Gelir uçurumunda biraz küçülme var

Türkiye'de zengin ile yoksul arasındaki gelir uçurumu küçülüyor. En zengin yüzde 20'lik dilim ile en fakir yüzde 20'lik dilim arasındaki gelir farkı 2003'te 8.1 kata düştü.Devlet Ä°statistik Enstitüsü'nün (DÄ°E) Hanehalkı Bütçe Anketi'ne göre Türkiye'de zengin ile yoksul arasındaki gelir uçurumu küçülüyor. En zengin yüzde 20'lik dilim ile en fakir yüzde 20'lik dilim arasında 2002'de 9.4 kat olan gelir farkı, 2003'te 8.1 kata düştü.DEVLET Ä°statistik Enstitüsü'ne (DÄ°E) göre, Türkiye'de nüfusunun en zengin yüzde 20'si ile en fakir yüzde 20'sini oluÅŸturan kesim arasında 2002'de 9.4 kat olan gelir farkı, 2003'de 8.1 kata düştü. Böylelikle gelir dağılımında makas biraz daraldı.DÄ°E, 2003 yılı Hanehalkı Bütçe Anketi kapsamında gelir dağılımı sonuçlarını açıkladı. Gelire göre sıralı ilk yüzde 20'lik dilime giren ‘en fakir’ hane halkları toplam gelirden yüzde 6 pay alırken, son yüzde 20'lik dilime giren ‘zengin grup’ ise yüzde 48.3 oranında pay sahibi oldu. Yüzde 20'lik hane halkı dilimlerinin toplam kullanılabilir gelirden aldıkları paylar, 2002 yılı verileri ile kıyaslandığında; ilk dört yüzde 20'lik dilimin gelirden aldığı pay artarken, 'en zengin' beÅŸinci yüzde 20'lik dilimin gelirden aldığı pay ise azaldı. 2002 yılında beÅŸinci yüzde 20'lik dilimde yer alan hane halkları, birinci yüzde 20'lik dilimde yeralan hane halklarının yaklaşık 9.4 katı gelir elde ederken, bu 2003 yılında 8.1 kata düştü. 180.3 KATRÄ°LYON GELÄ°RAnket sonuçlarına göre, Türkiye genelinde yıllık toplam kullanılabilir hane halkı geliri geçen yıl için 180 katrilyon 304 trilyon lira olarak hesaplandı. Bu rakamın 2002 yılında 143 katrilyon 777 trilyon lira olduÄŸu göz önüne alındığında yaklaşık yüzde 25.4 oranında artış olduÄŸu görülüyor. Aynı dönemde hane halklarının sayısı da 16 milyon 446 bin kiÅŸiden, yüzde 1.8 artarak, 16 milyon 744 bin kiÅŸiye çıktı. Kurumsal olmayan nüfus da 68 milyon 393 bin kiÅŸiden 69 milyon 195 bin kiÅŸiye yükseldi.En fakir hane halklarının 7 katrilyon 606 milyar lira olan kullanılabilir yıllık geliri geçtiÄŸimiz yıl 10 katrilyon 809 trilyon liraya yükseldi. En fakir grubun kullanılabilir gelirinde yaklaşık yüzde 42.1 artış görüldü. Buna karşılık 2002 yılında 71 katrilyon 954 trilyon liralık gelire sahip olan en zengin yüzde 20'lik diliminin 2003 yılındaki kullanılabilir geliri de 87 katrilyon 117 trilyon liraya çıktı. En zengin hane halklarının yer aldığı gurubun kullanılabilir gelirindeki artış yüzde 21'de kalmış oldu.KİŞİ BAÅžINA GELÄ°RKiÅŸi başına düşen kullanılabilir gelir dağılımı sonuçlarına göre (OECD yenilenmiÅŸ eÅŸdeÄŸer fert ölçeÄŸine göre) de en fakir grupta yer alan fertlerin toplam gelir içindeki payı yüzde 5.1'den yüzde 5.3'e çıkarken, en yüksek gelir grubu içindeki fertlerin payı ise yüzde 50.8'den yüzde 49.8'e geriledi. Türkiye genelinde böyle bir geliÅŸme yaÅŸanırken, en fakir grupta yer