kur seviyesi hedeflemiyoruz ancak kurdaki aşırılıklar görüldüğünde de müdahale, aşırılığı ve oynaklığı azaltmak amacıyla Merkez Bankası’nın görev tanımındadır. Hazine protokolü kullanmıyoruz ama KKM’yle alakalı piyasayı oluşturmak bizdedir. Bunu da yaparken şeffaflığı vurguladık. Şeffaflık adına doğrudan satışla bankalara yapıyoruz.” Rezervleri güçlendirmenin önemine değinen Erkan, rezervin son 1.5 ayda 15 milyar dolar yükselmesinden memnun olduklarını söyledi.

ATILACAK ADIMLAR HENÜZ BİTMEDİ

ERKAN, hem miktarsal sıkılaştırmayı hem de faiz artırımını kademeli şekilde devam ettirdiklerini belirterek, yeni atacakları adımlarda parasal süreçte istikrarlı ve kademeli gittiklerini söyledi. Erkan, “Daha 1.5-2 aydır karşı karşıyayız. İncelemeler ve etki analizleri önemli. Makro ihtiyati çerçevede piyasayı dengeye ulaştırabilmek için her attığımız adımın verisini almak çok önemli. Eğer bunu yapmayıp (normalleştik) deseydiniz, bu etki analizleri değerlerini almadan, etkilerini görmeseydik bu çok yanlış bir yaklaşım olurdu. Bizim bütüncül yaklaşımımız ve kademeli gidişimiz hem ekonomi hem dengelerin oluşmasına fırsat verme hem de enflasyon ve diğer etkileri görme açısından çok doğru” diye konuştu.

İLK SINAVDA SAMİMİ YANITLAR

- 9 Haziran’da Merkez Bankası’nın ilk kadın başkanı olarak atanan Hafize Gaye Erkan’ın ilk toplantısını herkes merakla bekliyordu. Hem piyasa hem de gazeteciler toplantıya yoğun ilgi gösterdi.

- Daha önceki toplantıların aksine salon bu kez doluydu. Piyasa uzmanlarının daha önce çok ilgi göstermediği toplantı salonunda bu kez neredeyse boş koltuk kalmadı.

- Enflasyona yönelik gerçekçi tahminlerle kamuoyunun önüne çıkan Erkan, samimi yanıtlarla toplantıda olumlu bir hava estirdi.

- Erkan’ın ilk basın toplantısına gazeteciler de büyük ilgi gösterdi. Merkez Bankası kökenli olmamasının bir handikap yaratıp yaratmayacağı, sorulara nasıl yanıt vereceği, toplantıda nasıl bir tavır takınacağı ve birçok soru işareti vardı.

- Toplantı saati geldiğinde salona girdikten sonra kürsüde ilk dakikalarda heyecanlıydı Erkan. Ancak dakikalar geçtikten sonra rahatladı.

- Erkan’ın kendinden emin tavrı, politik soruları ustalıkla savuşturması olumlu karşılandı. Toplantı çıkışında genel izlenim ‘teknik açıdan iyi bir sunum yaptığı’ yönündeydi.

- Erkan’ın toplantıdaki, “Merkez Bankası Başkanı olarak benden hiçbir zaman, hiçbir siyasi açıklama almayacaksınız” sözleri dikkat çekti.

- Fiyat artışlarının sorulması üzerine ise Erkan, “Enflasyonla mücadele zaten benim burada olmamın nedeni. Devlete ve milletimize hizmet. Refaha bir ucundan da yardımcı olabilirsek ne güzel. Allah nasip edebilirse bunda da kararlıyız. Enflasyonla mücadele olmazsa olmaz, sadece fiyat istikrarı değil, milletin refahı için de bu çalışmalar” karşılığını verdi.

- Merkez Bankası’nın bağımsızlığına yönelik soruyu ise Erkan, “Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tamamıyla bağımsız bir kurumdur. Atacağımız adımlar veri odaklı, şeffaf ve öngörülebilir bir şekilde olacaktır. Bunun aksi düşünülemez” şeklinde yanıtladı.

- Başkan Erkan, konuşmasının son bölümünde de yatırımcılarla toplantılara yeniden başlayacağı mesajı verdi. Bu da iletişime verdiği önemin göstergesiydi.