Gelir Vergisi’nde beyan dönemi başladı....

“YAKLAŞIM Yayıncılık” olarak, 21 Ocak 2015 tarihli Hürriyet’teki ilk yazımızda, “sevgili Şükrü Kızılot hocamız sağlığına kavuşup, siz sevgili okurlarıyla buluşana kadar bugün olduğu gibi, zaman zaman da Şükrü Hoca olsa bugün ne yazardı diye tahminde bulunup, onun adına sizleri bilgilendirmeye çalışacağız…” demiştik.

Gelir vergisi açısından Mart ayı önemli bir ay. Bu yüzden de halk arasında Mart ayı için; “Mart ayı, dert ayı” deyimi kullanılır. Gelir vergisine tabi gelir elde edenler, bu gelirlerini izleyen yılda beyan edip vergilerini ödemek zorundalar.
2014 yılında elde edilen gelirlerin beyan dönemi, 1 Mart’ın Pazar gününe rastlaması nedeniyle 2 Mart Pazar günü başladı. Gelir vergisi beyannamesinin 25 Mart Çarşamba akşamına kadar verilmesi gerekiyor.

Sevgili hocamız da bu dönemde, başta kira gelirleri olmak üzere hangi gelirlerin beyan edilip, hangi gelirlerin beyan edilmeyeceği konusunda siz sevgili okurlarını bilgilendirirdi.

Biz de bugünden itibaren; 2014 yılında elde edilen kira, temettü, kâr payı, borsa, mevduat faizi, repo, yatırım fonu, eurobond, devlet tahvili, hazine bonosu ve ücret geliri, gayrimenkul satış kazancı gibi gelirlerin vergilendirilmesi konusunda siz Hürriyet okurlarını bilgilendirip, sizlerden gelen soruları da sayfa olanaklarının elverdiği ölçüde cevaplayacağız.

KİRA GELİRLERİNİN BEYANI
Yazı dizimize 25 Mart 2015 Çarşamba akşamına kadar beyan edilecek 2014 yılı kira gelirlerinin beyanı ile başlıyoruz. Bu bölümde, kimlerin kira gelirini beyan edeceği, konut kira geliri beyanında istisna uygulaması, hem konut hem işyeri kira geliri elde edenlerin durumu, kira gelirlerinin beyanı ile ilgili merak ettiğiniz birçok özellikli durumu açıklayacağız.

KİMLER BEYANNAME VERECEK?
Beyana tabi geliri, sadece gayrimenkul sermaye iradından yani kira gelirlerinden ibaret olan mükelleflerden;
1- 2014 yılında (1 Ocak - 31 Aralık 2014 tarihleri arasında) tahsil ettiği konut kira geliri 3 bin 300 TL’yi aşanlar,
2- İşyeri kira geliri elde eden ve bu gelirleri üzerinden tevkifat (vergi kesintisi) yapılanlardan, 2014 yılı kira gelirlerinin brüt tutarı (vergi kesintisi yapılmadan önceki tutarı) 27 bin TL’yi aşanlar,
3- Hem konut hem de işyeri kira geliri elde edenlerden, 2014 yılında elde edilen konut kira gelirinin 3 bin 300 TL’yi aşan kısmı ile tevkifata tabi tutulmuş işyeri kira geliri toplamı 27 bin TL’yi aşanlar,
4- Konut dışındaki gayrimenkulünü (büro, dükkân, mağaza ya da depo gibi) bedelsiz olarak oğluna, kızına, annesine, babasına, kardeşine ya da başka kişilere tahsis edenler,
5- Konutlarını oğlu, kızı, torunu, kardeşi, annesi, babası, büyük annesi ve büyük babası dışındaki kişilere kullanımları için bedelsiz olarak tahsis edenler,
6- İşyerini vergi kesintisi yapma zorunluluğu olmayanlara (örneğin basit usulde vergiye tabi olan mükelleflere veya yabancı elçiliklere) kiralayanlar,
7- Diğer mal ve haklardan (örneğin, özel taşıt veya makine kiralamalarından) kira geliri elde edenler,
yıllık gelir vergisi beyannamesi vermek zorundalar.

KONUT KİRA GELİRİ ELDE EDENLER
2014 yılında elde edilen konut kira gelirlerine 3 bin 300 TL konut kira geliri istisnası uygulanacak.
Buna göre 1 Ocak-31 Aralık 2014 tarihleri arasında tahsil ettiği konut kira geliri 3 bin 300 TL’yi aşanlar, elde ettikleri konut kira gelirlerini 25 Mart akşamına kadar verecekleri yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edecekler.
Beyan edilen konut kira gelirinden önce istisna tutarı, sonra tercihe göre yüzde 25 götürü gider veya kira geliri elde edilen gayrimenkulle ilgili gerçek giderler düşülecek. Kalan tutar üzerinden vergi hesaplanacak. Hesaplanan verginin ilk taksiti Mart ayı sonuna kadar ödenecek. 2014 yılında tahsil ettiği konut kira geliri 3 bin 300 TL’yi aşmayanlar ise beyanname vermeyecekler.

İSTİSNA NASIL UYGULANACAK?
Konut kira geliri istisnası kişiye bağlı olup, bir kişinin birden fazla konuttan kira geliri elde etmesi halinde de sadece 3 bin 300 TL’lik istisna uygulanacak. Buna karşılık birden fazla kişiye ait olan bir konuttan elde edilen kira geliri için istisna tutarı her kişi için ayrı ayrı uygulanacak. Örneğin, karı-koca ortak sahip oldukları konuttan elde ettikleri kira geliri için 3 bin 300 TL’lik istisnadan ayrı ayrı yararlanacaklar.

KİMLER İSTİSNADAN YARARLANAMAYACAK?
Ticari, zirai veya mesleki kazancını yıllık beyanname ile bildirmek zorunda olanlar (yani konfeksiyoncu, bakkal, kitapçı, tamirci, mobilyacı, yedek parçacı, nakliyeci, avukat, doktor gibi kişiler) konut kira gelirlerinin olması halinde, istisnadan yararlanamazlar.

Ayrıca, istisna tutarının (2014 yılı için 3 bin 300 TL) üzerinde konut kira geliri elde edenlerden, beyanı gerekip gerekmediğine bakılmaksızın ayrı ayrı veya birlikte elde ettikleri ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarının gayrisafi (brüt) tutarı gelir vergisi tarifesinin üçüncü diliminde ücret gelirleri için yer alan tutarı (2014 yılı için 97 bin TL’yi) aşanlar, konut kira geliri istisnasından yararlanamazlar (GVK Md. 21/2).
Konut dışındaki gayrimenkullerden, örneğin işyerlerinden elde edilen kira gelirleri için istisnadan yararlanılamaz.

Konutlardan elde edilen kira gelirleri beyan edilmez ya da eksik beyan edilirse, istisnadan yararlanılamaz (GVK Md. 21).
Ancak, idarece herhangi bir tespit yapılmadan önce, süresinde beyan etmedikleri veya süresinde verdikleri beyannamelerde yer almayan konut kira gelirlerini, kendiliklerinden, süresinden sonra verecekleri beyanname ile beyan edenler, kiranın elde edildiği yıl için tespit edilen istisnadan yararlanabilecekler (10.02.1999 tarih ve 1999/2 Sıra No.lu GVK İç Genelgesi).

YARIN: İşyeri kira geliri elde edenler ne yapacak?