alan ilk yüzde 20'nin kentte aldığı pay yüzde 3.9'dan yüzde 5.5'e çıkarken, kırda bu oran yüzde 7.4'ten yüzde 5.8'e indi. Yine aynı dönemde en zengin dilimdeki kiÅŸilerin kullanılabilir geliri kentte düşerken, kırda arttı. Toplam gelirin yüzde 26.2'si Ä°stanbul'a YILLIK kullanılabilir gelir içinde Ä°stanbul'un payı yüzde 26.2 olarak hesaplanırken, bu oran KuzeydoÄŸu Anadolu'da sadece yüzde 2.2 oldu. Düzey 1 sınıflamasına göre, Ege toplam gelir içinde yüzde 13.7 paya sahip olurken, Akdeniz, 12.7, Batı Anadolu yüzde 10.9, DoÄŸu Marmara da yüzde 9 oranında pay aldı. Batı Karadeniz'in payı yüzde 4.9, Orta Anadolu'nun payı yüzde 4.7, Batı Marmara'nın payı yüzde 4.5, GüneydoÄŸu Anadolu'nun payı da yüzde 4.1 olarak hesaplandı. Son üç sırayı ise yüzde 3.9 ile DoÄŸu Karadeniz, yüzde 3.2 ile OrtadoÄŸu Anadolu ve yüzde 2.2 ile KuzeydoÄŸu Anadolu bölgeleri aldı. Kırsal kesim daha adil paylaşıyorKENT ve kırsal kesim için hesaplanan gini katsayıları, kentlerdeki ailelere göre daha yoksul olmasına karşın, kırsal kesimde gelir dağılımının kentlere göre daha adil dağıldığını, baÅŸka bir ifadeyle kırsal kesimde yoksullukta eÅŸitlik yaÅŸandığını gösteriyor. Kentlerdeki en yoksul ailelerin yıllık ortalama 2 milyar 693 milyon lira olan ortalama geliri, kırsal kesimdeki yoksul ailelerde 2 milyar 722 milyon liraya çıkarken, kentlerde 29 milyar 114 milyon lira olan en zengin yüzde 20’lik kesimledi ailelerin ortalama geliri kırsal kesimde 19.6 milyarda kalıyor. En zengin ve en yoksul arasında kentlerde 10.8 kat olan fark, kırsal kesimde 7.2 kata kadar düşüyor. Fakirin en fakiri Batı Anadolu'da EN fakir grubun yıllık kullanılabilir gelirinin toplam içindeki payı yüzde 6 olarak hesaplanırken, bu oran DoÄŸu Karadeniz'de yüzde 7.6'ya çıkıyor, Batı Anadolu'da ise yüzde 5.7'ye düşüyor. En az gelire sahip grubun toplam içindeki payı Orta Anadolu'da yüzde 7.5, GüneydoÄŸu Anadolu'da yüzde 7.1, Batı Marmara'da da yüzde 7 olarak ölçüldü. En zengin grubun toplam gelir içindeki payı Ä°stanbul'da en yüksek seviyeye çıkarken, OrtadoÄŸu Anadolu'da en alt seviyeye düşüyor.Çalışanların geliri patrondan hızlı artıyorGELÄ°R elde eden 15 ve daha yukarı yaÅŸtaki hane halkı fertlerinin, gelir türlerine göre, yıllık kullanılabilir gelir dağılımına bakıldığında 2002-2003 döneminde, maaÅŸ ve ücret, müteÅŸebbis ve transfer gelirlerinde artış olduÄŸu görülürken, mülk gelirinde azalma olduÄŸu göze çarpıyor. MaaÅŸ ve ücret gelirleri 47.8 katrilyon liradan 62.5 katrilyon liraya çıktı. 2002 yılında 46 katrilyon lira seviyesinde bulunan toplam müteÅŸebbis gelirleri de 51.8 katrilyon liraya ulaÅŸtı. Mülk gelirleri 12.3 katrilyon liradan 10.1 katrilyon liraya indi. Yüzde olarak bakıldığında ise kullanılabilir gelirin 2002 yılında yüzde 35.8'ini oluÅŸturan maaÅŸ ve ücret gelirlerinin payı yüzde 38.7'ye yükseldi. 2002 yılında yüzde 34.5 olan toplam müteÅŸebbis gelirlerinin payı yüzde 32'ye indi.Â